1Mas maayo pa nga magkaon sang tinapay lang nga may kalinong sa sulod sang balay sang sa magpunsyon nga may ilinaway.
2Ang maalamon nga suluguon magagahom sa makahuluya nga anak sang iya agalon, kag hatagan siya sang palanublion kaupod sa iban pa nga mga anak sang iya agalon.
3Ginatilawan sang Ginoo ang aton tagipusuon pareho sa bulawan kag pilak nga ginatilawan sa kalayo kon bala puro ukon indi.
4Ang malaot nga tawo gusto magpamati sa kapareho niya nga malaot,17:4 kapareho niya nga malaot: ukon, malaot nga mga sugilanon. kag ang butigon gusto magpamati sa kapareho niya nga butigon.17:4 kapareho niya nga butigon: ukon, mga binutig.
5Ang nagayaguta sa imol nagainsulto sa Dios nga naghimo sa iya. Pagasilutan ang tawo nga nagakalipay sa malain nga natabo sa iban.
6Bugal sang mga tigulang ang ila mga apo, subong nga bugal man sang mga anak ang ila mga ginikanan.
7Wala nagakabagay nga maghambal ang buang-buang sing maayo nga mga pulong, kag mas labi na gid nga wala nagakabagay nga magbinutig ang isa ka pangulo.
8Nagapati ang iban nga ang lagay pareho sa madyik nga sarang makahimo sang bisan ano.
9Kon patawaron mo ang imo abyan nga nakasala sa imo, magapabilin ang inyo pag-abyanay, pero kon liwat-liwaton mo kahambal ang iya sala, maguba ang inyo pag-abyanay.
10Ang maalamon nga tawo makatuon sa isa lang ka pagsaway, pero ang buang-buang nga tawo indi gid makatuon bisan kapila pa siya hanuton.
11Ang malaot nga tawo gusto lang permi magpangita sang gamo, gani padal-an siya sang mapintas nga tawo nga magsilot sa iya.
12Mas delikado kon masugat-an mo ang buang-buang nga tawo nga nagabinuang sang sa sapat nga oso17:12 oso: sa English, bear. nga nadulaan sang mga bata.
13Kon malain ka sa mga maayo sa imo, permi lang may malain nga magaabot sa imo panimalay.
14Ang nagaumpisa pa lang nga binaisay pareho sa lusbot sa tangke sang tubig. Tapnaa ina sa wala pa magdako.
15Ginakangil-aran sang Ginoo ang tawo nga nagasentensya nga silutan ang wala sing sala ukon nagasentensya nga hilwayon ang may sala.
16Wala sing pulos ang paggasto sa pagpaeskwela sa buang-buang nga tawo kay wala man siya sing gana magtuon.
17Ang isa ka abyan nagahigugma sa imo sa tanan nga tion, kag ang katuyuan nga may paryente ka amo nga agod may magbulig sa imo sa tion sang kalisod.
18Wala sing pag-intiendi ang tawo nga nagapromisa nga magbayad sang utang sang iban.
19Ang tawo nga luyag sang sala luyag sang gamo, kag ang bugalon nga tawo nagapangita lang sang iya kalaglagan.
20Indi gid magmauswagon ang tawo nga tiko ang iya panghunahuna, kag ang butigon nga tawo makaangkon sang kalaglagan.
21Kasubo kag kasakit ang mabatyagan sang isa ka ginikanan sa iya buang-buang nga anak.
22Kon malipayon ka, makapaayo ini sa imo lawas, pero kon masinulub-on ka, makapalain ini sa imo.
23Ang malaot nga tawo nagabaton sang lagay agod indi mahatag ang hustisya.
24Ang tawo nga may pag-intiendi nagahunahuna permi kon paano pa gid siya magmaalamon, pero ang buang-buang nga tawo wala kahibalo kon ano ang iya himuon.
25Nagahatag sang kasubo kag kasakit ang buang-buang nga anak sa iya ginikanan.
26Indi maayo nga silutan ang inosente nga tawo ukon ang dungganon nga tawo nga nagahimo sing husto.
27Ang tawo nga maalamon kag may pag-intiendi indi palawakal kag indi dasodaso.
28Bisan ang buang-buang masal-an nga maalamon kag may pag-intiendi kon maghipos siya.
1Лучше сухая корка с покоем и миром,
чем дом, полный заколотого скота, а в нём – вражда.
2Мудрый раб будет править беспутным сыном хозяина
и получит долю наследства, как один из братьев.
3В тигле испытывается серебро,
в горне плавильном – золото,
а сердца испытывает Вечный.
4Нечестивый слушает речи злодея;
лгун внимает пагубному языку.
5Издевающийся над нищим оскорбляет его Создателя,
радующийся несчастью не останется безнаказанным.
6Внуки – венец старикам,
а отцы – гордость своих сыновей.
7Не пристала глупцу высокая речь,
а тем более правителю – лживое слово!
8Взятка – как волшебный камень в глазах дающего её:
куда он ни повернётся, преуспеет!
9Прощающий оскорбление ищет любви,
а напоминающий о нём отталкивает близкого друга.
10Упрёк сильнее воздействует на разумного,
чем сто ударов на глупца.
11Только смуты ищет злодей,
и вестник17:11 Или: «ангел». безжалостный будет послан против него.
12Лучше встретить медведицу, лишённую медвежат,
чем глупца с его глупостью.
13Если человек воздаёт злом за добро,
зло не покинет его дома.
14Ссору начать, что плотину пробить;
остановись, прежде чем она вспыхнет.
15Оправдывающий виноватого и обвиняющий невиновного –
Вечный гнушается их обоих.
16Зачем глупцу на премудрость деньги,
если учиться он не желает?
17Друг любит во всякое время,
и брат рождён разделить беду.
18Лишь неразумный человек даёт залог,
чтобы ручаться за другого.
19Кто любит ссоры, тот любит грех;
кто бахвалится, ищет падения.
20Лукавый сердцем не преуспеет;
лживый язык попадёт в беду.
21Горе тому, кто родил глупца;
нет радости отцу невежды.
22Весёлое сердце исцеляет, как лекарство,
а подавленный дух иссушает кости.
23Нечестивый тайно берёт взятку,
чтобы извратить пути правосудия.
24Разумный не отводит от мудрости взгляд,
а глаза глупца блуждают на краях земли.
25Глупый сын – горе для отца
и горечь для матери.
26Нехорошо и наказывать невиновного,
и знатных бичевать за правду.
27Человек знания осторожен в словах,
и рассудительный – хладнокровен.
28Даже глупца, когда молчит, мудрым сочтут,
и когда он удерживает язык, может показаться рассудительным.
