1Ang tawo nga gusto lang permi mag-isahanon nagahunahuna lang sang iya kaugalingon, kag ginakontra niya ang husto nga ginaisip sang iban.
2Ang buang-buang nga tawo wala gid sing handom nga makatuon; ang iya lang gusto amo ang pagpahayag sang iya kaugalingon nga opinyon.
3Ang paghimo sang malain kag makahuluya nga butang makahatag sang kahuy-anan.
4Ang pulong sang maalamon nga tawo makahatag sang kaalam sa iban; pareho ini sa nagailig nga tubig nga halin sa madalom nga tuburan.
5Indi maayo ang pag-apin sa nakasala kag ang indi paghatag sang hustisya sa wala sing sala.
6Ang mga ginahambal sang buang-buang nga tawo makapaumpisa sang inaway kag makahatag sa iya sang kasakitan.
7Ang mga ginahambal sang buang-buang nga tawo makahalit sa iya mismo.
8Ang kutsokutso daw pareho sa pagkaon nga namit usapon kag tunlon.
9Ang matamad nga tawo pareho lang kalain sa tawo nga gusto magpanglaglag.
10Ang Ginoo pareho sa mabakod nga tore, kag sa iya nagadangop ang mga matarong agod indi sila maano.
11Nagahunahuna ang mga manggaranon nga ang ila manggad makaprotektar sa ila pareho sa mataas nga mga pader nga nagapalibot sa siyudad.
12Ang pagpabugal sang tawo makalaglag sa iya, pero ang pagpaubos makapadungog sa iya.
13Balingag kag makahuluya ang tawo nga nagasabat nga wala anay nagapamati.
14Ang determinasyon sang tawo nga mabuhi makapabakod sa iya kon nagamasakit siya, pero kon madula ini wala na sing may makabulig pa sa iya.
15Ang tawo nga maalamon kag may pag-intiendi nagatinguha pa gid nga madugangan ang iya kaalam.
16Madali ka nga makapakigkita sa isa ka dungganon nga tawo kon may dala ka nga regalo para sa iya.
17Ang una nga magpamatuod sa korte daw amo na ang husto, hasta nga ang iya kontra naman ang mag-usisa sa iya.
18Ang paggabot-gabot makapauntat sang binaisay, kag makahusay sang kaso sang duha ka gamhanan nga tawo.
19Mabudlayan ka nga magpasag-uli sa imo utod18:19 utod: ukon, paryente; ukon, isigkatawo. nga naglain ang iya buot sa imo. Daw mas mabudlay pa ini himuon sang sa magsalakay sa napaderan nga siyudad.
Subong nga mabudlay gub-on ang mga trangka sang puwertahan sang palasyo, mabudlay man untaton ang pag-inaway sang duha ka tawo.
20Pagaanihon mo ang bunga sang imo mga ginahambal.18:20 ukon, Kon maayo ka maghambal, mabuhi ka.
21Ang imo mga ginahambal makaluwas sang kabuhi ukon makapatay. Gani kon palahambal ka, magbantay ka kay pagaanihon mo ang bunga sang imo mga ginahambal.
22Kon nakapangasawa ka, nakabaton ka sing maayo nga butang, kag nagapakita ina nga maayo ang Ginoo sa imo.
23Nagapakitluoy ang imol, pero nagasabat sing matigdas ang manggaranon.
24May pag-abyanay nga wala nagadugay, pero may pag-abyanay man nga mas mahirop pa sang sa mag-ulutod.
1Живущий обособленно потакает себе во всём,
отвергая всякое здравое слово.
2Нет глупцу радости в понимании –
рад он лишь высказать своё мнение.
3Вслед за нечестием идёт презрение,
а со срамом приходит бесславие.
4Слова человеческих уст – глубокие воды;
источник мудрости – текущий поток.
5Нехорошо быть пристрастным к злодею
и лишать правосудия невиновного.
6Язык глупца ведёт его к ссоре,
его уста навлекают побои.
7Уста глупца – его гибель,
его язык – для него же западня.
8Слова сплетен – как лакомые куски,
что проходят вовнутрь чрева.
9Ленивый в своей работе –
брат разрушителя.
10Имя Вечного18:10 В имени Вечного раскрывается Его природа и характер. Другими словами, имя Вечного – Сам Вечный. – крепкая башня:
убежит в неё праведник и будет спасён.
11Состояние богатого – надёжная крепость;
высокой стеной представляется ему оно.
12Перед падением человеческое сердце заносится,
а смирение предшествует славе.
13Отвечать, не выслушав,
это глупость и стыд.
14Дух человека подкрепляет его в болезни,
но если дух сокрушён – кто в силах снести его?
15Разум рассудительного приобретает знание,
и уши мудрых ищут его.
16Подарок открывает человеку путь
и приводит его к вельможам.
17Кто первым изложит дело, тот выглядит правым,
пока другой не придёт и не расспросит его.
18Жребий решает споры
и разнимает сильных соперников.
19Обиженный брат неприступнее крепости;
ссоры разделяют подобно засовам ворот.
20Красноречием человек может наполнять свой желудок,
словами своими – зарабатывать себе на жизнь.
21У языка – сила жизни и смерти,
те, кто любит говорить, будут вкушать плоды своих речей.
22Нашедший жену нашёл благо
и приобрёл расположение Вечного.
23Бедняк о милости молит,
а богач отвечает грубо.
24Есть друзья, с которыми лучше не знаться,
но иной друг ближе брата.
