Provérbios 6 – OL & APSD-CEB

O Livro

Provérbios 6:1-35

Aviso contra a loucura

1Meu filho, se ficaste por fiador de alguém que conheces mal,

garantindo as suas dívidas,

2caíste numa armadilha feita de palavras,

de promessas que tu próprio assinaste.

3Livra-te, depressa, se ainda puderes!

Põe de lado a altivez, pois estás nas mãos doutra pessoa;

vai e livra o teu nome desse compromisso.

4Não vás dormir, nem sequer descansar,

sem tratar disso.

5Se conseguires safar-te dessa rede em que foste apanhado,

podes comparar-te a uma gazela

que livrou a vida da arma do caçador,

ou a um pássaro que escapou da armadilha que lhe prepararam.

6Vai ter com a formiga, preguiçoso!

Observa o seu comportamento e aprende!

7Ainda que não tenha nem chefe,

nem governador, nem superior,

8contudo, sabe que deve trabalhar bem no verão,

juntando alimento, tendo em vista o inverno.

9Mas tu, preguiçoso, tudo o que sabes fazer é dormir!

Quando é que te levantas e despertas?

10“Deixa-me dormir mais um bocado!”

E continuas, pestanejando mais um bocado,

cruzando mais um bocado os braços,

ficando mais um bocado na cama!

11É assim que a pobreza te chegará,

como um ladrão, sem te dares conta;

a miséria te destruirá,

como por um bandido armado.

12Este é o retrato duma criatura perversa e corrupta:

para já, tem a mentira constantemente na boca.

13Esconde, fingidamente, os seus verdadeiros pensamentos

e só os comunica por meio de sinais disfarçados, com os olhos,

e de acenos com os pés e com os dedos.

14Depois tem o coração cheio de malvadez;

passa o tempo todo a engendrar o mal

e a semear desavenças entre toda a gente.

15Esses, sem esperarem, serão destruídos;

sem contemplações, sem remédio!

16Há seis coisas que o Senhor aborrece

e até mesmo sete que ele detesta:

17a altivez,

a mentira,

mãos que derramam o sangue inocente,

18o andar a tramar o mal contra os outros,

avidez em fazer o mal,

19o falso testemunho,

e o semear a discórdia entre irmãos.

Aviso contra o adultério

20Meu filho, guarda o mandamento que teu pai te ensinou

e também não desprezes os que a tua mãe te deu.

21Ata-os para sempre no teu coração;

pendura-os ao teu pescoço,

22para que durante o dia, e pela noite fora, eles te dirijam

e te protejam de tudo o que possa vir a prejudicar-te.

Quando acordares de manhã,

essas instruções te conduzirão durante o novo dia.

23Porque o mandamento é uma lâmpada e o ensino uma luz,

avisando-te dos perigos, ajudando-te a viver com justiça.

24Conservar-te-ão longe da mulher perversa

e dos seus falsos afagos.

25Não te excites com a sua beleza;

não te prendas com os olhares que te dá.

26Por causa duma mulher assim,

um homem pode tornar-se miserável;

uma adúltera pode fazer-lhe perder a vida.

27Ninguém pode esconder um pedaço de lenha,

que arda dentro de si, sem que se queime.

28Não há ninguém que consiga andar descalço sobre brasas,

sem que se lhe queimem os pés.

29É o que acontece com quem comete adultério com a mulher do próximo;

não poderá ficar sem castigo, o seu pecado.

30Poderá, talvez, haver uma certa desculpa para um indivíduo

que rouba para matar a fome.

31Mesmo assim, a justiça obriga-o a pagar multiplicadamente o que roubou,

a ponto de chegar a ficar sem nada do que tinha antes.

32Mas o que comete adultério está louco,

está a arruinar a sua própria alma!

33Chagas e uma vida desgraçada é que ganha com isso,

além de uma vergonha que nunca se apagará.

34O marido da mulher com quem adulterou ficará furioso,

no seu ciúme, e não lhe perdoará,

quando se lhe apresentar ocasião de vingança.

35Nem aceitará nada de tudo quanto penses oferecer-lhe,

ou fazer-lhe, para o apaziguar.

Ang Pulong Sa Dios

Panultihon 6:1-35

Dugang mga Pahimangno

1Anak, kon moako ka nga mobayad sa utang sa ubang tawo, 2masulod ka sa kompromiso, 3ug manubag ka ngadto sa imong gisaaran. Apan mao kini ang himoa aron makalingkawas ka sa imong obligasyon: Adtoa ang imong gisaaran ug pagpakilooy nga ipalingkawas ka niya sa maong obligasyon. 4Ayaw gayod tulog-tulogi o unya-unyaa 5hangtod nga makalingkawas ka niini, nga daw sa usa o sa langgam nga nakaikyas gikan sa mangangayam.

6Kamong mga tapolan, obserbahi ug kat-oni ang pagkinabuhi sa mga lamigas, aron magmaalamon kamo. 7Bisan walay pangulo o tigdumala nga nagsugo kanila, 8nagatigom silag pagkaon sa panahon sa ting-init ug ting-ani, aron may pagkaon sila sa ting-ulan. 9Kamong mga tapolan, magsige ra ba gayod mog katulog? Kanus-a man mo magmata? 10Sige ramog tulog-tulog, hayang-hayang, ug panguyogpos, 11unya sa kalit lang moabot kaninyo ang kawad-on nga daw sa armadong tulisan.

12Ang mga walay pulos ug daotang mga tawo manugilon ug bakak. 13Pinaagi sa ilang kidhat-kidhat ug sinyas-sinyas sa ilang mga kamot ug tiil manglimbong sila sa uban. 14Sa ilang pagka-mangingilad, kanunay silang nagaplano sa paghimo ug daotan, ug tigpasiugda silag kagubot. 15Busa sa kalit lang laglagon sila, ug wala gayoy makatabang kanila.

16May pito6:16 pito: sa literal, unom o pito. ka matang sa tawo nga gikapungtan ug gikangil-aran sa Ginoo:

17ang mga hambogiro,

ang mga bakakon,

ang mga nagapamatay ug tawo,

18ang mga nagaplanog daotan,

ang mga abtik mohimog daotan,

19ang mga nagasaksi ug bakak,

ug ang mga nagapaaway sa iyang isigka-tawo.

20Anak, sunda ang mga sugo ug gipanudlo sa imong ginikanan. 21Itanom kini sa imong hunahuna aron dili mo gayod malimtan. 22Maggiya kini, magtipig, ug magpahinumdom kanimo sa bisan unsay imong buhaton.6:22 bisan unsay imong buhaton: sa literal, sa imong paglakaw, pagtulog, ug pagbangon. 23Kay ang ilang mga sugo sama sa suga nga mohatag kanimog kahayag. Ug ang pagbadlong ug pagtul-id nila sa imong pamatasan makaayo ug makapataas sa imong kinabuhi. 24Ilikay ka usab niini gikan sa babayeng daotan nga makadaning manulti. 25Ayaw pagpatintal sa iyang katahom. Ayaw pagpadala sa iyang mga kidhat.6:25 kidhat: o, matahom nga mata. 26Ang pagpakighilawas sa babayeng nagabaligya sa iyang dungog mabayran rag pilak, apan ang pagpakighilawas sa asawa sa uban bayran mo sa imong kinabuhi.

27Kon ipaduol mo ang kalayo sa imong dughan masunog ang imong bisti. 28Kon maglakaw ka sa baga mapaso ang imong tiil. 29Mao kana nga kon makighilawas ka sa asawa sa uban, silotan ka!

30Mahimong palabyon ang gihimo sa kawatan nga nangawat tungod kay gigutom siya, 31apan kon madakpan siya, pabayron siyag pito ka pilo sa kantidad nga iyang gikawat, bisan pag mahurot ang tanan niyang butang.

32Ang tawong nakigrelasyon sa asawa sa uban walay hustong panabot. Gidaot lang niya ang iyang kaugalingon. 33Sakiton siya ug maulawan hangtod sa kahangtoran. 34Ang bana nga nangabugho masuko pag-ayo, ug mobalos siya nga walay kalooy. 35Dili siya modawat ug bayad, bisan pag unsa kini kadako.