1El ser humano hace planes,
pero la palabra final la tiene el Señor.
2Todos los caminos del ser humano son limpios a sus ojos,
pero las intenciones las juzga el Señor.
3Pon en manos del Señor todas tus obras
y tus proyectos se cumplirán.
4Toda obra del Señor tiene un propósito;
¡hasta el malvado fue hecho para el día del desastre!
5El Señor aborrece a los arrogantes.
Una cosa es segura: no quedarán impunes.
6Con amor y verdad se perdona el pecado
y con respeto al Señor se evita el mal.
7Cuando el Señor aprueba la conducta de un hombre,
hasta con sus enemigos lo reconcilia.
8Más vale tener poco con justicia
que ganar mucho con injusticia.
9El corazón del hombre traza su rumbo,
pero sus pasos los dirige el Señor.
10La sentencia16:10 La sentencia. Alt. El mensaje. está en labios del rey;
el veredicto que emite no traiciona la justicia.
11Las pesas y las balanzas justas son del Señor;
todas las medidas son hechura suya.
12El rey detesta las malas acciones,
porque el trono se afirma en la justicia.
13El rey se complace en los labios honestos;
aprecia a quien habla con la verdad.
14La ira del rey es presagio de muerte,
pero el sabio sabe apaciguarla.
15El rostro radiante del rey es signo de vida;
su favor es como nubes llenas de lluvia en primavera.
16Más vale adquirir sabiduría que oro;
más vale adquirir inteligencia que plata.
17El camino del hombre recto evita el mal;
el que quiere salvar su vida se fija por donde va.
18Tras el orgullo viene la destrucción;
tras la altanería, el fracaso.
19Vale más tener un espíritu humilde con los oprimidos
que compartir el botín con los orgullosos.
20El que atiende a la palabra prospera.
¡Dichoso el que confía en el Señor!
21Al sabio de corazón se le llama inteligente;
las palabras gratas promueven el saber.
22Fuente de vida es la prudencia para quien la posee;
el castigo de los necios es su propia necedad.
23El de corazón sabio controla su boca;
con sus labios promueve el saber.
24Panal de miel son las palabras amables:
endulzan la vida y dan salud al cuerpo.16:24 al cuerpo. Lit. a los huesos.
25Hay un camino que al hombre le parece recto,
pero acaba por ser camino de muerte.
26Al que trabaja, el hambre lo obliga a trabajar,
pues su propio apetito lo estimula.
27El perverso hace16:27 hace. Lit. cava. planes malvados;
en sus labios hay un fuego devorador.
28El perverso provoca contiendas
y el chismoso divide a los buenos amigos.
29El violento engaña a su prójimo
y lo lleva por mal camino.
30El que guiña el ojo trama algo perverso;
el que aprieta los labios ya lo ha cometido.
31Las canas son una honrosa corona
que se obtiene en el camino de la justicia.
32Más vale ser paciente que valiente;
más vale el dominio propio que conquistar ciudades.
33Las suertes se echan en el regazo,
pero el veredicto proviene del Señor.
1انسان نقشه‌های زيادی می‌كشد، اما نتيجهٔ نهايی آنها در دست خداست.
2تمام كارهای انسان به نظر خودش درست است، اما انگيزه‌ها را خداوند می‌بيند.
3نقشه‌های خود را به دست خداوند بسپار، آنگاه در كارهايت موفق خواهی شد.
4خداوند هر چيزی را برای هدف و منظوری خلق كرده است. او حتی بدكاران را برای مجازات آفريده است.
5خداوند از اشخاص متكبر نفرت دارد و هرگز اجازه نخواهد داد آنها از مجازات فرار كنند.
6درستكار و با محبت باش كه خدا گناهت را خواهد بخشيد. از خداوند بترس كه بدی از تو دور خواهد شد.
7وقتی كسی خدا را خشنود می‌سازد، خدا كاری می‌كند كه حتی دشمنان آن شخص نيز با وی از در صلح و آشتی درآيند.
8مال كم كه از راه درست به دست آمده باشد بهتر است از ثروت هنگفتی كه از راه نادرست فراهم شده باشد.
9انسان در فكر خود نقشه‌ها می‌كشد، اما خداوند او را در انجام آنها هدايت می‌كند.
10فرمان پادشاه مانند وحی قطعی است، پس او نبايد در داوری اشتباه كند.
11خداوند می‌خواهد در معاملات خود از ترازو و سنگهای درست استفاده كنيد. اين اصل را خداوند برقرار كرده است.
12پادشاهان نمی‌توانند ظلم كنند، زيرا تخت سلطنت از عدالت برقرار می‌ماند.
13پادشاهان اشخاص راستگو را دوست دارند و از وجود ايشان خشنود می‌شوند.
14خشم پادشاه پيک مرگ است ولی مرد عاقل آن را فرو می‌نشاند.
15شادی و رضايت پادشاه مانند ابر بهاری است كه حيات به ارمغان می‌آورد.
16به دست آوردن حكمت و دانايی بهتر است از اندوختن طلا و نقره.
17راه خداشناسان دور از هر نوع بدی است و هر كه در اين راه گام بردارد جان خود را حفظ خواهد كرد.
18غرور منجر به هلاكت می‌شود و تكبر به سقوط می‌انجامد.
19بهتر است انسان متواضع باشد و با ستمديدگان بنشيند تا اينكه ميان متكبران باشد و در غنايم آنها سهيم شود.
20آنانی كه كلام خداوند را اطاعت كنند سعادتمند خواهند شد و كسانی كه بر او توكل نمايند بركت خواهند يافت.
21دانا را از فهمش می‌شناسند و عالم را از سخنان دلنشينش.
22حكمت برای كسانی كه از آن برخوردارند چشمهٔ حيات است، ولی حماقت برای نادانان مجازات به بار می‌آورد.
23سخنان شخص دانا عاقلانه است و تعاليمی كه او می‌دهد مؤثر می‌باشد.
24سخنان محبت‌آميز مانند عسل شيرين است و جان انسان را شفا می‌بخشد.
25راههايی هستند كه به نظر انسان راست می‌آيند، اما عاقبت به مرگ منتهی می‌شوند.
26گرسنگی خوب است زيرا تو را وادار می‌كند كه برای رفع آن كار كنی.
27آدم بدكار نقشه‌های پليد می‌كشد و سخنانش مثل آتش می‌سوزاند.
28شخص بدانديش نزاع به پا می‌كند و آدم سخن‌چين بهترين دوستان را از هم جدا می‌نمايد.
29آدم ظالم همسايه‌اش را فريب می‌دهد و او را به راه نادرست می‌كشاند.
30شخص بدكار چشمان خود را می‌بندد و لبهايش را جمع می‌كند تا برای انجام مقاصد پليد خود نقشه بكشد.
31عمر طولانی هديه‌ای است كه به نيكان داده می‌شود و موی سفيد تاج زيبايی آنهاست.
32صبر از قدرت بهتر است و كسی كه بر خود مسلط باشد از شخصی كه شهری را تسخير نمايد برتر است.
33انسان قرعه را می‌اندازد، اما حكم آن را خداوند تعيين می‌كند.
