1La respuesta amable calma la ira,
pero la agresiva provoca el enojo.
2La lengua de los sabios adorna el conocimiento;15:2 adorna el conocimiento (LXX); hace bien al conocimiento (TM).
la boca de los necios escupe necedades.
3Los ojos del Señor están en todo lugar,
vigilando a los buenos y a los malos.
4La lengua que brinda alivio15:4 que brinda alivio. Lit. que sana. es árbol de vida;
la lengua perversa deprime el espíritu.
5El necio desprecia la corrección de su padre;
el que la acepta demuestra prudencia.
6En la casa del justo hay gran abundancia;
en las ganancias del malvado, grandes problemas.
7Los labios de los sabios esparcen conocimiento;
el corazón de los necios ni piensa en ello.
8El Señor aborrece los sacrificios de los malvados,
pero se complace en la oración de los justos.
9El Señor aborrece el camino de los malvados,
pero ama a quienes siguen la justicia.
10Para el descarriado, disciplina severa;
para el que aborrece la corrección, la muerte.
11Muerte15:11 Muerte. Lit. Seol. y Destrucción15:11 Destrucción. Lit. el Abadón. están abiertas ante el Señor,
¡cuánto más los corazones humanos!
12Al insolente no le gusta que lo corrijan
ni busca la compañía de los sabios.
13El corazón alegre se refleja en el rostro,
el corazón dolido deprime el espíritu.
14El corazón entendido va tras el conocimiento;
la boca de los necios se nutre de tonterías.
15Para el afligido todos los días son malos;
para el que es feliz, todos son de fiesta.
16Más vale tener poco, con temor del Señor,
que muchas riquezas con grandes angustias.
17Más vale comer verduras sazonadas con amor
que toro engordado con odio.
18El que es iracundo provoca contiendas;
el que es paciente las apacigua.
19El camino del perezoso está plagado de espinas,
pero la senda del justo es como una calzada.
20El hijo sabio alegra a su padre;
el hijo necio menosprecia a su madre.
21Al necio le divierte su falta de juicio;
el entendido endereza sus propios pasos.
22Cuando falta el consejo, fracasan los planes;
cuando abunda el consejo, prosperan.
23Es muy grato dar la respuesta adecuada
y, cuando es oportuna, aún es más grato.
24El sabio sube por el sendero de vida,
para librarse de caer en los dominios de la muerte.15:24 en los dominios de la muerte. Lit. en el Seol.
25El Señor derriba la casa de los soberbios,
pero mantiene intactos los linderos de las viudas.
26El Señor aborrece los planes de los malvados,
pero se complace en las palabras puras.
27El ambicioso acarrea mal sobre su familia;
el que aborrece el soborno vivirá.
28El corazón del justo medita sus respuestas,
pero la boca del malvado rebosa de maldad.
29El Señor se mantiene lejos de los impíos,
pero escucha las oraciones de los justos.
30Una mirada radiante alegra el corazón
y las buenas noticias renuevan los huesos.
31El que atiende a la reprensión que da vida,
habitará entre los sabios.
32El que rechaza la corrección se desprecia a sí mismo;
el que la atiende gana entendimiento.
33El temor del Señor imparte sabiduría;
la humildad precede a la honra.
1جواب ملايم خشم را فرو می‌نشاند، اما جواب تند آن را بر می‌انگيزاند.
2از زبان مرد دانا حكمت می‌چكد، اما از دهان آدم نادان حماقت بيرون می‌آيد.
3خدا همه جا را زير نظر دارد و ناظر اعمال نيكان و بدان است.
4سخنان آرامش‌بخش حيات می‌بخشند، اما حرفهای تند باعث دلشكستگی می‌شوند.
5شخص نادان نصيحت پدر خود را خوار می‌شمارد، ولی فرزند عاقل تأديب پدرش را می‌پذيرد.
6خانهٔ شخص درستكار از ثروت مملو است، اما دسترنج آدمهای بدكار برای ايشان تلخكامی به بار می‌آورد.
7حكمت توسط دانايان منتشر می‌شود نه بوسيلهٔ احمقانی كه در آنها راستی نيست.
8خداوند از قربانیهای بدكاران نفرت دارد، اما از دعای درستكاران خشنود است.
9خداوند از اعمال بدكاران متنفر است، اما پيروان راستی را دوست می‌دارد.
10كسانی كه راه راست را ترک گفته‌اند تنبيه سختی در انتظارشان است و اگر نخواهند تنبيه و اصلاح شوند خواهند مرد.
11حتی دنيای مردگان از نظر خداوند پنهان نيست، پس آيا انسان می‌تواند افكارش را از او پنهان كند؟
12كسی كه كارش مسخره كردن است از نزديک شدن به افراد دانا خودداری می‌كند چون دوست ندارد سرزنش آنها را بشنود.
13دل شاد، چهره را شاداب می‌سازد، اما تلخی دل، روح را افسرده می‌كند.
14شخص دانا تشنهٔ دانايی است، اما نادان خود را با حماقت سير می‌كند.
15انسان وقتی غمگين است همه چيز به نظرش بد می‌آيد، اما وقتی دلش شاد است هر چيزی او را خوشحال می‌كند.
16دارايی كم همراه با خداترسی بهتر است از ثروت هنگفت با اضطراب.
17نان خشک خوردن در جايی كه محبت هست، بهتر است از غذای شاهانه خوردن در جايی كه نفرت وجود دارد.
18آدم تندخو نزاع به پا می‌كند، ولی شخص صبور دعوا را فرو می‌نشاند.
19راه آدم تنبل با خارها پوشيده است، اما راه شخص درستكار هموار است.
20فرزند دانا پدرش را خوشحال می‌كند، اما فرزند احمق مادرش را تحقير می‌نمايد.
21آدم احمق از كارهای ابلهانه لذت می‌برد، اما شخص فهميده از راه راست منحرف نمی‌شود.
22نقشه‌ای كه بدون مشورت كشيده شود، با شكست مواجه می‌گردد، اما مشورت بسيار، باعث موفقيت می‌شود.
23انسان وقتی جواب درست می‌دهد از آن لذت می‌برد. چه عالی است سخنی كه بجا گفته شود!
24راه دانايان به سوی حيات بالا می‌رود و آنها را از فرو رفتن به جهنم باز می‌دارد.
25خداوند خانه متكبران را از بين می‌برد، اما ملک بيوه‌زنان را حفظ می‌كند.
26خداوند از نقشه‌های پليد متنفر است، ولی افكار پاک مورد پسند او می‌باشند.
27كسی كه دنبال سود نامشروع می‌رود به خانواده‌اش لطمه می‌زند، اما شخصی كه از رشوه نفرت دارد زندگی خوبی خواهد داشت.
28آدم خوب قبل از جواب دادن فكر می‌كند، اما آدم بد زود جواب می‌دهد و مشكلات به بار می‌آورد.
29خداوند از بدكاران دور است، ولی دعای نيكان را می‌شنود.
30ديدن صورت شاد و شنيدن خبر خوش به انسان شادی و سلامتی می‌بخشد.
31كسی كه انتقادهای سازنده را بپذيرد، جزو دانايان به حساب خواهد آمد.
32كسی كه تأديب را نپذيرد به خودش لطمه می‌زند، ولی هر كه آن را بپذيرد دانايی كسب می‌كند.
33خداترسی به انسان حكمت می‌آموزد و فروتنی برای او عزت و احترام به بار می‌آورد.
