1Ang tawo nga gusto lang permi mag-isahanon nagahunahuna lang sang iya kaugalingon, kag ginakontra niya ang husto nga ginaisip sang iban.
2Ang buang-buang nga tawo wala gid sing handom nga makatuon; ang iya lang gusto amo ang pagpahayag sang iya kaugalingon nga opinyon.
3Ang paghimo sang malain kag makahuluya nga butang makahatag sang kahuy-anan.
4Ang pulong sang maalamon nga tawo makahatag sang kaalam sa iban; pareho ini sa nagailig nga tubig nga halin sa madalom nga tuburan.
5Indi maayo ang pag-apin sa nakasala kag ang indi paghatag sang hustisya sa wala sing sala.
6Ang mga ginahambal sang buang-buang nga tawo makapaumpisa sang inaway kag makahatag sa iya sang kasakitan.
7Ang mga ginahambal sang buang-buang nga tawo makahalit sa iya mismo.
8Ang kutsokutso daw pareho sa pagkaon nga namit usapon kag tunlon.
9Ang matamad nga tawo pareho lang kalain sa tawo nga gusto magpanglaglag.
10Ang Ginoo pareho sa mabakod nga tore, kag sa iya nagadangop ang mga matarong agod indi sila maano.
11Nagahunahuna ang mga manggaranon nga ang ila manggad makaprotektar sa ila pareho sa mataas nga mga pader nga nagapalibot sa siyudad.
12Ang pagpabugal sang tawo makalaglag sa iya, pero ang pagpaubos makapadungog sa iya.
13Balingag kag makahuluya ang tawo nga nagasabat nga wala anay nagapamati.
14Ang determinasyon sang tawo nga mabuhi makapabakod sa iya kon nagamasakit siya, pero kon madula ini wala na sing may makabulig pa sa iya.
15Ang tawo nga maalamon kag may pag-intiendi nagatinguha pa gid nga madugangan ang iya kaalam.
16Madali ka nga makapakigkita sa isa ka dungganon nga tawo kon may dala ka nga regalo para sa iya.
17Ang una nga magpamatuod sa korte daw amo na ang husto, hasta nga ang iya kontra naman ang mag-usisa sa iya.
18Ang paggabot-gabot makapauntat sang binaisay, kag makahusay sang kaso sang duha ka gamhanan nga tawo.
19Mabudlayan ka nga magpasag-uli sa imo utod18:19 utod: ukon, paryente; ukon, isigkatawo. nga naglain ang iya buot sa imo. Daw mas mabudlay pa ini himuon sang sa magsalakay sa napaderan nga siyudad.
Subong nga mabudlay gub-on ang mga trangka sang puwertahan sang palasyo, mabudlay man untaton ang pag-inaway sang duha ka tawo.
20Pagaanihon mo ang bunga sang imo mga ginahambal.18:20 ukon, Kon maayo ka maghambal, mabuhi ka.
21Ang imo mga ginahambal makaluwas sang kabuhi ukon makapatay. Gani kon palahambal ka, magbantay ka kay pagaanihon mo ang bunga sang imo mga ginahambal.
22Kon nakapangasawa ka, nakabaton ka sing maayo nga butang, kag nagapakita ina nga maayo ang Ginoo sa imo.
23Nagapakitluoy ang imol, pero nagasabat sing matigdas ang manggaranon.
24May pag-abyanay nga wala nagadugay, pero may pag-abyanay man nga mas mahirop pa sang sa mag-ulutod.
1An unfriendly person pursues selfish ends
and against all sound judgment starts quarrels.
2Fools find no pleasure in understanding
but delight in airing their own opinions.
3When wickedness comes, so does contempt,
and with shame comes reproach.
4The words of the mouth are deep waters,
but the fountain of wisdom is a rushing stream.
5It is not good to be partial to the wicked
and so deprive the innocent of justice.
6The lips of fools bring them strife,
and their mouths invite a beating.
7The mouths of fools are their undoing,
and their lips are a snare to their very lives.
8The words of a gossip are like choice morsels;
they go down to the inmost parts.
9One who is slack in his work
is brother to one who destroys.
10The name of the Lord is a fortified tower;
the righteous run to it and are safe.
11The wealth of the rich is their fortified city;
they imagine it a wall too high to scale.
12Before a downfall the heart is haughty,
but humility comes before honour.
13To answer before listening –
that is folly and shame.
14The human spirit can endure in times of illness,
but a crushed spirit who can bear?
15The heart of the discerning acquires knowledge,
for the ears of the wise seek it out.
16A gift opens the way
and ushers the giver into the presence of the great.
17In a lawsuit the first to speak seems right,
until someone comes forward and cross-examines.
18Casting the lot settles disputes
and keeps strong opponents apart.
19A brother wronged is more unyielding than a fortified city;
disputes are like the barred gates of a citadel.
20From the fruit of their mouth a person’s stomach is filled;
with the harvest of their lips they are satisfied.
21The tongue has the power of life and death,
and those who love it will eat its fruit.
22He who finds a wife finds what is good
and receives favour from the Lord.
23The poor plead for mercy,
but the rich answer harshly.
24One who has unreliable friends soon comes to ruin,
but there is a friend who sticks closer than a brother.
