1Mas maayo pa nga magkaon sang tinapay lang nga may kalinong sa sulod sang balay sang sa magpunsyon nga may ilinaway.
2Ang maalamon nga suluguon magagahom sa makahuluya nga anak sang iya agalon, kag hatagan siya sang palanublion kaupod sa iban pa nga mga anak sang iya agalon.
3Ginatilawan sang Ginoo ang aton tagipusuon pareho sa bulawan kag pilak nga ginatilawan sa kalayo kon bala puro ukon indi.
4Ang malaot nga tawo gusto magpamati sa kapareho niya nga malaot,17:4 kapareho niya nga malaot: ukon, malaot nga mga sugilanon. kag ang butigon gusto magpamati sa kapareho niya nga butigon.17:4 kapareho niya nga butigon: ukon, mga binutig.
5Ang nagayaguta sa imol nagainsulto sa Dios nga naghimo sa iya. Pagasilutan ang tawo nga nagakalipay sa malain nga natabo sa iban.
6Bugal sang mga tigulang ang ila mga apo, subong nga bugal man sang mga anak ang ila mga ginikanan.
7Wala nagakabagay nga maghambal ang buang-buang sing maayo nga mga pulong, kag mas labi na gid nga wala nagakabagay nga magbinutig ang isa ka pangulo.
8Nagapati ang iban nga ang lagay pareho sa madyik nga sarang makahimo sang bisan ano.
9Kon patawaron mo ang imo abyan nga nakasala sa imo, magapabilin ang inyo pag-abyanay, pero kon liwat-liwaton mo kahambal ang iya sala, maguba ang inyo pag-abyanay.
10Ang maalamon nga tawo makatuon sa isa lang ka pagsaway, pero ang buang-buang nga tawo indi gid makatuon bisan kapila pa siya hanuton.
11Ang malaot nga tawo gusto lang permi magpangita sang gamo, gani padal-an siya sang mapintas nga tawo nga magsilot sa iya.
12Mas delikado kon masugat-an mo ang buang-buang nga tawo nga nagabinuang sang sa sapat nga oso17:12 oso: sa English, bear. nga nadulaan sang mga bata.
13Kon malain ka sa mga maayo sa imo, permi lang may malain nga magaabot sa imo panimalay.
14Ang nagaumpisa pa lang nga binaisay pareho sa lusbot sa tangke sang tubig. Tapnaa ina sa wala pa magdako.
15Ginakangil-aran sang Ginoo ang tawo nga nagasentensya nga silutan ang wala sing sala ukon nagasentensya nga hilwayon ang may sala.
16Wala sing pulos ang paggasto sa pagpaeskwela sa buang-buang nga tawo kay wala man siya sing gana magtuon.
17Ang isa ka abyan nagahigugma sa imo sa tanan nga tion, kag ang katuyuan nga may paryente ka amo nga agod may magbulig sa imo sa tion sang kalisod.
18Wala sing pag-intiendi ang tawo nga nagapromisa nga magbayad sang utang sang iban.
19Ang tawo nga luyag sang sala luyag sang gamo, kag ang bugalon nga tawo nagapangita lang sang iya kalaglagan.
20Indi gid magmauswagon ang tawo nga tiko ang iya panghunahuna, kag ang butigon nga tawo makaangkon sang kalaglagan.
21Kasubo kag kasakit ang mabatyagan sang isa ka ginikanan sa iya buang-buang nga anak.
22Kon malipayon ka, makapaayo ini sa imo lawas, pero kon masinulub-on ka, makapalain ini sa imo.
23Ang malaot nga tawo nagabaton sang lagay agod indi mahatag ang hustisya.
24Ang tawo nga may pag-intiendi nagahunahuna permi kon paano pa gid siya magmaalamon, pero ang buang-buang nga tawo wala kahibalo kon ano ang iya himuon.
25Nagahatag sang kasubo kag kasakit ang buang-buang nga anak sa iya ginikanan.
26Indi maayo nga silutan ang inosente nga tawo ukon ang dungganon nga tawo nga nagahimo sing husto.
27Ang tawo nga maalamon kag may pag-intiendi indi palawakal kag indi dasodaso.
28Bisan ang buang-buang masal-an nga maalamon kag may pag-intiendi kon maghipos siya.
1Better a dry crust with peace and quiet
than a house full of feasting, with strife.
2A prudent servant will rule over a disgraceful son
and will share the inheritance as one of the family.
3The crucible for silver and the furnace for gold,
but the Lord tests the heart.
4A wicked person listens to deceitful lips;
a liar pays attention to a destructive tongue.
5Whoever mocks the poor shows contempt for their Maker;
whoever gloats over disaster will not go unpunished.
6Children’s children are a crown to the aged,
and parents are the pride of their children.
7Eloquent lips are unsuited to a godless fool –
how much worse lying lips to a ruler!
8A bribe is seen as a charm by the one who gives it;
they think success will come at every turn.
9Whoever would foster love covers over an offence,
but whoever repeats the matter separates close friends.
10A rebuke impresses a discerning person
more than a hundred lashes a fool.
11Evildoers foster rebellion against God;
the messenger of death will be sent against them.
12Better to meet a bear robbed of her cubs
than a fool bent on folly.
13Evil will never leave the house
of one who pays back evil for good.
14Starting a quarrel is like breaching a dam;
so drop the matter before a dispute breaks out.
15Acquitting the guilty and condemning the innocent –
the Lord detests them both.
16Why should fools have money in hand to buy wisdom,
when they are not able to understand it?
17A friend loves at all times,
and a brother is born for a time of adversity.
18One who has no sense shakes hands in pledge
and puts up security for a neighbour.
19Whoever loves a quarrel loves sin;
whoever builds a high gate invites destruction.
20One whose heart is corrupt does not prosper;
one whose tongue is perverse falls into trouble.
21To have a fool for a child brings grief;
there is no joy for the parent of a godless fool.
22A cheerful heart is good medicine,
but a crushed spirit dries up the bones.
23The wicked accept bribes in secret
to pervert the course of justice.
24A discerning person keeps wisdom in view,
but a fool’s eyes wander to the ends of the earth.
25A foolish son brings grief to his father
and bitterness to the mother who bore him.
26If imposing a fine on the innocent is not good,
surely to flog honest officials is not right.
27The one who has knowledge uses words with restraint,
and whoever has understanding is even-tempered.
28Even fools are thought wise if they keep silent,
and discerning if they hold their tongues.
