1心中的策劃在於人，
應對之言來自耶和華。
2人看自己的行為都純全，
但是耶和華卻衡量人心。
3把你的事交托耶和華，
你的計劃必實現。
4耶和華所造的萬物各有其用，
連惡人也是為災難之日所造。
5耶和華厭惡心驕氣傲者，
他們必逃不過祂的責罰。
6慈愛和忠信可讓罪惡得贖，
敬畏耶和華使人遠離罪惡。
7人所行的若蒙耶和華喜悅，
耶和華必使仇敵與他和好。
8財物雖少但行事公義，
勝過家財萬貫卻不公義。
9人心中籌畫自己的道路，
但耶和華決定他的腳步。
10王口中有上帝的話，
斷案時必無差錯。
11公道的秤與天平屬於耶和華，
袋中一切的法碼由祂制定。
12君王憎恨惡行，
因王位靠公義而立。
13王喜愛公義的言詞，
器重說話正直的人。
14王的烈怒如死亡使者，
然而智者能平息王怒。
15王的笑容帶給人生命，
他的恩惠像春雨之雲。
16得智慧勝過得黃金，
獲悟性勝過獲白銀。
17正直人的大道遠離罪惡，
堅守正道的保全性命。
18驕橫是淪亡的前奏，
狂傲是敗落的預兆。
19寧可謙卑地與貧寒人相處，
也不跟狂傲人共享戰利品。
20聽從訓言的人受益匪淺，
信靠耶和華的人蒙祝福。
21智者以明辨著稱，
甜言能說服人心。
22智慧是智者的生命泉，
愚昧為愚人帶來懲罰。
23智者三思而後言，
其言使人長見識。
24良言如蜜，
使人心靈甘甜、身體康健。
25有一條路看似正確，
最終卻通向死亡。
26工人的胃口促他工作，
口腹之需是他的動力。
27不務正業的人圖謀惡事，
他的口舌如烈焰般危險。
28邪僻的人散播紛爭，
造謠的人破壞友情。
29殘暴之徒引誘鄰舍走入歧途。
30惡人眯起眼睛圖謀不軌，
歹徒咬著嘴唇策劃惡事。
31白髮是榮耀的冠冕，
行為公義方能得到。
32不輕易發怒者勝過勇士，
能自我控制勝過攻陷城池。
33人可以搖籤求問，
但耶和華決定一切。
1Nasa tao ang pagpaplano, ngunit ang Panginoon ang nagpapasya kung magaganap ito o hindi.
2Inaakala natin na tama ang lahat ng ating ginagawa, ngunit ang Panginoon lang ang makakapaghusga kung ano talaga ang ating motibo.
3Ipagkatiwala mo sa Panginoon ang lahat ng iyong gagawin, at magtatagumpay ka.
4Ang lahat ay nilikha ng Panginoon na mayroong layunin, kahit na nga ang masasama, itinalaga sila para sa kapahamakan.
5Kinasusuklaman ng Panginoon ang mayayabang at tiyak na silaʼy parurusahan.
6Kung minamahal natin ang Panginoon nang may katapatan, patatawarin niya ang ating mga kasalanan. Kung may takot tayo sa kanya nang may paggalang, makalalayo tayo sa kasamaan.
7Kapag kinalulugdan ng Panginoon ang ating pamumuhay, kahit na ang ating kaaway ay gagawin niyang ating kaibigan.
8Mas mabuti ang kaunting halaga na pinaghirapan, kaysa sa malaking kayamanang galing sa masamang paraan.
9Ang tao ang nagpaplano, ngunit nasa Panginoon ang kaganapan nito.
10Ang haring pinapatnubayan ng Panginoon, palaging tama ang paghatol.
11Ayaw ng Panginoon ang dayaan sa kalakalan.
12Sa mga hari ay kasuklam-suklam ang paggawa ng kasamaan, dahil magpapatuloy lamang ang kanilang pamamahala kung sila ay makatuwiran.
13Nalulugod ang mga hari sa mga taong hindi nagsisinungaling; minamahal nila ang mga taong nagsasabi ng katotohanan.
14Kapag ang hari ay nagalit maaaring may masawi, kaya sinisikap ng taong marunong na malugod ang hari.
15Hindi pinapatay ng hari ang taong sa kanya ay kalugod-lugod; pinakikitaan niya ito ng kabutihan gaya ng ulan sa panahon ng tagsibol.
16Higit na mabuti ang magkaroon ng karunungan at pang-unawa, kaysa sa magkaroon ng pilak at ginto.
17Ang namumuhay nang matuwid ay lumalayo sa kasamaan, at ang nag-iingat ng kanyang sarili ay nalalayo sa kapahamakan.
18Ang kayabangan ay humahantong sa kapahamakan, at ang nagmamataas ay ibabagsak.
19Higit na mabuti ang mamuhay nang may pagpapakumbaba kasama ang mahihirap kaysa sa mamuhay kasama ng mayayabang at makibahagi sa kanilang pinagnakawan.
20Ang taong nakikinig kapag tinuturuan ay uunlad, at ang taong nagtitiwala sa Panginoon ay mapalad.
21Ang marunong ay kinikilalang may pang-unawa, at kung siyaʼy magaling magsalita marami ang matututo sa kanya.
22Kapag may karunungan ka, buhay moʼy bubuti at hahaba; ngunit kung hangal ka, parurusahan ka dahil sa iyong kahangalan.
23Ang taong marunong ay nag-iingat sa kanyang mga sinasabi, kaya natututo ang iba sa kanya.
24Ang matatamis na salita ay parang pulot-pukyutan, nakakapagpasaya at nakakapagpasigla ng katawan.
25Maaaring iniisip mo na nasa tamang daan ka, ngunit ang dulo pala nito ay kamatayan.
26Ang kagutuman ang nagtutulak sa tao na magtrabaho.
27Ang taong masama ay nag-iisip ng kasamaan, at ang bawat sabihin niya ay parang apoy na nakakapaso.
28Ang taong nanlilibak ng kapwa ay nagsisimula ng away, at ang matalik na magkaibigan ay kanyang pinaghihiwalay.
29Ang taong nabubuhay sa karahasan ay nanghihikayat ng kanyang kapwa sa kasamaan.
30Mag-ingat sa taong ngingiti-ngiti at kikindat-kindat dahil maaaring masama ang kanyang binabalak.
31Ang katandaan ay tanda ng karangalan16:31 Ang katandaan … karangalan: sa literal, Ang mga uban ay korona ng karangalan. na matatanggap ng taong namumuhay sa katuwiran.
32Higit na mabuti ang taong mapagpasensya kaysa sa taong makapangyarihan. Higit na mabuti ang taong nakakapagpigil sa sarili kaysa sa taong nakakasakop ng isang lungsod.
33Nagpapalabunutan ang mga tao upang malaman kung ano ang kanilang gagawin, ngunit nasa Panginoon ang kapasyahan.
