1Ang maalamon nga asawa mopalig-on sa iyang panimalay, apan ang buang-buang nga asawa moguba sa iyang panimalay.
2Ang tawo nga nagakinabuhi nga matarong nagatahod sa Ginoo, apan kadtong wala nagakinabuhi nga matarong nagatamay kaniya.
3Ang mga pulong sa tawong buang-buang magpasakit kaniya, apan ang mga pulong sa tawong maalamon magtipig kaniya.
4Kon wala kay mananap nga igdadaro wala kay maani, apan kon may mananap ka, ug kusgan pa, daghan kag maani.
5Ang masaligan nga saksi nagasulti sa tinuod, apan ang bakakon dili masaligan.
6Ang tawong bugalbugalon dili gayod makaangkon ug kaalam bisan unsaon ug paningkamot, apan ang tawo nga may pagsabot dali rang makakat-on.
7Likayi ang mga buang-buang kay wala kay maayong makat-onan gikan kanila.
8Ang kaalam sa tawong kahibalo motimbang-timbang kon unsay maayo o dili maoy nagahatag kaniyag kahibalo kon unsay angay niyang buhaton, apan ang kabuang sa tawong buang-buang maoy magpahisalaag kaniya.
9Daw sa wala lang sa mga buang-buang kon makasala sila, apan niadtong mga matarong nga nagkinabuhi sa ensakto, gusto nila nga dawaton sila sa Dios.
10Ikaw ray nasayod kon unsa ka kamalipayon o kon unsa ka kamasulob-on.
11Laglagon ang panimalay niadtong mga daotan, apan pauswagon ang panimalay niadtong nagkinabuhi sa ensakto.
12Tingali naghunahuna ka nga nagsubay ka sa ensaktong dalan, apan padulong diay kini sa kalaglagan.
13Matago ang imong kasubo pinaagi sa pagkatawa, apan human sa katawa anaa ra gihapon ang kasubo.
14Anaa gayoy balos sa binuhatan sa tawo, maayo man o daotan.
15Bisag unsa ray tuohan sa tawong walay alamag; apan ang tawong kahibalo motimbang-timbang kon unsay husto o dili nagmatngon sa iyang mga lakang.
16Ang tawong maalamon nagaamping sa iyang kaugalingon ug nagalikay sa kasamok; apan ang buang-buang danghag ug walay pagpugong sa kaugalingon.
17Ang tawong dali rang masuko makabuhat ug kabuang. Ang tawong nagalaraw ug daotan kapungtan sa Dios.14:17 kapungtan sa Dios: o, kapungtan sa uban.
18Makita ang kabuang sa tawong walay alamag, apan makita gayod nga may kaalam ang tawong mahibalo motimbang-timbang kon unsay husto o dili.
19Ang mga daotan moluhod ug magpakilooy sa mga matarong.
20Wala kaayoy makighigala sa mga kabos, bisan gani ang ilang mga isigka-ingon, apan ang mga adunahan daghag higala.
21Makasala ang tawo nga nagatamay sa iyang isigka-tawo nga kabos, apan bulahan ang tawo nga maayo sa mga kabos.
22Makasala ka kon magplano kag daotan sa imong isigka-tawo, apan kon magplano kag maayo, may mga tawo nga maghigugma ug mounong kanimo.
23Ang pagtrabaho ug maayo anaay pulos, apan kon pulos ra estorya mapobre ang tawo.
24Ang balos nga madawat sa mga maalamon mao ang ilang bahandi, apan ang kabuang sa mga buang-buang moanig dugang pang kabuang.
25Ang saksi nga nagasugilon sa tinuod makaluwas sa kinabuhi sa tawo, apan ang magsaksig bakak usa ka maluibon.
26Ang pagtahod sa Ginoo maghatag ug seguridad ug kalig-on ngadto sa tawo ug sa ilang mga anak.
27Ang pagtahod sa Ginoo makaayo ug mopalugway sa imong kinabuhi,14:27 makaayo… kinabuhi: sa literal, tuboran nga nagahatag sa kinabuhi. ug makapalikay kanimo sa kamatayon.
28Ang pagkagamhanan sa hari nagdepende sa kadaghan sa iyang katawhan; kon wala ang iyang katawhan mapukan ang hari.
29Ang tawong mapailubon maalamon gayod, apan ang tawo nga daling masuko nagapakita sa iyang pagkabuang-buang.
30Ang malinawong hunahuna makaayo sa lawas, apan ang kasina sama sa sakit nga mokutkot sa kabukogan.
31Ang nagapaantos sa mga kabos nagatamay sa Dios nga naghimo kanila, apan ang maloloy-on sa mga kabos nagapasidungog sa Dios.
32Laglagon sa Dios ang mga daotan tungod sa ilang daotang mga binuhatan, apan panalipdan niya ang mga matarong tungod sa ilang pagkadiosnon.14:32 tungod sa ilang pagkadiosnon: Mao kini sa Septuagint ug sa Syriac; apan sa Hebreo, bisan sa ilang kamatayon.
33Ang kaalam anaa sa hunahuna sa tawong may pagsabot, apan ang mga buang-buang walay14:33 walay: Wala kini sa Hebreo, apan anaa sa Septuagint ug sa Syriac. nahibaloan bahin sa kaalam. 34Mouswag ang usa ka nasod kon ang mga lumulupyo niini magkinabuhi nga matarong; apan kon magpakasala sila, maulawan ang ilang nasod.
35Makapalipay sa hari ang maalamon nga sulugoon, apan kapungtan niya ang sulugoon nga nagapakaulaw kaniya.
1Every wise woman buildeth her house: but the foolish plucketh it down with her hands. 2He that walketh in his uprightness feareth the LORD: but he that is perverse in his ways despiseth him. 3In the mouth of the foolish is a rod of pride: but the lips of the wise shall preserve them. 4Where no oxen are, the crib is clean: but much increase is by the strength of the ox. 5A faithful witness will not lie: but a false witness will utter lies. 6A scorner seeketh wisdom, and findeth it not: but knowledge is easy unto him that understandeth. 7Go from the presence of a foolish man, when thou perceivest not in him the lips of knowledge. 8The wisdom of the prudent is to understand his way: but the folly of fools is deceit. 9Fools make a mock at sin: but among the righteous there is favour. 10The heart knoweth his own bitterness; and a stranger doth not intermeddle with his joy.14.10 his own…: Heb. the bitterness of his soul 11The house of the wicked shall be overthrown: but the tabernacle of the upright shall flourish. 12There is a way which seemeth right unto a man, but the end thereof are the ways of death. 13Even in laughter the heart is sorrowful; and the end of that mirth is heaviness. 14The backslider in heart shall be filled with his own ways: and a good man shall be satisfied from himself. 15The simple believeth every word: but the prudent man looketh well to his going. 16A wise man feareth, and departeth from evil: but the fool rageth, and is confident. 17He that is soon angry dealeth foolishly: and a man of wicked devices is hated. 18The simple inherit folly: but the prudent are crowned with knowledge. 19The evil bow before the good; and the wicked at the gates of the righteous. 20The poor is hated even of his own neighbour: but the rich hath many friends.14.20 the rich…: Heb. many are the lovers of the rich 21He that despiseth his neighbour sinneth: but he that hath mercy on the poor, happy is he. 22Do they not err that devise evil? but mercy and truth shall be to them that devise good. 23In all labour there is profit: but the talk of the lips tendeth only to penury. 24The crown of the wise is their riches: but the foolishness of fools is folly. 25A true witness delivereth souls: but a deceitful witness speaketh lies.
26In the fear of the LORD is strong confidence: and his children shall have a place of refuge. 27The fear of the LORD is a fountain of life, to depart from the snares of death. 28In the multitude of people is the king’s honour: but in the want of people is the destruction of the prince. 29He that is slow to wrath is of great understanding: but he that is hasty of spirit exalteth folly.14.29 hasty…: Heb. short of spirit 30A sound heart is the life of the flesh: but envy the rottenness of the bones. 31He that oppresseth the poor reproacheth his Maker: but he that honoureth him hath mercy on the poor. 32The wicked is driven away in his wickedness: but the righteous hath hope in his death. 33Wisdom resteth in the heart of him that hath understanding: but that which is in the midst of fools is made known. 34Righteousness exalteth a nation: but sin is a reproach to any people.14.34 to any…: Heb. to nations 35The king’s favour is toward a wise servant: but his wrath is against him that causeth shame.
