1Ang maalamon nga anak mamati sa pagtul-id sa iyang amahan sa iyang pamatasan, apan ang anak nga bugalbugalon dili mamati kon badlongon.
2Ang tawo nga maayo ang ipanulti makadawat ug maayo nga balos, apan ang maluibon panimaslan.
3Ang magbantay sa iyang sinultihan nagapanalipod sa iyang kinabuhi, apan ang magpataka ug sulti malaglag.
4Kon tapolan ang usa ka tawo, bisan unsa pay iyang pangandoyon dili gayod niya maangkon, apan kon kugihan siya, maangkon niya ang labaw pa sa iyang gipangandoy.
5Ang tawong matarong dili gustog bakak, apan ang tawong daotan makauulaw ug binuhatan.
6Ang tawong dili salawayon malikay sa kadaot tungod sa iyang matarong nga pagkinabuhi, apan ang tawong makasasala malaglag tungod sa iyang kadaotan.
7May mga tawo nga magpakaaron-ingnong adunahan, apan kabos diay. Ug may mga tawo usab nga magpakaaron-ingnong kabos, apan adunahan diay.
8Ang adunahan mobayad aron matubos ang iyang kinabuhi gikan sa mga manghulga kaniya, apan ang kabos, walay manghulga kaniya.
9Ang kinabuhi sa tawong matarong sama sa suga nga hayag kaayo, apan ang kinabuhi sa tawong daotan sama sa suga nga napalong.
10Sa sobrang garbo, may mga tawo nga dili maminaw ug tambag, ug mao kini ang hinungdan sa kagubot. Kon gusto sila magmaalamon kinahanglan maminaw sila ug tambag.
11Ang bahandi nga nakuha sa daotang paagi dali rang mahanaw, apan ang bahandi nga gihagoan mosamot kadaghan.
12Ang pangandoy sa tawo nga wala matuman makapaluya, apan ang pangandoy nga natuman makapaabtik ug makahatag ug kalipay sa kinabuhi.13:12 makapaabtik… kinabuhi: sa literal, kahoy nga nagahatag ug kinabuhi.
13Mag-antos ang tawong nagasalikway sa mga gitudlo ug gipatuman kaniya, apan ang tawong nagatuman niini may kaayohan nga mapaabot.
14Ang pagtudlo sa mga maalamon makaayo ug mopalugway sa imong kinabuhi,13:14 makaayo… kinabuhi: sa literal, tuboran nga nagahatag ug kinabuhi. ug makapalikay kanimo sa kamatayon.
15Ginatahod ang tawo nga may maayong panabot. Ang tikasan nagapaingon sa kalaglagan.
16Ang tawong may panabot motimbang-timbang una sa iyang angayng buhaton, apan ang buang-buang mopasundayag pa gayod hinuon sa iyang kabuang.
17Ang daotan nga mensahero magpagubot sa mga tawo, apan ang masaligan nga mensahero mopalig-on sa relasyon.
18Ang tawo nga dili magpabadlong mapobre ug maulawan, apan ang modawat sa mga pagbadlong pasidunggan.
19Pagkanindot sa bation sa tawo kon matuman ang iyang gipangandoy; mao kana nga ang mga buang-buang dili gayod moundang sa paghimog daotan.
20Kon makig-uban ka sa mga maalamon, mahimo ka usab nga maalamon, apan kon makig-uban ka sa mga buang-buang, mag-antos ka.
21Moabot ang kalaglagan sa mga makasasala bisan asa pa sila paingon, apan ang mga matarong balosan ug kaayo.
22Ang bahandi sa maayo nga tawo mapanunod sa iyang mga apo, apan ang bahandi sa makasasala mapanag-iya sa mga matarong.
23Bisan dakog abot ang yuta sa mga kabos, dili sila makapahimulos niini tungod sa dili matarong nga binuhatan sa uban.
24Kon dili mo disiplinahon ang imong anak, wala ka mahigugma kaniya. Busa kon gihigugma mo ang imong anak, tul-ira ang iyang pamatasan.
25Ang mga matarong mabusog gayod, apan ang mga daotan magutman.
1A wise son heareth his father’s instruction: but a scorner heareth not rebuke. 2A man shall eat good by the fruit of his mouth: but the soul of the transgressors shall eat violence. 3He that keepeth his mouth keepeth his life: but he that openeth wide his lips shall have destruction. 4The soul of the sluggard desireth, and hath nothing: but the soul of the diligent shall be made fat. 5A righteous man hateth lying: but a wicked man is loathsome, and cometh to shame. 6Righteousness keepeth him that is upright in the way: but wickedness overthroweth the sinner.13.6 the sinner: Heb. sin 7There is that maketh himself rich, yet hath nothing: there is that maketh himself poor, yet hath great riches. 8The ransom of a man’s life are his riches: but the poor heareth not rebuke. 9The light of the righteous rejoiceth: but the lamp of the wicked shall be put out.13.9 lamp: or, candle 10Only by pride cometh contention: but with the well advised is wisdom. 11Wealth gotten by vanity shall be diminished: but he that gathereth by labour shall increase.13.11 by labour: Heb. with the hand 12Hope deferred maketh the heart sick: but when the desire cometh, it is a tree of life. 13Whoso despiseth the word shall be destroyed: but he that feareth the commandment shall be rewarded.13.13 shall be rewarded: or, shall be in peace 14The law of the wise is a fountain of life, to depart from the snares of death. 15Good understanding giveth favour: but the way of transgressors is hard. 16Every prudent man dealeth with knowledge: but a fool layeth open his folly.13.16 layeth…: Heb. spreadeth 17A wicked messenger falleth into mischief: but a faithful ambassador is health.13.17 a faithful…: Heb. an ambassador of faithfulness 18Poverty and shame shall be to him that refuseth instruction: but he that regardeth reproof shall be honoured. 19The desire accomplished is sweet to the soul: but it is abomination to fools to depart from evil. 20He that walketh with wise men shall be wise: but a companion of fools shall be destroyed.13.20 destroyed: Heb. broken 21Evil pursueth sinners: but to the righteous good shall be repayed. 22A good man leaveth an inheritance to his children’s children: and the wealth of the sinner is laid up for the just. 23Much food is in the tillage of the poor: but there is that is destroyed for want of judgment. 24He that spareth his rod hateth his son: but he that loveth him chasteneth him betimes. 25The righteous eateth to the satisfying of his soul: but the belly of the wicked shall want.
