1Ang matalinong anak ay nakikinig sa pagtutuwid ng kanyang ama, ngunit ang nangungutyang anak ay hindi nakikinig kapag sinasaway siya.
2Ang taong nagsasalita ng mabuti ay gagantihan ng mabuting bagay, ngunit ang salita ng taong hindi tapat ay gagantihan ng karahasan.
3Ang taong maingat sa pagsasalita ay nag-iingat ng kanyang buhay. Ngunit ang taong madaldal, dulot sa sarili ay kapahamakan.
4Ang taong tamad hindi makukuha ang hinahangad, ngunit ang taong masipag ay magkakaroon ng higit pa sa kanyang hinahangad.
5Ang taong matuwid ay namumuhi sa kasinungalingan, ngunit ang taong masama ay gumagawa ng mga bagay na kahiya-hiya.
6Ang taong walang kapintasan ay iingatan dahil sa kanyang matuwid na pamumuhay, ngunit ang makasalanan ay mapapahamak dahil sa kanyang kasamaan.
7May mga taong nagkukunwaring mayaman ngunit mahirap naman, at may mga nagkukunwaring mahirap ngunit mayaman naman.
8Ang taong mayaman kapag dinukot ay may pantubos sa kanyang buhay, ngunit ang taong mahirap ni hindi man lang pinagtatangkaan.
9Ang buhay ng taong matuwid ay parang ilaw na maliwanag, ngunit ang buhay ng masama ay parang ilaw na namatay.
10Ang kayabangan ay humahantong sa kaguluhan at pagtatalo, ngunit ang nakikinig sa payo ay nagpapahiwatig ng karunungan.
11Ang kayamanang nakuha sa pandaraya ay madaling nawawala, ngunit ang kayamanang pinaghirapan ay pinagpapala.
12Ang hangarin na naantala ay nakapanghihina, ngunit ang hangarin na natupad ay nakapagpapalakas at nakapagpapasigla.13:12 nakapagpapalakas at nakapagpapasigla: sa literal punongkahoy na nagbibigay ng buhay.
13Ang taong tumatanggi sa turo at utos sa kanya ay mapapahamak, ngunit ang sumusunod dito ay gagantimpalaan.
14Ang mga turo ng taong may karunungan ay magpapabuti at magpapahaba ng iyong buhay at mailalayo ka sa kamatayan.
15Ang taong may mabuting pang-unawa ay iginagalang, ngunit ang taong taksil ay kapahamakan ang kahahantungan.
16Ang taong marunong umunawa kung ano ang tama at mali ay pinag-iisipan muna ang isang bagay bago niya gawin, ngunit ang taong hangal ay hindi nag-iisip, ipinakikita niya ang kanyang kahangalan.
17Ang masamang sugo ay lumilikha ng kaguluhan, ngunit ang mapagkakatiwalaang sugo ay nagpapabuti ng ugnayan.
18Ang taong ayaw tumanggap ng pangaral ay dadanas ng kahirapan at kahihiyan, ngunit ang tumatanggap nito ay pararangalan.
19Ang pangarap na natupad ay nagdudulot ng ligaya; subalit ang taong hangal ay hindi tumitigil sa paggawa ng masama.
20Kapag ang lagi mong kasama ay isang taong marunong, magiging marunong ka rin, ngunit kung hangal ang lagi mong kasama ay mapapahamak ka.
21Ang kapahamakan ay darating sa mga makasalanan saanman sila magpunta, ngunit ang mga matuwid ay gagantimpalaan ng mabubuting bagay.
22Ang kayamanan ng mabuting tao ay mamanahin ng kanyang mga apo, ngunit ang kayamanan ng makasalanan ay mapupunta sa mga matuwid.
23Umani man ng sagana ang lupain ng mahihirap, hindi rin sila makikinabang dito dahil sa hindi makatuwirang patakaran ng iba.
24Ang mapagmahal na magulang ay nagdidisiplina ng kanyang anak. Sapagkat kung mahal mo ang iyong anak itutuwid mo ang kanyang ugali.
25Ang taong matuwid ay makakakain ng sapat, ngunit ang masasama ay magugutom.
1Mwana mũũgĩ nĩathikagĩrĩria ũrutani wa ithe,
no mũnyũrũrania ndathikagĩrĩria agĩkaanio.
213:2 Thim 12:14Mũndũ nĩakenagĩra maciaro mega ma kuuma kanua gake,
no mũndũ ũrĩa ũtarĩ mwĩhokeku eeriragĩria haaro.
313:3 Thab 12:2; Ayub 1:22Mũndũ ũrĩa ũmenyagĩrĩra kanua gake nĩ muoyo wake amenyagĩrĩra,
no ũrĩa ũhiũhaga kwaria nĩakanangĩka.
4Ngoro ya kĩgũũta ĩĩriragĩria na ndĩone kĩndũ,
no merirĩria ma mũndũ ũrĩ kĩyo nĩmakahingio.
513:5 Thab 119:128Mũndũ mũthingu nĩathũire ũhoro ũtarĩ wa ma,
no mũndũ mwaganu ekaga maũndũ ma thoni na ma njono.
613:6 Jer 44:5Ũthingu ũgitagĩra mũndũ ũrĩa mũrũngĩrĩru,
no waganu nĩũngʼaũranagia mũndũ mwĩhia.
713:7 2Akor 6:10Kũrĩ mũndũ wĩtuaga gĩtonga, no ndarĩ kĩndũ;
kũrĩ ũngĩ wĩtuaga mũthĩĩni, no arĩ na ũtonga mũnene.
8Ũtonga wa mũndũ wahota gũkũũra muoyo wake,
no mũndũ mũthĩĩni ndaiguaga akĩĩhĩtĩrwo.
913:9 Ayub 18:5; Thim 4:18-19Ũtheri wa mũndũ mũthingu waaraga ũgacangarara,
no tawa wa mũndũ mwaganu nĩkũhorio ũhoragio.
1013:10 Atiir 19:30Mwĩtĩĩo ũciaraga njũgitano,
no ũũgĩ wonekaga harĩ arĩa metĩkagĩra gũtaarwo.
11Mbeeca itarĩ cia wĩhokeku ithiiaga igĩthiraga,
no ũrĩa ũcookanagĩrĩria mbeeca tũnini o tũnini nĩatũmaga ciongerereke.
1213:12 Thim 10:11Ũndũ mũtaanye ũngĩikario mũno nĩũrwaragia mũndũ ngoro,
no kĩĩrĩgĩrĩro kĩhingĩtio gĩtuĩkaga ta mũtĩ wa muoyo.
1313:13 Ndar 15:31; Thaam 9:20Mũndũ ũrĩa ũthũire ũrutani nĩeyũnũhaga,
no ũrĩa ũtĩĩaga maathani nĩakaheo kĩheo.
1413:14 Thim 10:11Ũrutani wa mũndũ ũrĩa mũũgĩ nĩ gĩthima kĩa muoyo,
ũhũndũraga mũndũ kuuma mĩtego-inĩ ya gĩkuũ.
15Gũtaũkĩrwo wega nĩ maũndũ gũtũmaga mũndũ endeke,
no njĩra ya arĩa matarĩ ehokeku ti hũthũ.
1613:16 Koh 10:3; Thab 38:5Mũndũ o wothe mwĩbaarĩrĩri ekaga maũndũ make na ũmenyi,
no mũndũ mũkĩĩgu aguũragia ũrimũ wake.
1713:17 Thim 25:13Mũtũmwo mwaganu atoonyaga thĩĩna-inĩ,
no mũtũmwo mwĩhokeku nĩarehaga kĩhonia.
18Mũndũ ũrĩa ũregaga gũtaarwo anyiitagwo nĩ thĩĩna na thoni,
no mũndũ ũrĩa wĩtĩkagĩra gũkaanio atuĩkaga wa gũtĩĩo.
19Ũndũ mwĩrirĩrie wakinyanĩra ũiguithagia ngoro wega,
no andũ akĩĩgu monaga kũhutatĩra ũũru ta ũndũ ũrĩ magigi.
2013:20 2Maũ 10:8Mũndũ ũrĩa ũceeraga na arĩa oogĩ akĩragĩrĩria kũũhĩga,
no ũrĩa ũtwaranaga na mũndũ mũkĩĩgu onaga o ũũru.
2113:21 Jer 40:3; Thab 32:10Mũtino ũthingataga mũndũ ũrĩa mwĩhia,
no ũgaacĩru nĩ kĩheo kĩa arĩa athingu.
2213:22 Ayub 27:17; Koh 2:26Mũndũ mwega atigagĩra ciana cia ciana ciake igai,
no ũtonga wa mũndũ mwĩhia ũigagĩrwo andũ arĩa athingu.
23Mũgũnda wa mũndũ mũthĩĩni no ũciare irio nyingĩ,
no kwaga kĩhooto gũciniinaga ciothe.
2413:24 2Sam 7:14; Aef 6:4Mũndũ ũrĩa ũigaga rũthanju thĩ nĩ mwana wake athũire,
no ũrĩa wendete mwana wake nĩamũherithagia.
25Andũ arĩa athingu marĩĩaga makahũũna,
no nda ya mũndũ mwaganu ĩikaraga o ĩhũtiĩ.
