Zmartwychwstanie Chrystusa
1Przyjaciele, chciałbym wam teraz przypomnieć dobrą nowinę, którą przekazałem wam, którą przyjęliście, której jesteście wierni, 2i która daje wam zbawienie—o ile trzymacie się tego, co wam głosiłem. Chyba że uwierzyliście na próżno…
3Na samym początku przekazałem wam to, co sam przyjąłem, mianowicie że Chrystus umarł za nasze grzechy—zgodnie z zapowiedziami Pisma, 4że został pogrzebany, że trzeciego dnia zmartwychwstał—również zgodnie z Pismem, 5i że ukazał się Piotrowi, a następnie pozostałym Dwunastu. 6Później widziało Go równocześnie pięciuset wierzących, z których większość jeszcze żyje—niektórzy jednak już zmarli. 7Potem Jezus ukazał się Jakubowi i wszystkim innym apostołom. 8Na samym końcu, jakby najmniej godnemu, ukazał się także mnie. 9Jestem bowiem najmniejszym z apostołów i nie powinienem nawet używać tego tytułu, gdyż prześladowałem kościół Boga. 10Tylko dzięki Jego łasce jestem więc tym, kim jestem—a łaska ta przyniosła owoce. Trudziłem się o wiele bardziej niż inni—oczywiście nie ja sam, zawsze bowiem Bóg wspierał mnie swoją łaską. 11Zresztą czy ja, czy inni, i tak głosimy tę samą dobrą nowinę, w którą wy uwierzyliście.
Zmartwychwstanie zmarłych
12Skoro więc głosimy zmartwychwstanie Chrystusa, to dlaczego niektórzy z was twierdzą, że coś takiego jak zmartwychwstanie w ogóle nie istnieje? 13Jeśli nie istnieje, to i Chrystus nie zmartwychwstał. 14A jeśli On nie zmartwychwstał, to głoszenie dobrej nowiny nie ma sensu—i również wasza wiara jest pozbawiona podstaw. 15W takiej sytuacji okazujemy się fałszywymi świadkami, bo twierdzimy, że Bóg ożywił z martwych Chrystusa. A nie mógł tego zrobić, skoro umarli nie zmartwychwstają. 16Jeśli umarli nie mogą powstać z martwych, Chrystus też nie zmartwychwstał. 17A jeśli On nie ożył, niepotrzebnie Mu uwierzyliście i, co za tym idzie, nadal jesteście obciążeni waszymi grzechami. 18Ci zaś wierzący, którzy już zmarli, poszli na potępienie. 19Jeżeli nasza nadzieja w Chrystusie dotyczy tylko tego ziemskiego życia, to jesteśmy najbardziej godni pożałowania ze wszystkich ludzi.
20Lecz Chrystus naprawdę zmartwychwstał—jako pierwszy z umarłych! 21Skoro śmierć przyszła na świat z powodu człowieka—Adama, to również zmartwychwstanie przyjdzie przez Człowieka—Chrystusa. 22Z powodu Adama wszyscy umierają, ale dzięki Chrystusowi wszyscy zmartwychwstaną. 23Każdy we właściwym czasie: najpierw powstał z martwych Chrystus, w czasie Jego powrotu ożyją natomiast ci, którzy do Niego należą. 24Potem nastąpi koniec i Chrystus przekaże królestwo Bogu Ojcu, a wszelkie władze i potęgi przestaną istnieć. 25Chrystus ma bowiem panować do czasu, aż wszyscy Jego przeciwnicy padną u Jego stóp. 26Ostatnim pokonanym wrogiem będzie śmierć. 27Bóg poddał bowiem wszystko władzy Chrystusa—oczywiście wszystko oprócz siebie samego, bo to On jest Tym, który poddał wszystko Chrystusowi. 28Gdy więc już wszystko zostanie poddane Synowi Bożemu, wtedy także On przekaże władzę Ojcu, który dał Mu wszystko we władanie. Odtąd Bóg będzie obecny we wszystkich i będzie panował nad wszystkim.
29Co robią ci, którzy przyjmują chrzest za zmarłych? Jeśli umarli w ogóle nie powstaną do życia, to jaki jest sens tego, co robią? 30A my? Po co ciągle narażamy się na niebezpieczeństwa? 31Przyjaciele—moja dumo w Chrystusie Jezusie, naszym Panu!—wiecie przecież, że codziennie ryzykuję życie. 32Po co, jak niewolnik na arenie, walczyłem z dzikimi bestiami w Efezie? Jeśli umarli nie zmartwychwstają, to:
„Jedzmy i pijmy,
bo jutro czeka nas śmierć!”
33Nie dajcie się oszukać! „Złe towarzystwo prowadzi do rozwiązłości”. 34Opamiętajcie się i przestańcie grzeszyć! Niektórzy z was w ogóle nie znają Boga! Mówię to, aby was zawstydzić.
Nowe ciała
35Ktoś może zapytać: „Jak umarli zmartwychwstaną? W jakich ciałach?”. 36Niemądry człowieku! Żeby jakaś roślina wyrosła, najpierw musi zginąć ziarno, które zostało rzucone w ziemię. 37Nie siejesz przecież tego, co ma wyrosnąć, ale rzucasz w ziemię ziarno tej rośliny, na przykład pszenicy lub czegoś innego. 38A Bóg, zgodnie ze swoją wolą, daje mu nową postać—każdemu rodzajowi ziarna inną. 39Dotyczy to nie tylko roślin. Inne ciała mają ludzie, inne zwierzęta, inne ptaki, a jeszcze inne ryby. 40Są ciała niebieskie i ciała ziemskie—każde z nich ma inne piękno. 41Słońce ma swój blask, inne światło daje jednak księżyc, a jeszcze inne gwiazdy. A nawet one różnią się między sobą.
42Podobnie jest ze zmartwychwstaniem. Posiane jest ciało śmiertelne, a zmartwychwstanie ciało nieśmiertelne. 43Posiane jest ciało materialne—słabe i sprawiające wiele kłopotów, 44a zmartwychwstanie ciało duchowe—pełne mocy i wspaniałe! Istnieją bowiem ciała materialne i ciała duchowe.
45Pismo mówi: „Adam, pierwszy człowiek, stał się istotą mającą życie”. Ale ostatni „Adam”—czyli Jezus—stał się duchem dającym życie! 46Najpierw przyszedł ten, który miał ciało ziemskie. Potem dopiero przyszedł Ten, który ma ciało duchowe. 47Adam, pierwszy człowiek, przyszedł z ziemi. Jezus, drugi Człowiek, przyszedł z nieba. 48Ci, którzy żyją na ziemi, mają ciało podobne do Adama, człowieka z ziemi. Ci jednak, którzy należą do nieba, otrzymają ciała podobne do Jezusa, Człowieka z nieba. 49Teraz jesteśmy podobni do ziemskiego Adama, ale będziemy podobni do niebiańskiego Chrystusa.
50Zapewniam was, przyjaciele, że nikt nie wejdzie do królestwa Bożego w ludzkim, śmiertelnym ciele—to, co jest doczesne, nie może bowiem stać się częścią tego, co jest wieczne. 51Pragnę wam jednak zdradzić wspaniałą tajemnicę: Nie wszyscy umrzemy, ale wszyscy otrzymamy nowe ciała. 52Stanie się to w jednej chwili, w mgnieniu oka, przy dźwięku ostatniej trąby. Gdy ona zabrzmi, zmarli powstaną do życia w nieśmiertelnych ciałach, a my, żywi, również otrzymamy nowe ciała. 53Bo to, co jest doczesne i śmiertelne, musi zostać zastąpione tym, co wieczne i nieśmiertelne. 54Gdy więc nasze doczesne i śmiertelne ciała przemienią się w ciała wieczne i nieśmiertelne, wypełnią się słowa Pisma:
„Zwycięstwo pochłonęło śmierć.
55Gdzie jest triumf śmierci?
Gdzie jest jej żądło?”.
56Żądłem, którym śmierć zaatakowała ludzi, jest grzech, a Prawo ujawniło siłę grzechu. 57Dziękujmy jednak Bogu za to, że posłał Jezusa Chrystusa, naszego Pana, i pozwolił nam odnieść zwycięstwo!
58Moi kochani przyjaciele, bądźcie wytrwali i nieugięci, nieustannie oddani pracy dla Pana. I pamiętajcie, że wasz wysiłek jest cenny w Jego oczach i nie pójdzie na marne.
Cristo causarishcatami huillashca
1Cunanca huauqui, panicuna, ñuca cancunaman huillashca alli huillaitami yuyachisha nini. Ñuca huillajpi chasquishcatami, sinchita caticunguichij. 2Ñuca huillashca alli huillaita catirashpa causashpaca, quishpiringuichijmi. Mana cashpaca, yanga crishcallahuanmi saquiringuichij.
3Callarimantapachami ñuca chasquishcata, cancunaman yachachircani: Dios Quillcachishcacunapi nishca shinallatajmi, Cristoca ñucanchij juchacunamanta huañurca. 4Dios Quillcachishcacunapi nishca shinallatajmi, pambashca carca, quimsa punllapica causarirca. 5Ña causarishpaca, Cefasmanrajmi ricurirca. Chai qʼuipaca, chunga ishquipura caj yachacujcunamanmi ricurirca. 6Chai qʼuipaca shuj ricurillapimi, 500 yalli crijcunaman ricurirca. Paita ricujcunapuramantaca achcacuna causacunrajmi, maijancunallami ña huañushcacuna. 7Paicunaman ricurishca qʼuipaca, Jacobomanmi ricurirca. Chai qʼuipami, huillagrichun tucui mingashcacunamanpish ricurirca. 8Tucui chaicunaman ricurishca qʼuipami, ñuca cai shullurishpalla huacharishca runaman ricurirca.
9Taita Diospajlla tandanacuj crijcunata ñuca llaquichishcamantaca, huillagrichun mingashca caishujcunapaj qʼuipallami cani. Huillagrichun mingashca nishca shutitaca mana apaipajchu cani. 10Chashna cajpipish, mana cʼuyaipajta Taita Dios cʼuyashcallamantami, cunan ñuca ima cashcamanca chayarcani. Dios chashna mana cʼuyaipajta cʼuyashpa ñucaman cushcataca, mana pambapi shitashcanichu. Ashtahuanpish ñucaca, tucui caishujcunata yallimari huillashcani. Chaitapish mana ñucachu ruracuni, ashtahuanpish mana cʼuyaipaj cajpipish Taita Dios cʼuyashpa ñucahuan cajllapimi, chashna rurai tucuni. 11Caishujcuna cashpapish, ñuca cashpapish chaillatatajmari huillacunchij. Chai huillashcatami crircanguichij.
Huañushcacunaca causaringami
12Ñucanchijca, “Cristo huañushcacunapaj chaupimanta causarircami” nishpami huillanchij. Chashna nijpica, ¿ima nishpataj cancunapuramanta maijancunaca, “Huañushcacuna causarinaca mana tiyanchu” nincuna? 13Huañushcacuna mana causarina cajpica, Cristopish manatajchari causarircari. 14Cristopish mana causarishca cajpica, ñucanchij huillacushcapish yangamari canman. Cancuna crishcapish yangamari canman. 15“Taita Diosmi Cristotaca causachirca” nishpa ñucanchij huillashpapish, Taita Diostamari llullata ruranchijman. Cristota Taita Dios mana causachishca cajpica, huañushcacunapish mana causaringachu. 16Huañushcacuna mana causarina cajpica, Cristopish mana causariman carcachu. 17Cristo mana causarishca cajpica, cancuna crishcapish yangallami canman. Cancunaca juchacunapirajmi causacunguichijman. 18Shinallataj Cristota crij huañushcacunapish chingarircatajchari. 19Ñucanchijca, cai causaillapi Cristo yuyailla cashpaca, tucui gentecunatapish yalli llaquinayajmari canchijman.
20Mana chashnachu. Cristoca huañushcacunapaj chaupimanta causarircamari. Crij huañushcacunata causachina cashcata ricuchingapajmari, Cristotaraj punta causachirca. 21Ima shinami shuj runallamanta huañuica cai pachaman yaicumurca, shinallatajmi huañushcacunapaj chaupimanta causarinapish, shuj runallamanta callarirca. 22Ima shinami Adanpaj huahuacuna cashcamantaca tucuicuna huañun, chashnallatajmi Cristomantaca tucuicunata causachishca cangacuna. 23Tucuicunami paicuna causarina cashca shina, cashna huashan huashan causaringa: Tucuicunapaj ñaupaca, Cristomari causarirca. Chai qʼuipaca Cristo tigramuipica, Paipajcunami causaringa. 24Chai qʼuipaca, tucurimi shamunga. Cristoca mandajcunata, mandanata charijcunata, ima rurai tucunata charijcunatapishmi chingachinga. Chai tucuicunata chingachishpami, Pai mandacushcataca Yaya Diosman cutichinga. 25Cristota tucui pʼiñajcunata Paipaj chaqui sarunapi churangacamaca, Paillatajmi mandacunga. 26Tucui pʼiñajcunata tucuchishca qʼuipaca, Diosca huañuitapish tucuchingami. 27Taita Diosca, «Tucuitami Cristopaj chaqui sarunapi churarca». Chashna «Tucuitami churarca» nishpaca, tucuita churaj Taita Diosca, Paipish Cristopaj ñaupajpi cumurishca canataca, mana nisha ninichu. 28Ña tucuita Cristopaj ñaupajpi churashca qʼuipaca, tucuita churaj Taita Diospaj ñaupajpi, Paipaj quiquin Churillatajmi cumuringa. Chashna rurashpami, Taita Diosllataj tucuita mandanga.
29Huañushcacuna manapish causarina cajpica, ¿yangatajchari huañushcacunamanta bautiźarijcunaca, paicunamanta bautiźarincunari? Imapish mana cana cajpica, yangamari chashnaca ruracuncuna. 30Ñucanchijpish yangamantatajchari, punllanta huañuchinalla purinchigari. 31Huauqui, panicuna, mana llullanichu. Cancuna Apunchij Jesucristota crij cajpi cushicushpa purishpapish, punllantami huañuchisha nishca purini. 32Efesopicarin, pʼiña animalcunahuanmi cʼari cʼarita macanacurcani. Chaipish yangatajchari canmanri. Huañushcacuna chashna manapish causarina cajpica:
“Micushunchij, ubyashunchij,
cayaca huañushunmari”
nishca shina ruranamari alli canman.
33Ama pandaringuichijchu. «Mana allicunahuan purijpica, allipish causacujta pandachinllami.» 34Ña yuyaita japichij, ama juchapi causaichijchu. Cancunapura maijancunaca, manaraj Diosta rijsincunachu. Cancuna pingarichunmi chashnaca nini.
Causarishca cuerpoca shujtaj layami canga
35Maijancunaca: «¿Ima shinataj huañushcacunaca causaringa? ¿Ima shina cuerpotashi charingacuna?» nishpachari tapuricun. 36Chashna tapujca, upamari. Illu ima muyuta can tarpujpica, mana tarpunca huiñashpa jatarinchu. Huiñangapajca huañunrajmi. 37Imata tarpushpapish, ña huiñashpa pʼangacujtaca mana tarpunguichu. Trigota cashpa, ima shujtaj granota cashpapish muyullatami tarpungui. 38Tarpushca muyutaca Taita Diosmi, Pai munashca shina huiñachin. Tucui muyucunatami, paicuna huiñana cashca shinataj huiñachin. 39Ima aichapish mana chai shinallatajchu. Gentecunapaj aichapish chʼicanmi, animalcunapaj aichapish chʼicanmi. Chalhuacunapaj aichapish chʼicanmi, alasyujcunapaj aichapish chʼicanmi. 40Shinallataj jahuapipish, achij nicujcunami tiyan. Cai pachapipish, tucui imapish shujtaj shujtajmi tiyan. Jahuapi tiyajcunaca, shujtaj shina sumajmi, cai pachapi tiyajcunapish, shujtaj laya sumajmi. 41Intipish, lunapish chʼican chʼicanmi achijyachin. Luźerocunapish chʼicanmi achijyachin. Luźerocunapish, caishuj chaishuj chʼican chʼicanmi achijyachin.
42Huañushcacuna causarinapish, chashnallatajmi canga. Huañushcata pambajpica aichaca ismunllami, causarishcaca ña mana huañungachu. 43Millashca aichata pambajpica, sumaj cuerpoyujmi causaringa. Irqui aichata pambajpica, imatapish rurai tucujtami causachinga. 44Ismujlla aichata pambajpica, Diospaj Espirituyuj cuerpomi causaringa. Ismujlla aicha tiyajpica, Diospaj Espirituyuj cuerpopish tiyanmi. 45Chaimantami Dios Quillcachishcapica: «Punta rurashca Adantaca, causaj almayujtami rurashca carca» nin. Cutin qʼuipa Adanca, causaita cuj Espirituyujmari. 46Aichayuj tulluyujmi Diospaj Espirituyujpaj ñaupa tiyarca, qʼuipatami Diospaj Espirituyujca shamurca. 47Punta runaca, allpallamantami carca. Qʼuipa runaca, jahua pachamantami carca, Paica Apunchij Jesusmi. 48Allpata rurashca runa ima shinami carca, cai pachapaj cajcunapish chashnallatajmi. Jahua pachaman rina cajcunapish, jahua pachamanta Shamuj shinallatajmi. 49Ñucanchijca, allpamanta rurashca runaman rijchaj cashca shinallatajmi, jahua pachamanta Cajmanpish rijchashun.
50Huauqui, panicuna, caitami nisha nini: Cai aicha, cai yahuarca, Taita Dios mandacunpica, imata mana charingachu. Imapish ismujllaca, mana ismujca, mana tucui tucunchu. 51Uyaichij, cunanca pi mana yachashcatami cancunamanca huillasha nini: Mana tucuicuna huañushunchu. Shina cashpapish, tucuicunami shujtajyachishca cashun. 52Tucuri trompeta tocashca uyarijpica, ñahui quimllaillapimi mushujyachishca cashun. Trompetapi tocajpimi, Diosca huañushcacunataca, mana huañuj cuerpohuan causachun causachinga. Ñucanchijtaca shujtajyachingami. 53Cai ismujlla aichaca, mana ismuj cuerpota churarinatajmi can. Cai huañuna aichaca, mana huañuj cuerpota churarinatajmi can. 54Cai ismuna aicha, mana ismujlla cuerpotami churaringa. Cai huañuna aichaca mana huañuj cuerpotami churaringa. Chashna rurajpimi, Dios Quillcachishcapi: «Tucuita mishajmi, huañuitaca chingachishca» nishca pajtanga:
55«Huañui, ¿huañuchingapaj can tujsinaca maipitaj?
Pambana jutcu, ¿imahuantaj cunanca mishai tucunguiari?»
56Huañuica, juchahuanmi huañuchingapaj tujsin. Mandashcami, juchamanca huañuchi tucunata cun. 57Chashna cajpipish ñucanchijtaca, Taita Diosmi Apunchij Jesucristomanta huañuita mishachin. Chaimantami Paitaca pagui nicunchij.
58Chaimanta ñuca huauqui, panicuna, Apunchij Jesustaca, chai yuyai, sinchita catiraichijlla. Pai rurachun nishcata ashtahuan alli ruracuichijlla. Apunchij Jesus-huan cashcamanta, cancuna imalla rurashcapish mana yanga cashcataca, cancunallataj yachanguichijmi.
