نصيحت به جوانان
1-2پسرم، چيزهايی را كه به تو آموختهام هرگز فراموش نكن. اگر میخواهی زندگی خوب و طولانی داشته باشی، به دقت از دستورات من پيروی كن. 3محبت و راستی را هرگز فراموش نكن بلكه آنها را بر گردنت بياويز و بر صفحهٔ دلت بنويس، 4اگر چنين كنی هم خدا از تو راضی خواهد بود هم انسان. 5با تمام دل خود به خداوند اعتماد كن و بر عقل خود تكيه منما. 6در هر كاری كه انجام میدهی خدا را در نظر داشته باش و او در تمام كارهايت تو را موفق خواهد ساخت.
7به حكمت خود تكيه نكن بلكه از خداوند اطاعت نما و از بدی دوری كن، 8و اين مرهمی برای زخمهايت بوده، به تو سلامتی خواهد بخشيد.
9از دارايی خود برای خداوند هديه بياور، نوبر محصولت را به او تقديم نما و به اين وسيله او را احترام كن. 10آنگاه انبارهای تو پر از وفور نعمت خواهد شد و خمرههايت از شراب تازه لبريز خواهد گرديد.
11پسرم، وقتی خداوند تو را تأديب و تنبيه میكند، از او آزرده خاطر نشو، زيرا تنبيه كردن او دليل محبت اوست. 12همانطور كه هر پدری پسر محبوب خود را تنبيه میكند تا او را اصلاح نمايد، خداوند نيز تو را تأديب و تنبيه میكند.
13خوشا به حال كسی كه حكمت و بصيرت پيدا میكند؛ 14او از كسی كه طلا و نقره يافته خوشبختتر است! 15ارزش حكمت از جواهرات بيشتر است و آن را نمیتوان با هيچ گنجی مقايسه كرد. 16حكمت به انسان زندگی خوب و طولانی، ثروت و احترام میبخشد. 17حكمت زندگی تو را از خوشی و سلامتی لبريز میكند. 18خوشا به حال كسی كه حكمت را به چنگ آورد، زيرا حكمت مانند درخت حيات است.
19خداوند به حكمت خود زمين را بنياد نهاد و به عقل خويش آسمان را برقرار نمود. 20به علم خود چشمهها را روی زمين جاری ساخت و از آسمان بر زمين باران بارانيد.
21پسرم، حكمت و بصيرت را نگاه دار و هرگز آنها را از نظر خود دور نكن؛ 22زيرا آنها به تو زندگی و عزت خواهند بخشيد، 23و تو در امنيت خواهی بود و در راهی كه میروی هرگز نخواهی لغزيد؛ 24با خيال راحت و بدون ترس خواهی خوابيد؛ 25از بلايی كه به طور ناگهانی بر بدكاران نازل میشود، نخواهی ترسيد؛ 26و خداوند تو را حفظ كرده، نخواهد گذاشت در دام بلا گرفتار شوی.
27اگر میتوانی به داد كسی كه محتاج است برسی، كمک خود را از او دريغ مدار. 28هرگز به همسايهات مگو: «برو فردا بيا»، اگر همان موقع میتوانی به او كمک كنی. 29عليه همسايهات كه با خيال راحت در جوار تو زندگی میكند توطئه نچين. 30با كسی كه به تو بدی نكرده است بیجهت دعوا نكن. 31به اشخاص ظالم حسادت نكن و از راه و روش آنها پيروی ننما، 32زيرا خداوند از اشخاص كجرو نفرت دارد، اما به درستكاران اعتماد میكند.
33لعنت خداوند بر بدكاران است، اما بركت و رحمت او شامل حال درستكاران میباشد. 34خداوند مسخرهكنندگان را مسخره میكند، اما اشخاص فروتن را ياری میدهد. 35دانايان از عزت و احترام برخوردار خواهند گرديد، ولی نادانان رسوا خواهند شد.
Nyansa De Yiyedi Ba
1Me ba, mma wo werɛ mfi me nkyerɛkyerɛ,
kora me mmara wɔ wo koma mu,
2na ɛbɛma wo nkwa aware, mfe bebree
na ɛde yiyedi abrɛ wo.
3Mma adɔe ne nokware mmfi wo nkyɛn
fa yan wo kɔn mu
kyerɛw gu wo koma pon so.
4Na wubenya adom ne din pa
wɔ Onyankopɔn ne nnipa anim.
5Fa wo koma nyinaa to Awurade so,
na mfa wo ho nto wʼankasa ntease so;
6hu no wʼakwan nyinaa mu,
na ɔbɛteɛ wʼakwan.
7Nnye wo ho nni sɛ woyɛ onyansafo;
suro Awurade na kyi bɔne.
8Ɛde ahoɔden bɛbrɛ wo nipadua,
na ayɛ aduan ama wo nnompe.
9Fa wʼahonya hyɛ Awurade anuonyam,
ne wo nnɔbae a edi kan nyinaa;
10na ɛno na ɛbɛma wo pata ayɛ ma abu so,
na nsa foforo abu afa wʼahina so.
11Me ba, sɛ Awurade teɛ wo so a, tie no yiye,
na mmu nʼanimka so,
12Efisɛ, obiara a Awurade pɛ nʼasɛm no, ɔtwe nʼaso,
sɛnea agya teɛ ɔba a ɔdɔ no no.
13Nhyira nka onipa a ohu nyansa,
onipa a onya ntease,
14efisɛ, nimdeɛ so mfaso sen dwetɛ,
na nea efi mu ba sen sikakɔkɔɔ.
15Ne bo yɛ den sen bota;
na worentumi mfa wʼapɛde biara ntoto no ho.
16Nkwa tenten wɔ ne nsa nifa mu;
ahonyade ne anuonyam wɔ ne nsa benkum mu.
17Nʼakwan yɛ ahomeka,
na nʼanammɔnkwan nyinaa yɛ asomdwoe.
18Ɔyɛ nkwadua ma wɔn a woso ne mu;
wɔn a wokura no mu no benya nhyira.
19Nyansa mu na Awurade yɛɛ asase fapem,
na ntease mu na ɔde ɔsoro tim hɔ.
20Efi ne nimdeɛ mu na ɔkyekyɛɛ ebun mu,
na omununkum nso tɔɔ obosu.
21Me ba, fa atemmu pa ne nhumu sie,
na mma emfi wʼani so;
22ɛbɛyɛ nkwa ama wo,
nnwinne a ɛma wo kɔn anuonyam wie pɛyɛ.
23Afei wo kwan so bɛyɛ wo dwoodwoo,
na wo nan renhintiw;
24sɛ woda a worensuro;
sɛ woda a wʼani bekum.
25Nsuro mpofirim amanehunu
anaa ɔsɛe a ɛba amumɔyɛfo so,
26efisɛ Awurade bɛwɔ wʼafa
na ɔbɛkora wo nan afi afiri mu.
27Mfa ade pa nkame wɔn a wɔfata,
bere a tumi wɔ wo nsam.
28Nka nkyerɛ wo yɔnko se:
“Kɔ na bra; mede bɛma wo ɔkyena”
wɔ bere a wowɔ no saa bere no.
29Mpam ɔhaw mma wo yɔnko
bere a ɔne wo te yiye.
30Mmɔ obi sobo kwa
bere a ɔnyɛɛ wo bɔne biara ɛ.
31Mma wʼani mmere basabasayɛfo,
na mfa nʼakwan no mu biara,
32efisɛ Awurade kyi basabasayɛfo
na ɔde ne werɛ hyɛ ɔtreneeni mu.
33Awurade nnome wɔ omumɔyɛfo fi so,
na ohyira ɔtreneeni fi.
34Odi fɛwdifo a wɔyɛ ahantan no ho fɛw,
na ɔdom ahobrɛasefo ne wɔn a wɔhyɛ wɔn so no.
35Anyansafo benya anuonyam adi,
nanso nkwaseafo de, ɔma wɔn anim gu ase.