1Assim como a água pode ser canalizada para onde for preciso,
assim o Senhor pode dirigir, segundo a sua vontade, os pensamentos de quem governa.
2O que uma pessoa faz parece-lhe bem feito,
mas só o Senhor sabe avaliar corretamente as intenções.
3O Senhor tem ainda mais alegria, quando se pratica a justiça e se julga com retidão,
do que quando lhe fazemos ofertas.
4O orgulho, a altivez para com os outros,
é o sinal claro do pecado dos ímpios.
5O trabalho refletido de uma pessoa diligente leva certamente à prosperidade,
mas a impaciência e a precipitação vêm a dar unicamente na pobreza.
6Dinheiro obtido por meio da mentira, torna-se prosperidade ilusória,
que arrasta para a morte.
7A violência dos homens perversos leva-os à ruína,
porque recusam comportar-se com retidão.
8O homem revela-se pelos seus atos e os do mau são tortuosos;
mas aquele que é honesto tem uma conduta reta.
9Vale mais morar num canto dum sótão
do que com uma mulher conflituosa numa bela casa.
10A alma do pecador anseia por praticar o mal,
até mesmo para com o seu amigo.
11Uma pessoa inteligente aprende quando é instruída;
o simples só aprende quando vê o escarnecedor castigado.
12Deus, o Justo, atenta para o que se passa na casa dos perversos,
e atira com eles para a desgraça.
13Os que fecham os ouvidos aos apelos dos pobres
também virão a ser esquecidos, quando chegar a hora de gritarem por auxílio.
14Um presente dado discretamente é capaz de sanar uma zanga,
de acalmar uma indignação violenta.
15Para o justo, é uma alegria quando se faz justiça,
mas para os que praticam a iniquidade isso é um espanto.
16Quem se afasta do caminho do bom senso
acabará por ir descansar na companhia dos mortos.
17Os que amam os prazeres caem na pobreza;
os escravos das bebidas alcoólicas e do luxo
nunca virão a saber o que é a verdadeira prosperidade.
18O perverso será castigado no lugar do justo
e o traidor no lugar do fiel.
19Vale mais viver num deserto
do que com uma mulher rixosa e irascível.
20Na casa duma pessoa de bom senso há bem-estar e poupanças;
o insensato dá cabo de tudo quanto ganha.
21Quem segue a justiça e a bondade
terá vida, honra e também justiça.
22A sabedoria do sábio dá-lhe força,
para tomar até uma cidade fortificada e anular a força dos que a defendem.
23Aquele que sabe guardar a sua boca, e controlar o que diz,
protege a sua alma de muitos aborrecimentos.
24Os soberbos são, em geral, pessoas zombadoras e presumidas;
no fundo, é uma questão de orgulho.
25Os desejos do preguiçoso acabam por matá-lo,
porque as suas mãos recusam-se a trabalhar.
26Ele passa o tempo a cobiçar mais e mais;
o justo é diferente, pois gosta de dar com generosidade.
27Deus recusa sacrifícios dos pecadores;
muito mais se esses sacrifícios são feitos com intenções desonestas.
28Uma falsa testemunha morrerá;
aquele que escutar e obedecer à verdade poderá falar para sempre.
29Uma pessoa malvada age de forma orgulhosa e confiante;
os retos sabem considerar corretamente as situações.
30Não há sabedoria, nem inteligência, nem reflexão, por mais profundas,
que possam opor-se ao Senhor.
31Os homens podem preparar os seus cavalos para o dia da batalha,
mas o certo é que só o Senhor dá a vitória.
1Maingon nga gibut-an sa Ginoo ang pagdagayday sa suba, mahimo usab niyang but-an ang hunahuna sa hari sumala sa iyang gusto.
2Alang kanato husto na gayod ang tanan natong ginahimo, apan ang Ginoo ray nasayod sa tinuod natong motibo.
3Mas ikalipay sa Ginoo ang husto ug matarong nga binuhatan sa tawo kaysa iyang mga halad.
4Sala ang pagkamapasigarbohon ug ang pagkamapahitas-on. Mailhan mo nga daotan kana nga tawo pinaagi niana nga kinaiya.
5Kon magplano ka ug maayo ug magmakugihon, sigurado nga mouswag ka. Apan kon magdali-dali ka, sigurado nga mapobre ka.
6Ang bahandi nga nakuha sa pagpanglimbong dali rang mawala, ug maghatod kini sa tawo ngadto sa kamatayon.
7Ang kabangis sa mga daotan mao ang makapalaglag kanila, kay nagdumili sila sa pagbuhat sa matarong.
8Daotan ang kinaiya sa tawong makasasala, apan maayo ang kinaiya sa tawo nga matarong.
9Mas maayo pang magpuyo sa atop sa balay21:9 Patag ang atop sa mga balay sa mga Israelinhon, ug mahimo kining patindogan ug payag-payag. kaysa magpuyo sulod sa balay uban sa asawa nga palaaway.
10Ang mga daotan gusto lang gayod nga kanunayng maghimog daotan; wala silay kalooy sa ilang isigka-tawo.
11Kon silotan ang mga mabiay-biayon, ang mga walay alamag magkat-on nga magmaalamon. Ang maalamon mas magmaalamon pa gayod kon tudloan.
12Nasayod ang matarong nga Dios sa binuhatan sulod sa panimalay sa mga daotan, ug sila pagasilotan.
13Kon dili mo panumbalingon ang mga kabos kon mangayo sila ug tabang, dili ka usab panumbalingon kon mangayo ka ug tabang.
14Kon regalohan mo sa tago ang tawo nga nasuko kanimo, mawala ang iyang kasuko.
15Kon mapatunhay ang hustisya, malipay ang mga matarong, apan mahadlok ang mga daotan.
16Kamatayon ang dangatan sa tawong dili gustog kaalam.
17Ang tawo nga magpatuyang sa paglingaw-lingaw ug pagkombira, dili gayod madato, mapobre pa hinuon.
18Ginasilotan ang mga daotan ug maluibon aron maluwas ang mga matarong.
19Mas maayo pang magpuyo sa disyerto kaysa magpuyo uban sa asawa nga sapoton ug palaaway.
20Ang maalamon nga tawo nagatagana gayod alang sa umaabot, apan ang buang-buang nagapatuyang lang ug gasto.
21Ang tawo nga nagatinguha gayod nga magkinabuhi nga matarong ug matinud-anon, makaangkon ug taas nga kinabuhi ug kalamposan, ug ang mga tawo modayeg kaniya.
22Ang komander nga maayog mga taktika molampos sa pag-ilog ug siyudad nga daghag kasundalohan, ug ang gisaligan niining lig-ong mga paril iyang malumpag.
23Ang tawong nagabantay sa iyang ipanulti malikay sa kasamok.
24Ang tawong garboso ug mapahitas-on mailhan pinaagi sa iyang kamabiay-biayon ug kalabihan manghambog.
25Bisan daghan kag gihandom apan tapolan ka, maghatod kini kanimo sa kalaglagan.
26Ang tawong tapolan kanunayng maghandom nga may mohatag, apan ang tawong matarong dili managana mohatag.
27Ngil-aran ang Ginoo sa halad sa mga daotan, labi na gayod kon daotan kinig motibo.
28Ang bakakon nga saksi dili na pasultihon, apan ang saksi nga nagasugilon sa tinuod21:28 saksi nga nagasugilon sa tinuod: sa literal, ang tawo nga nakadungog. Tingali ang buot ipasabot nga kon unsay iyang nadunggan mao gayoy iyang isugilon. padayon nga pasultihon.
29Ang daotan dili mabalaka sa iyang mga ginahimo, apan ang matarong mamalansi pag-ayo sa iyang ginahimo.
30Walay kaalam, panabot, o tambag nga makatupong sa Ginoo.
31Bisan hanas na ang mga kabayo sa gira, ang Ginoo ray makapadaog.
