1Uma mulher sabedora compreende como deve construir a sua casa,
mas uma louca é capaz até de a destruir, à custa do seu desvario.
2O homem que anda na retidão teme o Senhor,
mas o que se desvia do seu caminho está a desprezá-lo.
3Nas palavras do louco germina o orgulho;
a fala do sábio é a sua proteção.
4Um estábulo sem animais permanece limpo,
mas o certo é que com um estábulo limpo não há ganhos.
5Uma testemunha digna de confiança não mentirá;
uma falsa testemunha respira mentira.
6O escarnecedor nunca chega a encontrar a sabedoria que diz procurar,
ainda que esta chegue facilmente às pessoas de bom senso.
7Se procuras conselhos,
afasta-te de gente insensata.
8A sabedoria duma pessoa sensata manifesta-se preparando o futuro;
o louco revela a sua insensatez enganando-se a si mesmo.
9Os loucos fazem pouco do pecado;
os que respeitam a Deus conhecem-se pela sua vontade em fazer o bem.
10Só a própria pessoa sabe medir a amargura ou a alegria que lhe vai na alma;
os outros nunca poderão realmente compartilhar da sua alegria.
11A casa dos ímpios virá a ser destruída,
mas a habitação das pessoas retas florescerá.
12Há caminhos que ao homem parecem ser uma via segura,
mas que acabam por levar à morte.
13O riso pode esconder um coração amargurado;
acabada a alegria, a tristeza torna a vir ao de cima.
14O traidor acabará por ter nojo da sua falsidade,
mas a vida dos retos é cheia de interesse.
15Só os ingénuos acreditam em tudo quanto se lhes diz;
um indivíduo sensato procura certificar-se das situações.
16Uma pessoa com entendimento é cautelosa e desvia-se do mal;
os insensatos atiram-se de cabeça, com toda a confiança, seja para onde for.
17Quem se irrita com facilidade vem sempre a fazer disparates;
o homem de más intenções será odiado.
18Os simples recebem como herança a insensatez,
mas os que têm discernimento têm em paga o conhecimento.
19Os maus submeter-se-ão diante dos homens de bem;
os perversos suplicarão à porta dos justos.
20O pobre até pelos seus companheiros é odiado,
mas os ricos têm muitos amigos.
21Desprezar o seu semelhante é um pecado;
abençoados serão os que se interessam pelos mais desfavorecidos.
22Os que praticam o mal perdem-se na vida,
mas para os que sabem fazer planos de bem haverá amor e fidelidade.
23O trabalho traz ganhos;
a muita conversa traz pobreza.
24Os sábios são louvados pelo seu entendimento;
os loucos são postos de parte por causa da sua insensatez.
25Uma testemunha de confiança, que diz a verdade, pode até salvar vidas;
uma falsa testemunha é traição.
26Temer ao Senhor dá ao homem amparo e segurança;
até os seus filhos nisso encontrarão proteção.
27O temor ao Senhor é uma fonte de vida;
as suas águas livram da cilada da morte.
28Uma população que se desenvolve é a glória dos governantes;
a sua redução é a ruína deles.
29Uma pessoa com entendimento sabe controlar o seu temperamento;
o de ânimo precipitado exalta a loucura.
30Um coração em paz prolonga a vida,
mas a inveja faz apodrecer os ossos.
31Quem oprime os pobres e os fracos insulta o Criador dos homens;
ajudar os pobres é honrar a Deus.
32Os pecadores serão expulsos, por causa dos seus pecados;
o justo, mesmo quando morre, encontrará um refúgio.
33A sabedoria está bem assente no coração das pessoas de bom senso;
para os loucos, ela tem de ser gritada bem forte, a fim de que possam ouvi-la.
34A justiça exalta as nações,
mas o pecado traz vergonha aos povos.
35O rei alegra-se com o servo sábio;
mas a sua cólera cairá sobre o que age vergonhosamente.
1Người nữ khôn ngoan xây dựng cửa nhà,
đàn bà khờ dại vung tay hủy phá.
2Ai đi đường ngay thẳng kính sợ Chúa Hằng Hữu,
ai theo nẻo cong quẹo ghét bỏ Ngài.
3Miệng người ngu là con roi quất vào lưng nó,
nhưng người khôn dùng môi bảo vệ mình.
4Chuồng không bò, máng cỏ vắng tanh,
có bò cày ruộng mới sinh hoa lợi.
5Nhân chứng đáng tin không hề dối trá;
nhân chứng gian tà nói chuyện điêu ngoa.
6Người nhạo báng kiếm khôn ngoan mà chẳng gặp,
người sáng suốt tiếp nhận tri thức cách dễ dàng.
7Nếu muốn được nghe dạy bảo,
hãy lánh xa người dại khờ.
8Cái khôn của người thận trọng là tính toan đường lối,
cái dại của người ngây ngô là tự dối lòng mình.
9Người điên dại nhạo cười tội lỗi,
nhưng người ngay được Chúa ban ơn.
10Chỉ lòng mới thấu rõ nỗi cay đắng con tim,
niềm vui tận thâm tâm, ai người chia sẻ được.
11Nhà người ác sẽ bị tiêu diệt,
lều người ngay sẽ được dựng cao.
12Con đường bạn chọn có vẻ phải,
nhưng cuối nẻo đường là hố diệt vong.
13Miệng cười lòng vẫn tái tê,
nụ cười tắt ngấm, lòng sầu mênh mang.
14Lòng vô tín lãnh hậu quả đau thương;
tâm trong sạch nhận phần thưởng xứng đáng.
15Người ngây ngô tin hết mọi điều!
Người thận trọng dè dặt từng đường đi nước bước.
16Người khôn kính Chúa, lánh tội;
người dại mù quáng làm liều.
17Người nóng tính hành động điên rồ,
người mưu đồ việc ác chẳng được ai ưa.
18Người ngây ngô khoác áo dại khờ,
người thận trọng đội vòng hoa tri thức.
19Người ác phải quỵ lụy trước người lành;
người dữ phải chầu chực trước nhà người công chính.
20Vì nghèo mà hàng xóm cũng lánh xa,
nhờ giàu nên nhiều bạn bè tìm đến.
21Ai khinh bỉ người láng giềng là mắc tội;
ai thương xót người khốn khổ được nhiều phước.
22Người mưu gian đi con đường lầm lạc;
người hướng thiện hưởng tình thương và trung tín.
23Siêng năng làm việc đem lại nhiều lợi lộc,
chỉ nói suông dẫn đến cảnh nghèo hèn!
24Người khôn được ca tụng vì khôn ngoan;
người dại bị khinh bỉ bởi điên cuồng.
25Nhân chứng chân thật cứu người thoát chết,
nhân chứng giả dối âm mưu lừa gạt.
26Người kính sợ Chúa Hằng Hữu tìm được thành lũy;
Ngài là nơi ẩn trú an toàn cho con cái Ngài.
27Kính sợ Chúa Hằng Hữu là nguồn sự sống;
giải cứu con người thoát bẫy tử vong.
28Dân số càng đông là vinh quang của vua;
dân số giảm dần, quan chức cũng suy vong.
29Người kiên nhẫn tỏ mình thông sáng;
người mau giận lộ bản chất dại dột.
30Tâm thanh thản đem sinh lực vào thể xác;
lòng ghen tuôn làm xương mục cốt tàn.
31Ai ức hiếp người nghèo là nguyền rủa Đấng Tạo Hóa,
ai nâng đỡ người cùng túng là tôn vinh Ngài.
32Tai họa đến, người ác bị sụp đổ vì hành vi gian trá,
dù khi hấp hối, người công chính vẫn còn chỗ cậy trông.
33Khôn ngoan nằm sẵn trong lòng người sáng suốt;
điều người điên dại giấu rồi cũng lộ ra.
34Đức công chính làm cho quốc gia được tán tụng,
nhưng tội lỗi đem lại sỉ nhục cho toàn dân.
35Nhà vua dành ân huệ cho quần thần thông sáng,
nhưng trút thịnh nộ trên bầy tôi ương ngạnh.
