A sabedoria
1Uma boa reputação vale muito mais do que um bom perfume.
O dia em que alguém morre é melhor do que aquele em que nasceu.
2É mais útil ir a funerais do que a festas,
porque todos teremos de morrer,
e é uma boa coisa pensar nisso enquanto é tempo.
3A tristeza tem mais valor do que o riso,
pois a tristeza exerce sobre nós um efeito depurador.
4Sim, uma pessoa sábia pensa muito na morte,
enquanto o insensato só pensa em gozar bem o presente.
5Vale mais ser criticado por alguém
que tem sabedoria do que ser louvado por um tolo!
6O cumprimento dum tolo vale tanto como um papel a arder;
seria ridículo alguém deixar-se impressionar por ele.
7A opressão faz endoidecer, até as pessoas com entendimento;
é coisa que corrompe as capacidades mentais.
8Acabar é melhor do que começar!
Ser paciente tem mais valor do que ser orgulhoso!
9Não sejas precipitado,
isso é comportamento de insensatos.
10Não andes sempre com saudade dos bons velhos tempos,
porque também é uma maneira de pensar inútil.
11A sabedoria é tão boa quanto uma valiosa herança
e é uma bênção para todos quantos vivem debaixo do Sol.
12A sabedoria é uma proteção,
tal como as muitas riquezas,
mas a sabedoria tem a vantagem
de preservar a vida de quem a possui.
13Atenta para a forma como Deus fez as coisas;
quem poderá endireitar o que ele torceu?
14Goza da prosperidade, sempre que puderes e,
quando vierem os tempos difíceis,
lembra-te que Deus dá tanto uma coisa como a outra,
a fim de que cada um se dê conta de que nada é certo na vida.
15Nesta vida de ilusão tenho visto de tudo,
incluindo o facto de muitos dos que são bons morrerem novos
e muitos dos que são maus continuarem a viver.
16Por isso, não sejas nem excessivamente bom nem excessivamente sábio!
Por que razão te destruirias a ti mesmo?
17Por outro lado, não sejas demasiado perverso,
não sejas louco! Porque haverias de morrer antes do tempo próprio?
18É bom que prestes atenção a uma coisa,
sem descuidar a outra,
pois aquele que ama e teme a Deus saberá encontrar o melhor de ambas.
19Um sábio é mais poderoso
do que uma fortaleza guardada por dez valentes!
20Não há um só homem, em toda a Terra,
que tenha sido sempre justo e nunca tenha pecado.
21Não escutes às portas!
Pode acontecer que ouças o teu servo dizer mal de ti!
22Sabes bem, quantas vezes tens dito mal de outros.
23Tentei tudo para ser sábio, fiz mesmo esta afirmação:
“Serei sábio!”, mas de nada serviu.
24A sabedoria é coisa difícil de obter,
não se encontra facilmente.
25Pus-me a investigar bem a fundo
e procurei por toda a parte,
determinado a encontrar não só a sabedoria como a verdadeira razão das coisas,
decidido a provar, a mim próprio, qual a pior das ignorâncias e a maior insensatez.
26Uma mulher que se vende, que enreda e arma laços a um homem, é coisa pior do que a morte. Aquele que agrada a Deus evita-a, mas os pecadores caem nos seus laços. 27E esta é a minha conclusão, diz o pregador, pouco a pouco fui chegando a este resultado. 28Depois de ter inquirido em todas as direções, descobri que é possível encontrar-se um homem, entre mil, que seja sábio; mas mulheres, que sejam sábias, nem uma! 29Também descobri que ainda que Deus tenha feito os seres humanos com perfeição, cada um se desvia para seguir as suas próprias inclinações.
Мудрост
1Боље је добро име од доброг мирисног уља
и дан смрти од дана рођења.
2Боље је ићи у кућу ожалошћених
него у кућу где је гозба,
јер је то крај сваком човеку.
Нека то срцем својим пригрли ко живи.
3Од смеха је стрепња боља
јер је у тужном лицу милина срцу.
4Срце мудрих људи је у кући ожалошћених,
а срце безумника у кући где је гозба.
5Боље је слушати прекор мудрог
него кад неко слуша песму безумника.
6Наиме, смех безумника
је попут праскања трновог грања под лонцем,
али и то је пролазно.
7Насиље и мудрог чини лудим,
а у миту срце огрезне.
8Крај неке ствари је бољи од њеног почетка
и дуготрпељивост од бахатости.
9Не нагли духом до јарости,
јер јарост почива у недрима безумника.
10Не питај: „Зашто су дани који су прошли бољи од дана који су дошли?“,
јер такво питање није мудро.
11Мудрост је добра као и наследство
и на корист је онима које сунце обасјава.
12Јер је у мудрости заклон
као што је у новцу заклон,
али је предност познавања мудрости у томе
што чува живот мудрих.
13Размисли о делу Божијем:
ко је то кадар да исправи
оно што он искриви?
14У дану добрих ствари и ти добар буди,
а у дану лоших ствари размисли о овом:
Бог је начинио обоје с разлогом,
да човек не зна шта ће бити након њега.
15Баш сам свашта видео у данима своје пролазности:
праведника који страда у својој праведности
и неправедника који истрајава у својој неправедности.
16Не буди претерано праведан
и не чини себе премудрим.
Зашто би се упропастио?
17Не буди претерано зао
и не буди луд.
Зашто би умро кад ти време није?
18Добро је да се држиш овог савета,
а и претходни не испуштај из руке.
Јер ко се боји Бога спасава се од свега.
19Мудрост мудроме пружа више снаге
него десеторици владара што су у граду.
20Стварно, нема на земљи праведног човека
који чини добро и не греши.
21Елем, не мари за приче што их људи причају,
да не би чуо како те твој слуга куне.
22Јер, срце твоје зна
да си често и ти клео друге.
23И све сам то искушао мудрошћу, па рекох:
„Бићу мудар!“
Али, то је било далеко од мене.
24Шта год да се збива је далеко и предубоко.
Ко ће то да докучи?
25Тако сам срцем настојао да сазнам,
да истражим, да нађем мудрост и смисао,
да откријем глупост неправде
и лудост безумља.
26И открио сам да је жена,
која је као замка и чије је срце мрежа,
од смрти горча
и да су јој руке као ланци.
Богоугодник од ње бежи
док грешника она хвата.
27Гле, то сам открио – говори проповедник –
док сам ствари по ствари тражио смисао,
28за којим истрајно трагам душом
и не налазим га:
од њих хиљаду човека једног сам нашао,
али жену међу свим овима нашао нисам.
29Ето, једно сам открио:
Бог је људе створио честитима,
али они којекакве сплетке траже.
