Provérbios 1 – NVI-PT & NEN

Nova Versão Internacional

Provérbios 1:1-33

Propósito

1Estes são os provérbios de Salomão, filho de Davi, rei de Israel.

2Eles ajudarão a experimentar a sabedoria e a disciplina;

a compreender as palavras que dão entendimento;

3a viver com disciplina e sensatez,

fazendo o que é justo, direito e correto;

4ajudarão a dar prudência aos inexperientes

e conhecimento e bom senso aos jovens.

5Se o sábio lhes der ouvidos, aumentará seu conhecimento,

e quem tem discernimento obterá orientação

6para compreender provérbios e parábolas,

ditados e enigmas dos sábios.

7O temor do Senhor é o princípio1.7 Ou a chave; também em 9.10. do conhecimento,

mas os insensatos desprezam a sabedoria e a disciplina.

Advertências da Sabedoria

8Ouça, meu filho, a instrução de seu pai

e não despreze o ensino de sua mãe.

9Eles serão um enfeite para a sua cabeça,

um adorno para o seu pescoço.

10Meu filho, se os maus tentarem seduzi-lo,

não ceda!

11Se disserem: “Venha conosco,

fiquemos de tocaia para matar alguém,

vamos divertir-nos armando emboscada

contra quem de nada suspeita!

12Vamos engoli-los vivos,

como a sepultura1.12 Hebraico: Sheol. Essa palavra também pode ser traduzida por profundezas, ou morte; também em 5.5; 7.27 e 9.18. engole os mortos;

vamos destruí-los inteiros,

como são destruídos os que descem à cova;

13acharemos todo tipo de objetos valiosos

e encheremos as nossas casas com o que roubarmos;

14junte-se ao nosso bando;

dividiremos em partes iguais tudo o que conseguirmos!”

15Meu filho, não vá pela vereda dessa gente!

Afaste os pés do caminho que eles seguem,

16pois os pés deles correm para fazer o mal,

estão sempre prontos para derramar sangue.

17Assim como é inútil

estender a rede se as aves o observam,

18também esses homens não percebem

que fazem tocaia contra a própria vida;

armam emboscadas contra eles mesmos!

19Tal é o caminho de todos os gananciosos;

quem assim procede a si mesmo se destrói.

Convite à Sabedoria

20A sabedoria clama em alta voz nas ruas,

ergue a voz nas praças públicas,

21nas esquinas das ruas barulhentas1.21 A Septuaginta diz no alto dos muros. ela clama,

nas portas da cidade faz o seu discurso:

22“Até quando vocês, inexperientes,

irão contentar-se com a sua inexperiência?

Vocês, zombadores, até quando terão prazer na zombaria?

E vocês, tolos, até quando desprezarão o conhecimento?

23Se acatarem a minha repreensão,

eu darei a vocês um espírito de sabedoria

e revelarei a vocês os meus pensamentos.

24Vocês, porém, rejeitaram o meu convite;

ninguém se importou quando estendi minha mão!

25Visto que desprezaram totalmente o meu conselho

e não quiseram aceitar a minha repreensão,

26eu, de minha parte, vou rir-me da sua desgraça;

zombarei quando o que temem se abater sobre vocês,

27quando aquilo que temem abater-se sobre vocês

como uma tempestade,

quando a desgraça os atingir

como um vendaval,

quando a angústia e a dor os dominarem.

28“Então vocês me chamarão,

mas não responderei;

procurarão por mim,

mas não me encontrarão.

29Visto que desprezaram o conhecimento

e recusaram o temor do Senhor,

30não quiseram aceitar o meu conselho

e fizeram pouco caso da minha advertência,

31comerão do fruto da sua conduta

e se fartarão de suas próprias maquinações.

32Pois a inconstância dos inexperientes os matará,

e a falsa segurança dos tolos os destruirá;

33mas quem me ouvir viverá em segurança

e estará tranquilo, sem temer nenhum mal”.

Kiswahili Contemporary Version (Neno: Bibilia Takatifu)

Mithali 1:1-33

Utangulizi: Kusudi Na Kiini

11:1 1Fal 4:29-34Mithali za Solomoni mwana wa Daudi, mfalme wa Israeli:

2Kwa kupata hekima na nidhamu;

kwa kufahamu maneno ya busara;

31:3 Mit 2:1; 2:1, 9kwa kujipatia nidhamu na busara,

kufanya lililo sawa, haki na bila kupendelea;

41:4 Mit 8:5, 12; 2:10-11huwapa busara wajinga,

maarifa na akili kwa vijana;

51:5 Mit 9:9wenye hekima na wasikilize nao waongeze elimu yao,

wenye kupambanua na wapate mwongozo;

61:6 Za 78:2; Mt 13:10-17; Hes 12:8; Amu 14:12kwa kufahamu mithali na mifano,

misemo na vitendawili vya wenye hekima.

71:7 Kut 20:20; Ay 28:28Kumcha Bwana ndicho chanzo cha maarifa,

lakini wapumbavu hudharau hekima na adabu.

Onyo Dhidi Ya Ushawishi Wa Marafiki Waovu

81:8 Mit 6:20; 22:17; Kum 21:18Mwanangu, sikiliza mwongozo wa baba yako,

wala usiyaache mafundisho ya mama yako.

91:9 Mit 3:21-22; 4:1-9Hayo yatakuwa taji la maua la neema kichwani pako,

na mkufu wa kuipamba shingo yako.

101:10 Mwa 39:7; Ay 24:15; Kum 13:8; Rum 16:18Mwanangu, kama wenye dhambi wakikushawishi,

usikubaliane nao.

111:11 Mit 12:6; Yer 5:26; Mik 7:2Kama wakisema, “Twende tufuatane;

tukamvizie mtu na kumwaga damu,

njoo tukavizie nafsi isiyo na hatia;

121:12 Ay 33:18; Mwa 38:25; Za 40:3tuwameze wakiwa hai kama kaburi,1:12 Kaburi hapa maana yake ni Kuzimu, kwa Kiebrania ni Sheol.

wakiwa wazima kama wale wanaotumbukia shimoni.

13Tutapata aina zote za vitu vya thamani

na kujaza nyumba zetu kwa nyara.

141:14 Mit 1:19Njoo ushirikiane nasi,

vitu vyote tutakavyopata tutagawana.”

151:15 Za 119:101; Mwa 49:6; Mit 4:14Mwanangu, usiandamane nao.

Usiweke mguu wako katika njia zao,

161:16 Mit 6:18; Isa 59:7kwa kuwa miguu yao hukimbilia kwenye dhambi,

ni wepesi kumwaga damu.

17Tazama ni jinsi gani ilivyo kazi bure kutandaza wavu

wakati ndege wote wanakuona!

181:18 Za 71:10Watu hawa huvizia kumwaga damu yao wenyewe;

hujivizia tu wenyewe!

191:19 Mit 11:19; 15:27; 2Fal 5:20-27Huu ndio mwisho wa wote ambao wanajipatia mali kwa hila;

huuondoa uhai wa wale wenye mali.

Onyo Dhidi Ya Kukataa Hekima

201:20 Ay 28:12; Mt 7:10-13; 9:1-3, 13-15Hekima huita kwa sauti kuu barabarani,

hupaza sauti yake kwenye viwanja vikubwa;

21kwenye makutano ya barabara za mji

zenye makelele mengi hupaza sauti,

kwenye malango ya mji hutoa hotuba yake:

221:22 Mit 6:32; 7:7; 8:5; 9:4, 16; Za 50:17“Enyi wajinga, mtangʼangʼania ujinga wenu hadi lini?

Mpaka lini wenye mizaha watafurahia mizaha,

na wapumbavu kuchukia maarifa?

231:23 Yoe 2:28; Yn 7:37Kama mngekuwa mmeitikia karipio langu,

ningekuwa nimemimina roho yangu kwenu

na kuwafahamisha maneno yangu.

241:24 Isa 65:12; Zek 7:11Lakini kwa kuwa mlinikataa nilipowaita

na hakuna yeyote aliyekubali

niliponyoosha mkono wangu,

251:25 Lk 7:30kwa kuwa mliyapuuza mashauri yangu yote

na hamkukubali karipio langu,

261:26 Za 2:4; Kum 28:63; Mit 10:24mimi nami nitawacheka katika maafa yenu,

nitawadhihaki wakati janga litawapata:

271:27 Za 18:18; Mit 5:12-14wakati janga litawapata kama tufani,

wakati maafa yatawazoa kama upepo wa kisulisuli,

wakati dhiki na taabu zitawalemea.

281:28 Isa 1:15; Mik 3:4; Eze 8:18; Hos 5:6“Ndipo watakaponiita lakini sitawajibu;

watanitafuta lakini hawatanipata.

291:29 Ay 21:14; Isa 27:11; Mdo 7:51Kwa kuwa walichukia maarifa,

wala hawakuchagua kumcha Bwana,

301:30 Ay 21:14; Za 81:11kwa kuwa hawakukubali mashauri yangu,

na kukataa maonyo yangu,

311:31 2Nya 36:16; Yer 14:16watakula matunda ya njia zao,

na watashibishwa matunda ya hila zao.

321:32 Isa 66:4; Yer 2:19Kwa kuwa ukaidi wa wajinga utawaua,

nako kuridhika kwa wajinga kutawaangamiza.

331:33 Hes 24:21; Za 25:12; 112:8Lakini yeyote anisikilizaye ataishi kwa usalama,

atatulia, bila kuwa na hofu ya madhara.”