1Talerele înșelătoare sunt o urâciune înaintea Domnului,
dar greutățile corecte Îi sunt plăcute.
2Când vine îngâmfarea, vine și rușinea,
dar înțelepciunea este cu cei modești.
3Integritatea celor drepți îi conduce,
dar perfidia celor necredincioși îi distruge.
4Bogăția nu este de niciun folos în ziua mâniei,
dar dreptatea scapă de la moarte.
5Dreptatea celui fără pată îi netezește calea,
dar cel rău cade prin însăși răutatea lui.
6Dreptatea celor cinstiți îi eliberează,
dar trădătorii sunt prinși în lăcomia lor.
7Când moare cel rău, îi piere nădejdea,
iar speranța tăriei lui este nimicită.
8Cel drept este salvat din necaz,
dar cel rău îi ia locul.
9Cel lipsit de evlavie își distruge semenul cu gura,
dar cei drepți sunt salvați prin cunoștință.
10Când le merge bine celor drepți, cetatea se bucură,
iar când pier cei răi, se aud strigăte de veselie.
11O cetate se înalță prin binecuvântarea celor drepți,
dar se dărâmă prin gura celor răi.
12Cel fără minte își disprețuiește semenul,
dar omul care are pricepere tace.
13Cel ce umblă cu bârfa dezvăluie lucruri ascunse,
dar cel credincios în duh tăinuiește lucrul încredințat.
14Când nu sunt îndrumări, poporul cade,
dar victoria vine prin mulțimea sfetnicilor.
15Cine girează pentru un străin va suferi,
dar cine refuză să se ofere garant este în siguranță.
16O femeie plăcută câștigă respect,
iar cei groaznici câștigă bogăție.
17Omul bun își face bine sufletului său,
dar cel nemilos își tulbură însăși carnea sa.
18Cel rău obține un câștig înșelător,
dar cel ce seamănă dreptatea primește o adevărată plată.
19Adevărata dreptate conduce la viață,
dar cel care urmărește răul merge spre propria moarte.
20Cei cu inima necinstită sunt o urâciune înaintea Domnului
dar cei ce sunt fără pată pe cale au parte de bunăvoința Lui.
21În mod sigur, cel rău nu va rămâne nepedepsit,
dar sămânța celor drepți va fi scăpată.
22Ca un inel de aur în râtul unui porc,
așa este o femeie frumoasă, dar care respinge discernământul22 Sau: care refuză bunul-gust..
23Dorința celor drepți este numai bine,
dar speranța celor răi este mânie.
24Unul dă cu mână largă și obține mai mult,
iar altul, care este zgârcit, sărăcește.
25Sufletul generos va fi săturat din belșug,
și cel ce udă pe alții va fi el însuși udat.
26Cine păstrează grâul este blestemat de popor,
dar pe capul celui ce‑l vinde este binecuvântare.
27Cel ce urmărește binele, caută bunăvoință,
dar cel ce caută răul, acesta va veni la el.
28Cel ce se încrede în bogățiile lui va cădea,
dar cei drepți vor înmuguri ca frunzișul.
29Cel ce‑și tulbură casa va moșteni vânt,
iar nebunul va fi slujitorul celui cu inima înțeleaptă.
30Rodul celui drept este un pom de viață,
și cel înțelept câștigă suflete.
31Dacă cel drept este răsplătit pe pământ,
cu atât mai mult cel rău și păcătos!
1Ngil-aran ang Ginoo sa manikas ug timbang, apan malipay siya sa dili tikasan.
2Ang manghambog maulawan, apan ang mapainubsanon mahimong maalamon.
3Ang tawong matarong nasayod sa iyang pagabuhaton kay nagsubay siya sa ensaktong pagkinabuhi, apan ang maluibon malaglag kay ang sayop maoy iyang ginakinabuhi.
4Ang bahandi dili makatabang kon silotan sa Dios ang tawo sa kamatayon, apan ang matarong nga pagkinabuhi makaluwas gikan sa kamatayon.
5Ang pagkinabuhing matarong sa tawong dili salawayon makapagaan sa iyang pagkinabuhi, apan ang tawong daotan malaglag tungod sa iyang daotang binuhatan.
6Ang pagkinabuhing matarong sa tawong nagsubay sa ensakto maoy magluwas kaniya, apan ang daotang mga tinguha sa tawong maluibon maoy magsakit kaniya.
7Inigkamatay sa mga tawong daotan, mahanaw ang ilang paglaom; ang ilang gipanghandom wala nay pulos.
8Luwason sa Dios gikan sa kalisod ang matarong, apan ang daotan iyang pasagdan.
9Daoton sa dili diosnon ang iyang isigka-tawo pinaagi sa iyang mga pulong.
Makalingkawas ang tawong matarong pinaagi sa iyang kaalam.
10Manghugyaw sa kalipay ang mga lumulupyo sa usa ka lungsod kon mouswag ang mga matarong ug ingon man kon mangamatay ang mga daotan.
11Mouswag ang lungsod pinaagi sa pagpanalangin sa mga matarong, apan mapukan kini pinaagi sa pagpangdaot sa mga daotan.
12Ang tawong walay pagsabot mangbugalbugal sa iyang isigka-tawo, apan ang tawong may pagsabot nagapugong sa iyang baba.
13Ang libakera manugilon sa sekreto, apan ang tawong kasaligan makatago ug sekreto.
14Mapukan ang usa ka nasod kon wala kini mga magtatambag, apan molig-on kini kon daghan ang mga magtatambag.
15Magkaproblema ka kon moako ka nga mobayad sa utang sa uban, labi na kon dili nimo sila kaila. Busa kon dili ka gustong maproblemahan, ayaw kana himoa.
16Ang babayeng buotan moani ug pasidungog, apan ang tawong bangis kutob ra sa pag-angkon ug bahandi.
Ang tawong tapolan mapobre,11:16 Ang tawong tapolan mapobre: Wala kini sa Hebreo, apan anaa sa Septuagint. apan ang tawong kugihan maadunahan.
17Kon maayo ka sa uban, makahatag kinig kaayohan kanimo; apan kon bangis ka, kasakit ang imong padulngan.
18Ang ganti sa tawong daotan lumalabay lang, apan ang buhat sa tawong matarong moani ug matuod nga ganti.
19Ang tawong nagahimog matarong padayong mabuhi, apan ang nagahimog daotan mamatay.
20Ngil-aran ang Ginoo sa mga tawong baliko ug utok, apan gikalipay niya ang mga tawong dili salawayon.
21Sigurado gayod nga silotan ang mga daotan, apan makalingkawas ang mga matarong.
22Ang katahom sa babayeng walay maayong desisyon sama lang sa singsing nga bulawan nga anaa sa simod sa baboy.
23Ang ginatinguha sa mga matarong makahatag ug kaayohan, apan ang ginatinguha sa mga daotan makalagot.
24Ang mga mahinatagon misamot hinuon pag-uswag; apan ang mga hakog misamot hinuon ug kakabos.
25Ang tawong mahinatagon mouswag. Ang tawo nga nagatabang sa uban tabangan usab.
26Panghimaraoton sa mga tawo ang nagatago sa iyang baligya aron ibaligya kini kon motaas na ang presyo, apan dinayeg ang mga tawo nga wala magtago sa ilang baligya.
27Ang tawong nangandoy sa maayo makakitag kaayo, apan ang tawo nga mangitag samok makasugat gayod niini.
28Madismaya ang tawo nga nagasalig sa iyang bahandi, apan ang matarong mouswag sama sa labong nga tanom.
29Ang mga buang-buang nagadala ug kasamok sa panimalay ug wala gayod silay mapanunod sa kaulahian. Mahimo silang ulipon sa mga maalamon.
30Ang binuhatan sa tawong matarong makatabang sa uban nga mahimong motarong ug motaas ang ilang mga kinabuhi.11:30 makatabang… kinabuhi: sa literal, kahoy nga nagahatag sa kinabuhi. Ug maaghat niya ang mga tawo sa iyang kaalam.
31Kon dinhi sa kalibotan ang mga matarong makadawat ug balos sa ilang mga binuhatan, labi na gayong balosan ang mga daotan ug mga makasasala.
