Jesus Feeds the Four Thousand
1During those days another large crowd gathered. Since they had nothing to eat, Jesus called his disciples to him and said, 2“I have compassion for these people; they have already been with me three days and have nothing to eat. 3If I send them home hungry, they will collapse on the way, because some of them have come a long distance.”
4His disciples answered, “But where in this remote place can anyone get enough bread to feed them?”
5“How many loaves do you have?” Jesus asked.
“Seven,” they replied.
6He told the crowd to sit down on the ground. When he had taken the seven loaves and given thanks, he broke them and gave them to his disciples to distribute to the people, and they did so. 7They had a few small fish as well; he gave thanks for them also and told the disciples to distribute them. 8The people ate and were satisfied. Afterward the disciples picked up seven basketfuls of broken pieces that were left over. 9About four thousand were present. After he had sent them away, 10he got into the boat with his disciples and went to the region of Dalmanutha.
11The Pharisees came and began to question Jesus. To test him, they asked him for a sign from heaven. 12He sighed deeply and said, “Why does this generation ask for a sign? Truly I tell you, no sign will be given to it.” 13Then he left them, got back into the boat and crossed to the other side.
The Yeast of the Pharisees and Herod
14The disciples had forgotten to bring bread, except for one loaf they had with them in the boat. 15“Be careful,” Jesus warned them. “Watch out for the yeast of the Pharisees and that of Herod.”
16They discussed this with one another and said, “It is because we have no bread.”
17Aware of their discussion, Jesus asked them: “Why are you talking about having no bread? Do you still not see or understand? Are your hearts hardened? 18Do you have eyes but fail to see, and ears but fail to hear? And don’t you remember? 19When I broke the five loaves for the five thousand, how many basketfuls of pieces did you pick up?”
“Twelve,” they replied.
20“And when I broke the seven loaves for the four thousand, how many basketfuls of pieces did you pick up?”
They answered, “Seven.”
21He said to them, “Do you still not understand?”
Jesus Heals a Blind Man at Bethsaida
22They came to Bethsaida, and some people brought a blind man and begged Jesus to touch him. 23He took the blind man by the hand and led him outside the village. When he had spit on the man’s eyes and put his hands on him, Jesus asked, “Do you see anything?”
24He looked up and said, “I see people; they look like trees walking around.”
25Once more Jesus put his hands on the man’s eyes. Then his eyes were opened, his sight was restored, and he saw everything clearly. 26Jesus sent him home, saying, “Don’t even go into8:26 Some manuscripts go and tell anyone in the village.”
Peter Declares That Jesus Is the Messiah
27Jesus and his disciples went on to the villages around Caesarea Philippi. On the way he asked them, “Who do people say I am?”
28They replied, “Some say John the Baptist; others say Elijah; and still others, one of the prophets.”
29“But what about you?” he asked. “Who do you say I am?”
Peter answered, “You are the Messiah.”
30Jesus warned them not to tell anyone about him.
Jesus Predicts His Death
31He then began to teach them that the Son of Man must suffer many things and be rejected by the elders, the chief priests and the teachers of the law, and that he must be killed and after three days rise again. 32He spoke plainly about this, and Peter took him aside and began to rebuke him.
33But when Jesus turned and looked at his disciples, he rebuked Peter. “Get behind me, Satan!” he said. “You do not have in mind the concerns of God, but merely human concerns.”
The Way of the Cross
34Then he called the crowd to him along with his disciples and said: “Whoever wants to be my disciple must deny themselves and take up their cross and follow me. 35For whoever wants to save their life8:35 The Greek word means either life or soul; also in verses 36 and 37. will lose it, but whoever loses their life for me and for the gospel will save it. 36What good is it for someone to gain the whole world, yet forfeit their soul? 37Or what can anyone give in exchange for their soul? 38If anyone is ashamed of me and my words in this adulterous and sinful generation, the Son of Man will be ashamed of them when he comes in his Father’s glory with the holy angels.”
Ginpakaon ni Jesus ang 4,000 ka Tawo
(Mat. 15:32-39)
1Pagkatapos sang pila ka adlaw, nagtilipon naman ang madamo nga mga tawo didto kay Jesus. Sang wala na sila sang pagkaon, gintawag ni Jesus ang iya mga sumulunod kag ginsilingan, 2“Naluoy gid ako sa sina nga mga tawo. Tatlo na ka adlaw nga nagaupod-upod sila sa akon kag wala na sila sing kalan-on. 3Kon papaulion ko sila nga gutom basi malipong sila sa dalan kay malayo gid ang ginhalinan sang iban sa ila.” 4Nagsabat ang iya mga sumulunod, “Sa diin kita makakuha sang pagkaon diri sa kamingawan agod ipakaon sa sini nga mga tawo?” 5Pero nagpamangkot si Jesus sa ila, “Pila ka bilog ang inyo tinapay dira?” Nagsabat sila, “Pito.”
6Dayon ginpapungko ni Jesus ang mga tawo. Ginkuha niya ang pito ka tinapay kag nagpasalamat sa Dios. Pagkatapos ginpamihak-pihak niya ini kag ginhatag sa iya mga sumulunod agod ipanagtag sa mga tawo. 7May pila man sila ka bilog nga magagmay nga mga isda. Ginpasalamatan man niya ini kag ginhatag sa iya mga sumulunod agod ipanagtag sa mga tawo. 8Nagkaon sila kag nagkalabusog. Pagkatapos gintipon nila ang tinapay nga sobra, kag nakapuno sila sang pito ka alat. 9Ang mga lalaki lang nga nagkalaon mga 4,000. Pagkatapos sadto, ginpapauli ni Jesus ang mga tawo 10kag nagsakay siya sa sakayan kaupod sang iya mga sumulunod kag nagkadto sa Dalmanuta.
Ginpangayuan si Jesus sang Milagro
(Mat. 16:1-4; Luc. 11:29-32)
11Pag-abot nila didto, may mga Pariseo nga nagkadto kay Jesus kag nagpakigbais sa iya. Gusto nila nga tilawan si Jesus gani nagpangayo sila sa iya sang milagro halin sa Dios8:11 Dios: sa literal, langit. bilang pamatuod nga ginpadala siya sang Dios. 12Pero nagpanghayhay si Jesus kag nagsiling, “Ngaa bala nagapangayo sang milagro ang mga tawo sa sini nga henerasyon? Sa pagkamatuod, wala gid sang milagro nga ipakita sa ila!” 13Dayon ginbayaan niya ato nga mga Pariseo. Nagbalik siya sa sakayan kag nagtabok liwat sa pihak sang dagat.
Ang Inugpahabok sang mga Pariseo kag ni Herodes
(Mat. 16:5-12)
14Nalipatan sang iya mga sumulunod nga magdala sang tinapay luwas sa isa lang ka bilog nga nadala nila sa sakayan. 15Ginpaandaman sila ni Jesus paagi sa paanggid, “Mag-andam gid kamo sa inugpahabok8:15 inugpahabok: ukon, lebadura. Sa English, yeast. sa tinapay sang mga Pariseo kag ni Haring Herodes.”8:15 Ang buot silingon ni Jesus, nga dapat indi sila magsunod sa malain nga batasan sang mga Pariseo kag ni Haring Herodes. 16Nagbinaisay sila nga nagasiling, “Ginhambal niya ato kay wala kita nakadala sang tinapay.” 17Nahibaluan ni Jesus kon ano ang ginabaisan nila. Gani nagsiling siya sa ila, “Ngaa ginabaisan ninyo nga wala kamo tinapay? Indi pa gid bala kamo makaintiendi? Mabudlay bala gihapon kamo paintiendihon? 18-19May mga mata kamo, pero indi kamo makakita. May mga dulunggan kamo, pero indi kamo makabati. Wala gid bala ninyo madumdumi ang pagpamihak-pihak ko sang lima ka tinapay para sa 5,000 ka tawo? Pila bala ka alat ang napuno sang inyo natipon nga sobra?” Nagsabat sila, “Dose!” 20Nagpamangkot pa gid si Jesus, “Kag ang pagpamihak-pihak ko sang pito ka tinapay para sa 4,000, pila bala ka alat ang napuno sang inyo natipon nga sobra?” Nagsabat sila, “Pito!” 21Dayon nagsiling si Jesus, “Indi pa gihapon ninyo maintiendihan ang ginhambal ko parte sa inugpahabok?”
Gin-ayo ni Jesus ang Isa ka Bulag sa Betsaida
22Pag-abot nila sa Betsaida may mga tawo didto nga nagdala sang bulag nga lalaki kay Jesus. Nagpakitluoy sila sa iya nga tandugon niya ang bulag agod makakita. 23Gani gin-uyatan niya ang kamot sang bulag kag gintuytuyan pakadto sa guwa sang Betsaida. Pag-abot nila sa guwa ginduplaan niya ang mga mata sang bulag. Dayon gintungtong niya ang iya mga kamot sa bulag kag nagpamangkot, “May nakita ka na bala?” 24Nagtangla ang lalaki kag nagsiling, “Nakakita na ako sang mga tawo, pero daw sa mga kahoy nga nagalakat.” 25Gani gintungtong liwat ni Jesus ang iya kamot sa mga mata sang bulag. Pagkatapos naghimutad sing maayo ang bulag kag nag-ayo ang iya mga mata. Maathag na ang tanan sa iya panulok. 26Ginpapauli siya ni Jesus kag ginsilingan, “Indi ka na magbalik sa Betsaida.”8:26 Indi ka na magbalik sa Betsaida: Siguro indi gusto ni Jesus nga magpanugid ang bulag sa mga tawo sa Betsaida nga gin-ayo niya siya.
Ang Ginhambal ni Pedro Parte kay Jesus
(Mat. 16:13-20; Luc. 9:18-21)
27Pagkatapos sadto, nagkadto si Jesus kag ang iya mga sumulunod sa mga baryo nga sakop sang Cesarea Filipos. Samtang nagalakat sila nagpamangkot si Jesus sa iya mga sumulunod, “Suno sa mga tawo, sin-o bala ako?” 28Nagsabat sila, “May mga nagasiling nga ikaw si Juan nga manugbautiso. Ang iban nagasiling nga ikaw si Elias, kag ang iban pa gid nagasiling nga ikaw isa sa mga propeta.” 29Dayon nagpamangkot siya sa ila, “Pero suno sa inyo sin-o bala ako?” Nagsabat si Pedro, “Ikaw ang Cristo!” 30Dayon ginpaandaman sila ni Jesus nga indi gid magpanugid bisan kay sin-o parte sa iya.
Naghambal si Jesus Parte sa Iya Kamatayon kag Pagkabanhaw
(Mat. 16:21-28; Luc. 9:22-27)
31Dayon nagsiling si Jesus sa ila, “Ako nga Anak sang Tawo kinahanglan gid nga mag-antos sa pagahimuon sa akon sang mga manugdumala sang mga Judio, sang manugdumala nga mga pari, kag sang mga manunudlo sang Kasuguan. Sikwayon nila ako kag patyon, pero sa ikatlo nga adlaw mabanhaw ako.” 32Ginpaathag gid niya ini sa ila. Pagkabati sadto ni Pedro, gindala niya si Jesus sa ulo-unhan kag ginsaway nga indi maghambal sina. 33Pero nagliso si Jesus, nagtulok sa iya mga sumulunod, kag ginsabdong si Pedro, “Palayo ka sa akon, Satanas! Kay ang imo hunahuna indi iya sang Dios kundi iya sang tawo.”
34Dayon gintawag niya ang mga tawo kaupod sang mga sumulunod niya nga magpalapit. Nagsiling siya sa ila, “Kon may tawo nga gusto magsunod sa akon, indi niya dapat pagpasulabihon ang iya kaugalingon. Kag dapat handa siya sa pag-atubang sa kamatayon8:34 dapat handa siya sa pag-atubang sa kamatayon: sa literal, dapat pas-anon niya ang iya krus. Ang krus diri nagasimbolo sang kamatayon, kay isa sa mga paagi sa pagsilot sa mga kriminal sadto nga panahon amo ang kamatayon sa krus. sa iya nga pagsunod sa akon. 35Kay ang bisan sin-o nga luyag magluwas sang iya kabuhi madula niya ini. Pero ang bisan sin-o nga maghalad sang iya kabuhi tungod sa akon kag sa Maayong Balita makaangkon sang kabuhi nga wala sing katapusan. 36Ano gid bala ang makuha sang tawo kon maangkon niya ang tanan nga butang diri sa kalibutan, pero mawala ang iya kabuhi? Wala gid! 37Kay wala gid sang butang nga sarang niya mahatag agod mapabalik niya ang iya kabuhi. 38Ang bisan sin-o nga nagakahuya sa akon kag sa akon mga ginatudlo sa sini nga henerasyon, nga ang mga tawo malaot kag indi diosnon, igakahuya ko man kon ako nga Anak sang Tawo magbalik na nga nagasilak sa gahom sang akon Amay, kag kaupod ko ang balaan nga mga anghel.”
