Romans 9 – NIRV & APSD-CEB

New International Reader’s Version

Romans 9:1-33

Paul Mourns for Israel

1I speak the truth in Christ. I am not lying. My mind tells me that what I say is true. It is guided by the Holy Spirit. 2My heart is full of sorrow. My sadness never ends. 3I am so concerned about my people, who are members of my own race. I am ready to be cursed, if that would help them. I am even willing to be separated from Christ. 4They are the people of Israel. They have been adopted as God’s children. God’s glory belongs to them. So do the covenants. They received the law. They were taught to worship in the temple. They were given the promises. 5The founders of our nation belong to them. The Messiah comes from their family line. He is God over all. May he always be praised! Amen.

God’s Free Choice

6I do not mean that God’s word has failed. Not everyone in the family line of Israel really belongs to Israel. 7Not everyone in Abraham’s family line is really his child. Not at all! Scripture says, “Your family line will continue through Isaac.” (Genesis 21:12) 8In other words, God’s children are not just in the family line of Abraham. Instead, they are the children God promised to him. They are the ones considered to be Abraham’s children. 9God promised, “I will return at the appointed time. Sarah will have a son.” (Genesis 18:10,14)

10And that’s not all. Rebekah’s children were born at the same time by the same father. He was our father Isaac. 11Here is what happened. Rebekah’s twins had not even been born. They hadn’t done anything good or bad yet. So they show that God’s purpose is based firmly on his free choice. 12It was not because of anything they did but because of God’s choice. So Rebekah was told, “The older son will serve the younger one.” (Genesis 25:23) 13It is written, “I chose Jacob instead of Esau.” (Malachi 1:2,3)

14What should we say then? Is God unfair? Not at all! 15He said to Moses,

“I will have mercy on whom I have mercy.

I will show love to those I love.” (Exodus 33:19)

16So it doesn’t depend on what people want or what they do. It depends on God’s mercy. 17In Scripture, God says to Pharaoh, “I had a special reason for making you king. I decided to use you to show my power. I wanted my name to become known everywhere on earth.” (Exodus 9:16) 18So God does what he wants to do. He shows mercy to one person and makes another stubborn.

19One of you will say to me, “Then why does God still blame us? Who can oppose what he wants to do?” 20But you are a mere human being. So who are you to talk back to God? Scripture says, “Can what is made say to the one who made it, ‘Why did you make me like this?’ ” (Isaiah 29:16; 45:9) 21Isn’t the potter free to make different kinds of pots out of the same lump of clay? Some are for special purposes. Others are for ordinary use.

22What if God chose to show his great anger? What if he chose to make his power known? But he put up with the people he was angry with. They were made to be destroyed. 23What if he put up with them to show the riches of his glory to other people? Those other people are the ones he shows his mercy to. He made them to receive his glory. 24We are those people. He has chosen us. We do not come only from the Jewish race. Many of us are not Jews. 25God says in Hosea,

“I will call those who are not my people ‘my people.’

I will call the one who is not my loved one ‘my loved one.’ ” (Hosea 2:23)

26He also says,

“Once it was said to them,

‘You are not my people.’

In that very place they will be called ‘children of the living God.’ ” (Hosea 1:10)

27Isaiah cries out concerning Israel. He says,

“The number of people from Israel may be like the sand by the sea.

But only a few of them will be saved.

28The Lord will carry out his sentence.

He will be quick to carry it out on earth, once and for all.” (Isaiah 10:22,23)

29Earlier Isaiah had said,

“The Lord who rules over all

left us children and grandchildren.

If he hadn’t, we would have become like Sodom.

We would have been like Gomorrah.” (Isaiah 1:9)

Israel Does Not Believe

30What should we say then? Gentiles did not look for a way to be right with God. But they found it by having faith. 31The people of Israel tried to obey the law to make themselves right with God. But they didn’t reach their goal of being right with God. 32Why not? Because they tried to do it without faith. They tried to be right with God by what they did. They tripped over the stone that causes people to trip and fall. 33It is written,

“Look! In Zion I am laying a stone that causes people to trip.

It is a rock that makes them fall.

The one who believes in him will never be put to shame.” (Isaiah 8:14; 28:16)

Ang Pulong Sa Dios

Roma 9:1-33

Ang Dios ug ang mga Taga-Israel

1Karon may isugilon pa ako kaninyo, ug tinuod kini kay anaa ako kang Cristo ug dili ako mamakak. Ang akong konsensya nga gigamhan sa Espiritu Santo nagapamatuod usab nga tinuod ang akong isugilon, 2nga hilabihan gayod ang kasubo ug kasakit sa akong kasing-kasing 3tungod sa akong mga katagilungsod ug kadugo. Kon mahimo pa lang unta palabihon ko nga ako ang tunglohon sa Dios ug ipahimulag kang Cristo aron lang nga maluwas sila sa silot. 4Daghan silag mga kaayohan nga nadawat isip mga Israelinhon. Giisip sila sa Dios nga iyang mga anak; gipakitaan sila sa Dios sa iyang masulaw nga presensya; naghimo ang Dios ug mga kasabotan ngadto kanila; gihatag kanila ang Kasugoan; gitudloan sila sa husto nga pagsimba kaniya; daghan ang iyang mga saad kanila; 5kaliwat sila sa mga pinili sa Dios niadtong unang panahon; ug sa ilang kaliwat naggikan si Cristo sa iyang pagkatawhanon, ang Dios nga makagagahom sa tanan ug dalaygon sa walay kataposan! Amen.

6Apan bisan dili tanan kanila ang nagpulos niining mga pribilihiyo, wala kini magkahulogan nga wala tumana sa Dios ang iyang saad, kay dili tanan nga kaliwat ni Israel9:6 Israel: laing ngalan ni Jacob. pinili sa Dios. 7Dili tanang mga kaliwat ni Abraham maisip nga iya gayod nga mga kaliwat. Kay nagaingon ang Dios kang Abraham nga ang mga anak lang ni Isaac ang ilhon nga iyang mga kaliwat.9:7 Tan-awa usab ang Gen. 21:12. 8Kini nagakahulogan nga dili tanang mga kaliwat ni Abraham maisip nga mga anak sa Dios, kondili ang gipanganak lang sumala sa gisaad kang Abraham. 9Kay mao kini ang saad sa Dios kang Abraham: “Mobalik ako dinhi sa sunod nga tuig ug si Sara manganak ug lalaki.”9:9 Tan-awa usab ang Gen. 18:10-14.

10Ug pinaagi sa duha ka anak sa atong katigulangan nga si Isaac ug ni Rebeka gipakita usab sa Dios nga dili tanang kaliwat ni Abraham maisip nga iya gayod nga mga kaliwat. 11-12Sa wala pa ipanganak ni Rebeka ang kaluha miingon ang Dios kaniya, “Ang magulang mag-alagad sa iyang manghod.”9:11-12 Tan-awa usab ang Gen. 25:23. Gisulti niya kini sa dihang wala pa makahimo ang kaluha ug maayo o daotan, kay gusto niyang itudlo nga kon magpili siya ug tawo, dili tungod sa ilang maayo nga mga binuhatan kondili sumala sa iyang kabubut-on. 13Ang Kasulatan nagaingon,

“Gihigugma ko si Jacob,

Apan wala ko higugmaa si Esau.”9:13 Tan-awa usab ang Mal. 1:2-3.

14Karon, unsa man ang atong ikasulti? Makaingon ba kita nga dili matarong ang Dios? Dili kana tinuod! 15Kay nagaingon ang Dios kang Moises, “Kaloy-an ko kadtong gusto ko nga kaloy-an.”9:15 Tan-awa usab ang Exo. 33:19. 16Busa ang pagpanalangin sa Dios dili tungod sa gusto o binuhatan sa tawo, kondili tungod lang gayod sa kalooy sa Dios. 17Kay diha sa Kasulatan nagaingon ang Dios ngadto sa Faraon,9:17 Faraon: Ang buot ipasabot sa pulong nga Faraon, hari sa Ehipto. “Gibuhat ko ikaw nga hari, aron pinaagi sa akong himuon batok kanimo, ikapakita ko ang akong gahom, ug ang akong ngalan maila sa tanang mga tawo sa tibuok kalibotan.”9:17 Tan-awa usab ang Exo. 9:16. 18Busa gikaloy-an sa Dios ang buot niyang kaloy-an, ug gipagahi niya ang ulo sa mga tawo nga buot niya nga pagahion.

Ang Kasuko ug Kalooy sa Dios

19Karon, basin kon adunay moingon kanako, “Kon mao kana, ngano bang pakasad-on man sa Dios ang tawo? Ug kinsa ba ang makabatok sa kabubut-on sa Dios?” 20Apan kinsa ka ba nga molalis sa Dios? Kita mga binuhat lang sa Dios, busa dili kita makareklamo kaniya kon nganong gihimo niya kita nga sama niini. 21Sama ba sa tigbuhat ug kolon. Magbuot siya kon unsa ang iyang buhaton sa lapok nga iyang ginakuptan. Kon buot niya, mahimo niya ang duha ka matang sa kolon pinaagi niadtong lapok: ang usa alang sa pinasahi nga mga okasyon ug ang usa alang sa pang-ordinaryo.

22Ingon niana ang gibuhat sa Dios. Buot niyang ipakita ang iyang gahom ug ang iyang kasuko sa mga tawo nga angayan nang silotan. Apan magbuot siya kon magpailob una siya niining mga tawhana nga iya unyang laglagon. 23Gibuhat niya kini aron nga ang iyang hilabihang kaayo ikapakita niya sa mga tawo nga iyang gikaloy-an, nga giandam na niyang daan aron pasidunggan. 24Ug kita mao ang iyang mga tinawag, dili lang gikan sa mga Judio kondili gikan usab sa mga dili Judio. 25Mao kini ang giingon sa Dios sa libro ni Hosea:

“Ang dili akong katawhan,

tawgon ko nga ‘akong katawhan.’

Ug sila nga wala ko higugmaa kaniadto,

higugmaon ko na.9:25 Tan-awa usab ang Hosea 2:23.

26Ug ang mga tawo nga kanhi giingnan ko, ‘Kamo dili akong katawhan,’

tawgon nga ‘mga anak sa buhi nga Dios.’ ”9:26 Tan-awa usab ang Hosea 1:10.

27Mao usab kini ang giingon ni Isaias mahitungod sa mga Israelinhon, “Bisan sama sa balas sa baybayon ang kadaghanon sa kaliwat ni Israel, gamay ra kanila ang maluwas. 28Kay sa labing madali silotan sa Dios ang mga tawo sa kalibotan ug kini mahitabo gayod.”9:28 Tan-awa usab ang Isa. 10:22-23. 29Nagaingon usab si Isaias:

“Kon kita nga mga Israelinhon wala kaloy-i sa Dios nga Makagagahom,

wala gayoy mahibilin kanato,

kondili nangawala na unta kita sama sa mga tawo sa Sodoma ug Gomora.”9:29 Tan-awa usab ang Isa. 1:9.

Ang Israel ug ang Maayong Balita

30Ang buot kong ipasabot mao kini: ang mga dili Judio nga wala magtinguha nga pakamatarungon mao ang gipakamatarong sa Dios tungod kay nagtuo sila. 31Apan ang mga Judio nga nagtinguha sa pagtuman sa Kasugoan aron pakamatarungon sila sa Dios wala makaangkon niini. 32Ngano man? Kay imbis nga motuo ang mga Judio kang Jesu-Cristo, nagsalig hinuon sila sa ilang maayong mga binuhatan. Napandol sila sa “bato nga kapandolan.” 33Sama sa giingon sa Dios sa Kasulatan:

“Nagbutang ako sa Zion ug bato nga kapandolan sa mga tawo.

Kadtong bato makapadam-ag kanila.

Apan ang mga tawo nga motuo niadto nga bato dili gayod maulawan.”9:33 Tan-awa usab ang Isa. 8:14; 28:16.