Acts 1 – NIRV & APSD-CEB

New International Reader’s Version

Acts 1:1-26

Jesus Is Taken Up Into Heaven

1Theophilus, I wrote about Jesus in my earlier book. I wrote about all he did and taught 2until the day he was taken up to heaven. Before Jesus left, he gave orders to the apostles he had chosen. He did this through the Holy Spirit. 3After his suffering and death, he appeared to them. In many ways he proved that he was alive. He appeared to them over a period of 40 days. During that time he spoke about God’s kingdom. 4One day Jesus was eating with them. He gave them a command. “Do not leave Jerusalem,” he said. “Wait for the gift my Father promised. You have heard me talk about it. 5John baptized with water. But in a few days you will be baptized with the Holy Spirit.”

6Then the apostles gathered around Jesus and asked him a question. “Lord,” they said, “are you going to give the kingdom back to Israel now?”

7He said to them, “You should not be concerned about times or dates. The Father has set them by his own authority. 8But you will receive power when the Holy Spirit comes on you. Then you will tell people about me in Jerusalem, and in all Judea and Samaria. And you will even tell other people about me from one end of the earth to the other.”

9After Jesus said this, he was taken up to heaven. The apostles watched until a cloud hid him from their sight.

10While he was going up, they kept on looking at the sky. Suddenly two men dressed in white clothing stood beside them. 11“Men of Galilee,” they said, “why do you stand here looking at the sky? Jesus has been taken away from you into heaven. But he will come back in the same way you saw him go.”

Matthias Is Chosen to Take the Place of Judas Iscariot

12The apostles returned to Jerusalem from the hill called the Mount of Olives. It is just over half a mile from the city. 13When they arrived, they went upstairs to the room where they were staying. Here is a list of those who were there.

Peter, John, James and Andrew,

Philip and Thomas,

Bartholomew and Matthew,

James son of Alphaeus, Simon the Zealot and Judas son of James

14They all came together regularly to pray. The women joined them too. So did Jesus’ mother Mary and his brothers.

15In those days Peter stood up among the believers. About 120 of them were there. 16Peter said, “Brothers and sisters, a long time ago the Holy Spirit spoke through David. He spoke about Judas Iscariot. What the Scripture said would happen had to come true. Judas was the guide for the men who arrested Jesus. 17But Judas was one of us. He shared with us in our work for God.”

18Judas bought a field with the payment he received for the evil thing he had done. He fell down headfirst in the field. His body burst open. All his insides spilled out. 19Everyone in Jerusalem heard about this. So they called that field Akeldama. In their language, Akeldama means the Field of Blood.

20Peter said, “Here is what is written in the Book of Psalms. It says,

“ ‘May his home be deserted.

May no one live in it.’ (Psalm 69:25)

The Psalms also say,

“ ‘Let someone else take his place as leader.’ (Psalm 109:8)

21So we need to choose someone to take his place. It will have to be a man who was with us the whole time the Lord Jesus was living among us. 22That time began when John was baptizing. It ended when Jesus was taken up from us. The one we choose must join us in telling people that Jesus rose from the dead.”

23So they suggested the names of two men. One was Joseph, who was called Barsabbas. He was also called Justus. The other man was Matthias. 24Then the believers prayed. They said, “Lord, you know everyone’s heart. Show us which of these two you have chosen. 25Show us who should take the place of Judas as an apostle. He gave up being an apostle to go where he belongs.” 26Then they cast lots. Matthias was chosen. So he was added to the 11 apostles.

Ang Pulong Sa Dios

Binuhatan 1:1-26

1Hinigugma kong Teofilo, sa akong unang libro gisulat ko ang tanang gipanghimo ug gipangtudlo ni Jesus gikan sa pagsugod niya sa iyang buluhaton 2-3hangtod sa panahon nga gikayab siya ngadto sa langit. Human sa iyang kamatayon ug sa iyang pagkabanhaw, daghang higayon nga nagpakita siya sa nagkalain-laing pamaagi sa iyang mga apostoles sa pagpamatuod nga nabanhaw siya gikan sa kamatayon. Sulod sa 40 ka adlaw nagpakita siya kanila ug gisultihan niya sila mahitungod sa paghari sa Dios. Ug sa wala pa siya mokayab sa langit, may mga sugo siya nga gibilin sa iyang gipili nga mga apostoles. Kadto nga mga sugo gihatag niya pinaagi sa gahom sa Espiritu Santo. 4Usa niadto ka higayon samtang nagkaon si Jesus uban sa iyang mga apostoles miingon siya, “Ayaw una kamo pagbiya sa Jerusalem. Hulata ninyo ang Espiritu Santo nga gisaad sa Dios nga Amahan, nga gisulti ko na kaninyo kaniadto. 5Nangbautismo si Juan sa tubig, apan sa dili madugay pagabautismohan kamo diha sa Espiritu Santo.”

Ang Pagkayab ni Jesus sa Langit

6Usa niana ka higayon, samtang nagtigom sila, gipangutana nila si Jesus, “Ginoo, mao na ba kini ang panahon nga ipatindog mo pagbalik ang gingharian sa Israel?”1:6 Ang ilang gihunahuna nga tingali papahawaon na ni Jesus ang mga taga-Roma nga nagdumala kanila aron sila nga mga taga-Israel makadumala na pag-usab sa ilang nasod. 7Mitubag si Jesus, “Wala itugot sa Amahan nga mahibaloan ninyo kon kanus-a mahitabo ang mga butang nga iyang gitakda. 8Apan sa pag-abot sa Espiritu Santo kaninyo hatagan niya kamo ug gahom. Unya ipanugilon ninyo ang mahitungod kanako, dinhi sa Jerusalem, sa tibuok probinsya sa Judea ug Samaria, ug sa tibuok kalibotan.” 9Pagkahuman niyag sulti niini, mikayab siya ngadto sa langit. Ug samtang nagtan-aw sila kaniya nga ginakayab, gilibotan siya sa panganod ug unya nawala siya sa ilang panan-aw.

10Samtang nagsige pa silag tan-aw sa langit, kalit lang nga may duha ka lalaking nagbisti ug puti nga mitindog duol kanila. 11Unya misulti kining duha ka lalaki kanila, “Kamong mga taga-Galilea, nganong nagatindog pa man kamo dinhi nga nagahangad sa langit? Ang Jesus nga inyong nakita nga gidala ngadto sa langit mobalik dinhi sa kalibotan. Ug kon sa unsang pamaagi siya gidala ngadto sa langit, ingon usab niana nga pamaagi ang iyang pagbalik.”

Nagpili ang mga Apostoles Kon Kinsa ang Ilang Ipuli kang Judas

12Pagkahuman niadto, namalik ang mga apostoles sa Jerusalem gikan sa Bukid sa mga Olibo. Kini nga bukid mga usa ka kilometro ang gilay-on gikan sa siyudad sa Jerusalem. 13Pag-abot nila didto, misaka sila sa kuwarto sa taas sa balay nga ilang gisak-an. Kini sila mao si Pedro, Juan, Santiago, Andres, Felipe, Tomas, Bartolomeo, Mateo, Santiago nga anak ni Alfeo, Simon nga kaniadto rebelde sa gobyerno sa Roma, ug si Judas nga anak ni Santiago. 14Kanunay silang nagtigom aron sa pag-ampo. Kauban usab nila ang pipila ka mga kababayen-an apil na si Maria nga inahan ni Jesus, ug ang mga igsoon niya nga mga lalaki.

15Usa niana ka adlaw, samtang nagtigom ang mga 120 ka mga magtutuo, mitindog si Pedro ug miingon, 16“Mga kaigsoonan, kinahanglan matuman ang gi-ingon sa Kasulatan nga gipanagna sa Espiritu Santo niadtong unang panahon pinaagi kang David. Bahin kini kang Judas, nga mao ang migiya sa mga midakop kang Jesus. 17Kauban namo siya nga apostol nga gipili ni Jesus, ug kabahin siya sa among buluhaton.”

18(Apan mipalit si Judas ug yuta ginamit ang kuwarta nga iyang nadawat sa daotan niyang gibuhat, ug didto nahulog siya nga nagauna ang ulo. Mibuto ang iyang tiyan ug nanggawas ang iyang tinai. 19Nahibaloan kini sa tanang mga tawo sa Jerusalem, busa gitawag nila kadtong maong dapit nga Akeldama, nga ang buot ipasabot, “Yuta nga Nadugoan.”) 20Miingon pa gayod si Pedro, “Nahisulat sa mga Salmo:

‘Pasagdan na lang ang iyang gipuy-an,

ug wala nay papuy-on didto.’1:20 Tan-awa usab ang Salmo 69:25.

Ug nahisulat usab,

‘Ihatag na lamang sa uban ang iyang katungdanan.’1:20 Tan-awa usab ang Salmo 109:8.

21-22“Busa, kinahanglan nga magpili kita ug usa ka tawo nga idugang kanatong 11 ka apostoles. Kinahanglan usa siya sa atong mga kauban nga nagaalagad kang Ginoong Jesus samtang dinhi pa siya sa kalibotan, gikan sa pagpangbautismo ni Juan hangtod sa panahon nga gikayab si Jesus ngadto sa langit. Kay kinahanglan nga makapamatuod siya uban kanato mahitungod sa pagkabanhaw ni Jesus.” 23Busa duha ka lalaki ang ilang gipilian: si Matias ug si Jose nga gitawag ug Barsabas (o Justo). 24Unya nagaampo sila, “Ginoo, ikaw ang nakahibalo sa kasing-kasing sa tanang mga tawo. Busa ipakita kanamo kon kinsa niining duha ang imong gipili 25nga mahimong apostol puli kang Judas. Kay gibiyaan ni Judas ang iyang trabaho ingon nga usa ka apostol, ug miadto siya sa dapit nga angay kaniya.” 26Pagkahuman nilag ampo, nagripa sila. Ug ang naripahan mao si Matias. Busa si Matias mao ang nadugang sa 11 ka apostoles.