Matthew 11 – NIRV & HLGN

New International Reader’s Version

Matthew 11:1-30

Jesus and John the Baptist

1Jesus finished teaching his 12 disciples. Then he went on to teach and preach in the towns of Galilee.

2John the Baptist was in prison. When he heard about the actions of the Messiah, he sent his disciples to him. 3They asked Jesus, “Are you the one who is supposed to come? Or should we look for someone else?”

4Jesus replied, “Go back to John. Report to him what you hear and see. 5Blind people receive sight. Disabled people walk. Those who have skin diseases are made ‘clean.’ Deaf people hear. Those who are dead are raised to life. And the good news is preached to those who are poor. 6Blessed is anyone who does not give up their faith because of me.”

7As John’s disciples were leaving, Jesus began to speak to the crowd about John. He said, “What did you go out into the desert to see? Tall grass waving in the wind? 8If not, what did you go out to see? A man dressed in fine clothes? No. People who wear fine clothes are in kings’ palaces. 9Then what did you go out to see? A prophet? Yes, I tell you, and more than a prophet. 10He is the one written about in Scripture. It says,

“ ‘I will send my messenger ahead of you.

He will prepare your way for you.’ (Malachi 3:1)

11What I’m about to tell you is true. No one more important than John the Baptist has ever been born. But the least important person in the kingdom of heaven is more important than he is. 12Since the days of John the Baptist, the kingdom of heaven has been under attack. And violent people are taking hold of it. 13All the Prophets and the Law prophesied until John came. 14If you are willing to accept it, John is the Elijah who was supposed to come. 15Whoever has ears should listen.

16“What can I compare today’s people to? They are like children sitting in the markets and calling out to others. They say,

17“ ‘We played the flute for you.

But you didn’t dance.

We sang a funeral song.

But you didn’t become sad.’

18When John came, he didn’t eat or drink as you do. And people say, ‘He has a demon.’ 19But when the Son of Man came, he ate and drank as you do. And people say, ‘This fellow is always eating and drinking far too much. He’s a friend of tax collectors and “sinners.” ’ By wise actions wisdom is shown to be right.”

Towns That Do Not Turn Away From Sin

20Jesus began to speak against the towns where he had done most of his miracles. The people there had not turned away from their sins. So he said, 21“How terrible it will be for you, Chorazin! How terrible for you, Bethsaida! Suppose the miracles done in you had been done in Tyre and Sidon. They would have turned away from their sins long ago. They would have put on clothes for mourning. They would have sat down in ashes. 22But I tell you this. On judgment day it will be easier for Tyre and Sidon than for you. 23And what about you, Capernaum? Will you be lifted to the heavens? No! You will go down to the place of the dead. Suppose the miracles done in you had been done in Sodom. It would still be here today. 24But I tell you this. On judgment day it will be easier for Sodom than for you.”

Rest for All Who Are Tired

25At that time Jesus said, “I praise you, Father. You are Lord of heaven and earth. You have hidden these things from wise and educated people. But you have shown them to little children. 26Yes, Father. This is what you wanted to do.

27“My Father has given all things to me. The Father is the only one who knows the Son. And the only ones who know the Father are the Son and those to whom the Son chooses to make him known.

28“Come to me, all you who are tired and are carrying heavy loads. I will give you rest. 29Become my servants and learn from me. I am gentle and free of pride. You will find rest for your souls. 30Serving me is easy, and my load is light.”

Ang Pulong Sang Dios

Mateo 11:1-30

Si Jesus kag si Juan nga Manugbautiso

(Luc. 7:18-35)

1Pagkatapos nga natudluan ni Jesus ang iya dose ka sumulunod, naghalin siya sa sadto nga lugar kag nagkadto sa palibot nga mga banwa agod magtudlo kag magwali sa mga tawo.

2Sang ara pa si Juan nga manugbautiso sa sulod sang prisohan, nabatian niya ang parte sa mga ginhimo ni Cristo, gani ginpakadto niya kay Cristo ang iya mga sumulunod agod magpamangkot. 3Nagsiling sila kay Jesus, “Sugiri kami, ikaw bala ang amon ginapaabot ukon mahulat pa kami sang iban?” 4Ginsabat sila ni Jesus, “Magbalik kamo kay Juan kag sugiri ninyo siya sang inyo nakita kag nabatian. 5Sugiri ninyo siya nga ang mga bulag nakakita, ang mga piang nakalakat, ang mga may delikado nga balatian sa panit11:5 delikado nga balatian sa panit: Tan-awa ang footnote sa 8:2. nag-ayo kag nakabig na nga matinlo, ang mga bungol nakabati, ang mga patay nabanhaw, kag ang Maayong Balita ginawali sa mga imol. 6Bulahan ang mga tawo nga wala nagaduhaduha sa akon.”

7Sang makahalin na ang mga sumulunod ni Juan, nagpamangkot si Jesus sa mga tawo, “Sang pagkadto ninyo kay Juan sa kamingawan, ano ang inyo ginapaabot nga makita? Nagkadto bala kamo didto agod makita ninyo ang tawo nga nagapaayon-ayon lang pareho sang kugon nga ginahapay-hapay sang hangin? 8Ukon nagkadto bala kamo didto agod makita ninyo ang tawo nga nagabayo sang malahalon? Pero ang mga nagabayo sang malahalon nagaestar sa mga palasyo. 9Abi sugiri ninyo ako kon ngaa nagkadto kamo didto. Indi bala para makita ninyo ang isa ka propeta? Huo, kag labaw pa gani siya sa propeta. 10Kay siya amo ang ginasiling sang Dios sa Kasulatan, ‘Ipadala ko ang akon mensahero una sa imo sa pagpreparar sang imo alagyan.’ ”11:10 Mal. 3:1. 11Nagsiling pa gid si Jesus, “Sa pagkamatuod, hasta subong wala pa gid sing may natawo nga maglabaw pa kay Juan. Pero karon ang bisan sin-o nga labing kubos sa mga nagapasakop sa paghari sang Dios11:11 Dios: Tan-awa ang footnote sa 3:2. mas labaw pa kay Juan. 12Halin sang pagwali ni Juan hasta subong, nagapamilit ang mga tawo nga masakop sila sa paghari sang Dios. 13Kay sa wala pa mag-abot si Juan, ginpahayag na sa tanan nga sinulatan sang mga propeta kag sa Kasuguan ni Moises ang parte sa paghari sang Dios. 14Kag kon patihon ninyo ang ila mga mensahi, si Juan amo si Elias nga gintagna nga magaabot. 15Kamo nga nagapamati, dapat intiendihon gid ninyo ining inyo nabatian.

16“Karon, sa ano ko bala ipaanggid ang mga tawo sa sini nga henerasyon? Pareho sila sa mga bata nga nagapungko sa plasa nga nagahampang. Ang isa ka grupo nagasiling sa isa, 17‘Gintukaran namon kamo sang sunata nga para sa kasal,11:17 sunata nga para sa kasal: sa literal, plawta. pero wala kamo magsaot. Ginkantahan namon kamo sang kanta nga para sa patay, pero wala man kamo maghibi.’ 18Ang mga tawo sa sini nga henerasyon pareho man sa ila, kay sang pag-abot ni Juan, nakita nila nga nagapuasa siya kag wala nagainom sang bino, gani nagasiling sila nga may malaot siya nga espiritu. 19Kag ako nga Anak sang Tawo, pag-abot ko, nakita nila nga nagakaon kag nagainom, gani nagasiling sila nga palakaon ako kag palainom. Nagasiling man sila nga abyan ako sang mga manugsukot sang buhis kag sang iban pa nga mga makasasala. Pero indi bali, ang mga tawo nga nagasunod sa kabubut-on sang Dios nagakomporme nga husto ang ginapahimo sang Dios sa amon.”11:19 ang mga tawo… sa amon: ukon, ang kaalam nga ginatudlo namon napamatud-an nga husto tungod sa resulta sini sa kabuhi sang mga nagbaton sini.

Ang mga Banwa nga Indi Magtuo kay Jesus

(Luc. 10:13-15)

20Pagkatapos sadto, naghambal si Jesus kontra sa mga banwa sa diin naghimo siya sang madamo nga mga milagro, tungod kay wala sila maghinulsol sang ila mga sala. 21Nagsiling siya, “Kaluluoy kamo nga mga taga-Corazin! Kaluluoy man kamo nga mga taga-Betsaida! Kay kon ang mga milagro nga akon ginhimo sa inyo ginhimo ko sa Tyre kag sa Sidon, dugay na kuntani sila nagsuksok sang sako kag nagbutang sang abo sa ila mga ulo sa pagpakita nga nagahinulsol sila sa ila mga sala. 22Gani dumduma ninyo nga sa adlaw sang paghukom, mas labaw pa nga silot ang mabaton ninyo sang sa mga taga-Tyre kag taga-Sidon. 23Kag kamo nga mga taga-Capernaum nagahunahuna nga dayawon kamo bisan didto sa langit. Pero sa impyerno11:23 impyerno: ukon, lugar sang mga patay. Sa Griego, Hades. gid kamo itagbong! Kay kon ang mga milagro nga akon ginhimo sa inyo ginhimo ko sa Sodom, kuntani ang Sodom ara pa hasta subong! 24Gani dumduma ninyo nga sa adlaw sang paghukom, mas labaw pa nga silot ang mabaton ninyo sang sa mga taga-Sodom.”

May Kapahuwayan kay Jesus

(Luc. 10:21-22)

25Sang sadto nga tion nagpangamuyo si Jesus, “Amay, nga tag-iya sang langit kag sang duta, ginadayaw ko ikaw tungod nga ang kamatuoran nga gintago mo sa mga tawo nga ginakabig nga mga maalam kag may mga tinun-an ginpahayag mo sa mga tawo nga pareho sang mga bata nga diutay lang ang kaalam. 26Amay, salamat gid nga amo ina ang imo kabubut-on.”

27Pagkatapos sadto, nagsiling si Jesus sa mga tawo, “Ang tanan nga butang gintugyan sa akon sang akon Amay. Ang Amay lang ang nakakilala sa akon nga iya Anak. Kag ang nakakilala sa Amay ako gid lang nga iya Anak kag ang mga tawo nga buot ko nga ipakilala sa Amay.

28“Palapit kamo sa akon, tanan kamo nga ginabudlayan kag ginabug-atan kag papahuwayon ko kamo. 29Magsunod kamo kag magpatudlo sa akon kay mabuot ako kag mapainubuson. Makapahuway kamo, 30kay ang akon mga sugo mahapos nga tumanon kag mamag-an lang ang akon ginapahimo.”