Thawabu Ya Utii
(Kumbukumbu 7:12-24; 28:1-14)
126:1 Kut 20:4; 23:24; Za 97:2; Isa 48:5; Yer 44:9; Hab 2:18; Hes 33:52; Kum 4:16-19; Isa 44:9-20; Za 97:7“ ‘Msijitengenezee sanamu au kusimamisha kinyago cha kuchonga, au mnara, wala jiwe la kuabudia, na pia msijiwekee jiwe lililochongwa katika nchi yenu na kusujudu mbele yake. Mimi ndimi Bwana Mungu wenu.
226:2 Kut 20:8; Law 19:30“ ‘Zishikeni Sabato zangu na kuheshimu mahali patakatifu pangu. Mimi ndimi Bwana.
326:3 Mwa 26:5; Kut 24:8; Kum 6:17; 7:12; 11:13, 22; 28:1, 9“ ‘Ikiwa mtafuata amri zangu na kuwa waangalifu kutii maagizo yangu, 426:4 Kum 11:14; 28:12; Za 65:9; 67:6; 68:9; 104:13; 147:8; Yer 5:24; Hos 6:3; Yoe 2:23; Zek 10:1; Ay 5:10; 14:9; Kut 23:24; Law 25:19nitawanyeshea mvua katika majira yake, nayo ardhi itatoa mazao yake, na miti ya mashambani itazaa matunda yake. 526:5 Kum 6:11; 11:15; Eze 36:29-30; Yoe 2:19, 26; Law 25:18Kupura nafaka kwenu kutaendelea mpaka wakati wa kuvuna zabibu. Pia kuvuna zabibu kutaendelea mpaka wakati wa kupanda mbegu, nanyi mtakula na kushiba, na mtaishi salama katika nchi yenu.
626:6 Za 3:5; 4:8; 29:11; 37:11; 85:8; 147:14; Isa 17:2; 26:3; 54:13; 60:18; Hag 2:9; Mit 3:24; Ay 11:18-19; Yer 30:10; Mik 4:4; Sef 3:13; Mwa 37:20“ ‘Nitawapa amani katika nchi, mpate kulala pasipo kutiwa hofu na yeyote. Nitawaondoa wanyama wakali watoke kwenye nchi, nao upanga hautapita katika nchi yenu. 726:7 Za 18:37; 44:5Mtawafukuza adui zenu, nanyi mtawaua kwa upanga mbele yenu. 826:8 Isa 30:17; Kum 28:7; 32:30; Yos 23:10; Amu 15:15; 1Nya 12:14Watu wenu watano watafukuza adui mia, watu wenu mia watafukuza adui elfu kumi, nao adui zenu wataanguka kwa upanga mbele yenu.
926:9 Mwa 1:22; 17:6, 7; Neh 9:23; Kut 2:25; 2Fal 13:23“ ‘Nitawaangalia kwa upendeleo na kuwafanya mzae na kuzidisha idadi yenu, nami nitalishika Agano langu na ninyi. 1026:10 Law 25:22Wakati wa kuvuna mtakuwa bado mnakula mavuno ya mwaka uliopita, na itawalazimu kuyaondoa ghalani ili mpate nafasi ya mavuno mapya. 1126:11 Kut 25:8; Za 74:7; 76:2; Eze 37:27; Kum 31:6; 1Sam 12:22; 1Fal 6:13; 2Fal 17:15Nitafanya makao yangu miongoni mwenu, nami sitawachukia. 1226:12 Mwa 3:8; 17:7; Kut 6:7; Yer 7:23; 11:4; 24:7; 30:22; 31:1; Zek 13:9; 2Kor 6:16; Efe 2:21; Ebr 3:6; Eze 11:20Nitatembea katikati yenu niwe Mungu wenu, nanyi mtakuwa watu wangu. 1326:13 Law 11:44; Kut 6:6; 13:3; Isa 10:27; Yer 2:20; 27:2; 28:10; 30:8; Eze 30:18; 34:27; Hos 11:4Mimi ndimi Bwana Mungu wenu, niliyewatoa katika nchi ya Misri ili msiendelee kuwa watumwa wa Wamisri, nikavunja kongwa lenu, na kuwawezesha kutembea mkiwa mmeinua vichwa vyenu juu.
Adhabu Ya Kutokutii
(Kumbukumbu 28:15-68)
1426:14 Kum 28:15-68; Mal 2:2“ ‘Lakini kama hamtanisikiliza na kutimiza maagizo haya yote, 1526:15 Mwa 17:7; 2Fal 17:15nanyi kama mtazikataa amri zangu na kuzichukia sheria zangu, tena mkishindwa kutimiza amri zangu na hivyo mkavunja agano langu, 1626:16 Kum 28:22, 35; Za 78:33; 107:17; 1Sam 2:33; Eze 4:17; 24:23; 33:10; Amu 6:3-6; Ay 31:8ndipo nitakapowafanyia hili: Nitawaletea juu yenu hofu ya ghafula, magonjwa ya kufisha, na homa itakayopofusha macho yenu na kuwaondolea uhai wenu. Mtapanda mbegu bila mafanikio, kwa sababu adui zenu wataila. 1726:17 Law 17:10; Eze 15:7; Kum 28:7, 25, 48; Yos 7:4, 12; Amu 2:15; 1Fal 8:33; 2Nya 6:24; Yer 9:17; 21:7; Za 106:41; 53:5; Mit 28:1; Isa 30:17Nitauelekeza uso wangu dhidi yenu ili mshindwe na adui zenu; wale wanaowachukia watawatawala, nanyi mtakimbia ingawa hakuna mtu anayewafukuza.
1826:18 Za 99:8; Yer 21:14; Amo 3:14“ ‘Kama baada ya haya yote hamtanisikiliza, nitawaadhibu mara saba zaidi kwa ajili ya dhambi zenu. 1926:19 Za 10:4; 73:6; Isa 16:6; 25:11; 28:1-3; Yer 13:9; 48:29; Eze 24:21; Amo 6:8; Sef 3:11; Kum 28:23; Ay 28:28Nitakivunja kiburi chenu cha ukaidi na kuifanya anga iliyo juu yenu iwe kama chuma, na ardhi yenu kama shaba. 2026:20 Kum 11:17; 28:24, 38; Za 127:1; Isa 17:11; 49:4; Yer 12:13; Mik 6:15; Hag 1:6Nguvu zenu zitatumika bila ya mafanikio, kwa sababu ardhi yenu haitawazalia mazao yake, wala miti ya nchi yenu haitazaa matunda yake.
2126:21 Mwa 4:15“ ‘Kama mtaendelea kuwa na uadui nami, na kukataa kunisikiliza, nitawazidishia mateso yenu mara saba zaidi, kama dhambi zenu zinavyostahili. 2226:22 Mwa 37:20; Kum 28:62; Yer 42:2; 5:6; 14:16; 15:3; 16:4; Eze 14:15Nitawatuma wanyama mwitu dhidi yenu, nao watawaibieni watoto wenu, watawaangamiza ngʼombe wenu, na kuifanya idadi yenu kuwa ndogo, hivi kwamba barabara zenu zitakuwa hazina watu.
2326:23 Yer 2:30; 5:3; 7:28; 17:23; 32:33; Sef 3:2“ ‘Ikiwa pamoja na mambo haya hamtakubali maonyo yangu lakini mkaendelea kuweka uadui nami, 2426:24 2Sam 22:27mimi mwenyewe nitaweka uadui nanyi, na kuwatesa kwa ajili ya dhambi zenu mara saba zaidi. 2526:25 Yer 5:17; 15:3; 47:6; 50:28; 51:6, 11; Eze 11:8; 14:17; 21:4; 33:2; Kut 5:3; 9:3; Hes 16:46; 1Fal 8:37; Hab 3:5Nitawaletea upanga juu yenu ili kuwapatiliza kwa kuvunja Agano langu. Mtakapokimbilia mijini mwenu, nitatuma tauni katikati yenu, nanyi mtatiwa mikononi mwa adui zenu. 2626:26 1Fal 8:37; 18:2; 2Fal 4:38; 6:25; 25:3; Za 105:16; Isa 3:1; 9:20; Yer 37:21; 52:6; Eze 4:16-17; 5:16; 14:13; Hos 4:10; Mik 6:14Nitakapowaondolea upatikanaji wa mkate wenu, wanawake kumi wataoka mkate wenu katika tanuru moja, nao wataugawa mkate kidogo kwa kupima. Mtakula, lakini hamtashiba.
27“ ‘Kama hata baada ya haya bado hamtanisikiliza lakini mkaendelea kuweka uadui nami, 2826:28 Kum 32:19; Amu 2:14; Za 78:59; 106:40; Kum 7:10; Ay 34:11; Isa 59:18; 65:5-7; 66:6; Yer 17:10; 25:29; Yoe 3:4ndipo katika hasira yangu nitaweka uadui nanyi, nami mwenyewe nitawaadhibu mara saba kwa ajili ya dhambi zenu. 2926:29 2Fal 6:29; Yer 19:6; Mao 4:10; Eze 5:10; Kum 28:53Mtakula nyama ya wana wenu na nyama ya binti zenu. 3026:30 Kum 12:2; 1Sam 9:12; 10:5; 1Fal 3:2, 4; 12:31; 13:2, 32; 2Fal 17:29; 23:20; 2Nya 34:3, 4; Za 78:58; 106:40; Eze 6:3, 6, 13; 16:16; Amo 6:8; 7:9; Isa 17:8; 27:9; 21:9; Yer 50:2Nitapaharibu mahali penu pa juu pa kuabudia miungu, nibomoe madhabahu zenu za kufukizia uvumba, na kuzilundika maiti zenu juu ya sanamu zenu zisizo na uhai, nami nitawachukia ninyi sana. 3126:31 Neh 1:3; Isa 1:7; 3:8, 26; 6:11; 24:12; 61:4; 63:18; 64:11; Yer 4:7; 9:11; 25:11; 34:22; 44:2-6, 22; Eze 36:33; 24:21; Mik 2:4; 3:12; Sef 2:5; 3:6; 2Fal 22:19; Za 74:3-7; Mao 2:7; Amo 7:9; 5:21; 8:10Nitaifanya miji yenu kuwa magofu, na kuharibu mahali patakatifu penu pa kuabudia, nami sitapendezwa na harufu nzuri ya sadaka zenu. 3226:32 Isa 5:6; 52:14; Yer 9:11; 12:11; 25:11; 26:9; 33:10; 34:22; 44:22; 18:16; 19:8; 48:39; 1Fal 9:8; 2Nya 29:8; Eze 5:14; 26:16; 27:35; 28:19Nitaiharibu nchi, ili adui zenu watakaokuja kuishi humo washangae. 3326:33 Yer 4:11; 7:34; 9:16; 13:24; 31:10; 40:3, 15; 50:17; 42:16; Eze 5:10; 12:15; 17:21; 20:23; 22:15; 34:6; Yoe 3:2; Kum 4:27; 28:64; Neh 1:8; Za 44:11; 106:27; Zek 7:14; Amo 9:4; Isa 49:19; 1Sam 15:22; Ay 36:11Nitawatawanya ninyi miongoni mwa mataifa, na kuufuta upanga wangu na kuwafuatia. Nchi yenu itaharibiwa, nayo miji yenu itakuwa magofu. 3426:34 Isa 1:7; Yer 7:34; 25:11; 44:6; Eze 33:29; 2Nya 36:21Ndipo nchi itafurahia Sabato zake muda wote ule itakapokuwa ukiwa, nanyi mkiwa katika nchi ya adui zenu. Ndipo nchi itapumzika na kufurahia Sabato zake. 3526:35 Law 25:4Wakati wote nchi itakapobaki ukiwa, itapumzika na kufurahia Sabato zake ambazo haikuzipata mlipokuwa mnaishi humo.
3626:36 Ay 13:25; 2Fal 25:5; Za 58:7; Mao 1:3-6; 4:19; Eze 21:7“ ‘Kwa habari ya wenzenu wale watakaobaki, nitaifanya mioyo yao kuwa na hofu kuu katika nchi za adui zao, kiasi kwamba sauti ya jani linalopeperushwa na upepo itawafanya wakimbie. Watakimbia kana kwamba wanakimbia upanga, nao wataanguka, ingawa hakuna anayewafukuza. 3726:37 Yer 6:21; 13:16; 46:16; Eze 3:20; Nah 3:3; Yos 7:12Watajikwaa mmoja juu ya mwingine kama wakimbiao upanga, hata ingawa hakuna anayewafuatia. Hivyo hamtaweza kusimama mbele ya adui zenu. 3826:38 Ay 4:9; 36:12; Isa 1:28; Yer 16:4; 44:27; Kum 4:26Mtaangamia katikati ya mataifa; nchi ya adui zenu itawala. 3926:39 Kut 20:5; Isa 14:21; 24:16; Eze 4:17Wale wenu watakaobaki wataangamia katika nchi za adui zao kwa sababu ya dhambi zao; pia kwa sababu ya dhambi za baba zao wataangamia.
4026:40 Law 5:5; Za 32:5; 38:18; 106:6; Neh 9:2; Yer 3:12-15; 14:20; Hos 5:15; Lk 15:18; 1Yn 1:9“ ‘Lakini kama watatubu dhambi zao na dhambi za baba zao, udanganyifu wao dhidi yangu na uadui wao kwangu, 4126:41 Kum 10:16; 4:31; 30:6; Yer 4:4; 9:25-26; 4:27; 5:10; 30:11; 31:37; 33:26; 51:5; Eze 20:43; 44:7-9; Mdo 7:51; 2Nya 7:14; 12:6; Isa 6:7; 33:24; 40:2; 53:6-11; Amu 2:1ambao ulinifanya niwe na uadui nao hata nikawapeleka katika nchi ya adui zao, wakati mioyo yao isiyotahiriwa itanyenyekea na kutubu dhambi yao, 4226:42 Za 69:25; 106:24; Isa 6:11; 32:14; 62:4; Yer 2:15; 44:2; Eze 20:13; 36:4; Hes 11:20; 14:31; 1Sam 8:7nami nitakumbuka agano langu na Yakobo, na agano langu na Isaki, na agano langu na Abrahamu, nami nitaikumbuka nchi. 43Kwa kuwa wataiacha nchi ukiwa, nayo itafurahia Sabato zake wakati itakuwa ukiwa bila wao. Wataadhibiwa kwa ajili ya dhambi zao, kwa sababu walizikataa sheria zangu na kuzichukia amri zangu. 4426:44 2Fal 17:20; 25:11; 2Nya 6:36; 36:20; Rum 11:2; Kut 6:8; Law 25:38Lakini pamoja na hili, wakati watakuwa katika nchi ya adui zao, sitawakataa wala kuwachukia kiasi cha kuwaharibu kabisa na kuvunja agano langu nao. Mimi ndimi Bwana Mungu wao. 4526:45 Kum 4:31Lakini kwa ajili yao nitalikumbuka agano langu na baba zao, ambao niliwatoa Misri mbele ya mataifa ili niwe Mungu wao. Mimi ndimi Bwana.’ ”
4626:46 Kut 19:11; Law 7:38; 27:34Hizi ndizo amri, sheria na pia masharti ambazo Bwana alifanya kati yake mwenyewe na Waisraeli katika Mlima Sinai kupitia kwa Mose.
Ang Balos sa Pagkamatinumanon
(Deu. 7:11-24; 28:1-14)
1Indi kamo maghimo sang mga dios-dios pareho sang mga imahen, handumanan nga bato, ukon bato nga may larawan, agod simbahon, kay ako amo ang Ginoo nga inyo Dios.
2Tumana ninyo ang akon mga ginapahimo sa inyo sa mga Adlaw nga Inugpahuway kag tahura ninyo ang lugar nga ginasimbahan ninyo sa akon. Ako amo ang Ginoo.
3Kon tumanon ninyo ang akon mga pagsulundan kag mga sugo, 4padal-an ko kamo sang ulan sa husto nga panahon agod nga ang duta makapatubas kag ang mga kahoy makapamunga. 5Mangin bugana gid kaayo ang inyo mga patubas nga bisan pa gani ang inyo paglinas sang mga uhay magapadayon hasta sa tigpamupo sang mga ubas, kag ang inyo pagpamupo sang ubas magapadayon hasta sa inyo tigpalanggas. Gani makapagusto kamo sang inyo nga pagkaon kag magakabuhi pa kamo nga malinong sa inyo lugar.
6Paluntaron ko ang kalinong sa inyo lugar, gani makatulog kamo nga wala sing may ginakahadlukan. Pangtabugon ko ang mapintas nga mga sapat sa inyo lugar, kag wala sing mga kaaway nga makasalakay sa inyo. 7Kamo ang magasalakay sa inyo mga kaaway kag pamatyon ninyo sila. 8Ang 5 sa inyo makapierdi sang 100 kag ang 100 sa inyo makapierdi sang 10,000. 9Ipakita ko ang akon kaayo sa inyo kag hatagan ko kamo sang madamo nga mga kaliwat agod matuman ko ang akon kasugtanan sa inyo. 10Tungod nga mangin bugana gid ang inyo mga patubas, ang inyo pagakaunon amo pa ang nagligad ninyo nga mga patubas hasta nga maabtan pa ini kag mailisan sang bag-o naman nga patubas. 11Magapuyo ako upod sa inyo kag indi ko kamo pag-isikway. 12Magaupod ako sa inyo kag ako padayon nga mangin Dios ninyo kag kamo padayon nga mangin katawhan ko. 13Ako ang Ginoo nga inyo Dios nga nagpaguwa sa inyo sa Egipto agod nga indi na kamo mangin mga ulipon sang mga Egiptohanon. Ginhilway ko na kamo, gani wala na kamo sing dapat nga ikahuya.
Ang Balos sa Pagkadimatinumanon
(Deu. 28:15-68)
14-15Pero kon indi gani kamo magpamati sa akon kag indi magtuman sang tanan ko nga mga sugo, mga pagsulundan kag mga ginapatuman, kag tungod sini ginalapas ninyo ang kasugtanan ko sa inyo, 16amo ini ang akon himuon sa inyo: Mataranta kamo sa kahadlok tungod kay padal-an ko kamo sang makamamatay nga mga balatian kag hilanat nga makaguba sang inyo mga mata kag mga lawas. Magatanom kamo, pero indi ninyo ini mapuslan kay salakayon kamo sang inyo mga kaaway kag kaunon nila ang inyo mga patubas. 17Kontrahon ko kamo agod nga mapierdi kamo sang inyo mga kaaway kag dumalahan nila kamo. Tungod sa kakulba magapalalagyo kamo bisan wala sing may nagalagas sa inyo. 18Kag kon indi gihapon kamo magpamati sa akon, silutan ko kamo sing pito ka pilo. 19Dulaon ko ang ginapabugal ninyo nga gahom. Indi ko gid pagpaulanon, gani magatig-a gid ang inyo mga duta.26:19 Indi ko gid… duta: sa literal, himuon ko ang mga panganod nga daw salsalon kag ang mga duta nga daw saway. 20Mangin wala gid sing pulos ang inyo pagpangabudlay, kay ang inyo mga duta indi magpatubas kag ang inyo mga kahoy indi magpamunga.
21Kon padayon pa gid kamo nga magsupak sa akon kag indi kamo magpamati sa akon, dugangan ko pa gid liwat sing pito ka pilo ang inyo silot. 22Padal-an ko kamo sang mapintas nga mga sapat kag pamatyon nila ang inyo mga bata kag mga kasapatan, kag tungod sini diutay na lang ang mabilin sa inyo sa bagay nga daw wala na sing may nagalakat sa inyo mga dalan.
23Kon indi gihapon kamo magpamati sa akon kundi padayon pa gid kamo nga magsupak sa akon, 24ako gid mismo ang magakontra sa inyo kag silutan ko kamo sing pito pa gid ka pilo. 25Ipasalakay ko kamo sa inyo mga kaaway sa pagsilot sa inyo tungod sang inyo paglapas sa aton kasugtanan. Bisan magpanago pa kamo sa inyo mga banwa padal-an ko gihapon kamo sang mga kalalat-an, kag tungod sini mapilitan kamo nga magsurender sa inyo kaaway. 26Kulangon ang inyo pagkaon, gani isa lang ka pugon ang gamiton sang napulo ka babayi sa pagluto sang tinapay, kag tunga-tungaon pa nila ini sa inyo. Makakaon kamo matuod pero indi kamo mabusog.
27Kon indi gihapon kamo magpamati sa akon kundi padayon pa gid kamo nga magsupak sa akon, 28sa akon kaakig kontrahon ko kamo kag silutan sing pito pa gid ka pilo. 29Pagutuman ko kamo kag mapilitan kamo sa pagkaon sang inyo kaugalingon nga mga anak. 30Panggub-on ko ang inyo mga simbahan sa mataas nga mga lugar pati ang mga halaran sini nga sulunugan sang insenso. Kag ihaboy ko ang inyo mga bangkay sa ibabaw sang inyo patay nga mga dios-dios, kag isikway ko kamo. 31Gub-on ko ang inyo mga banwa kag mga simbahan, kag indi ako malipay sa kahamot sang inyo mga halad. 32Gub-on ko ang inyo lugar, kag ang inyo mga kaaway nga magasakop sini matingala gid sa pagkaguba sini. 33Padal-an ko kamo sang gira nga magaguba sang inyo mga banwa. Laptahon ko kamo sa iban nga mga nasyon, kag mangin mamingaw ang inyo duta. 34-35Samtang ginabihag kamo sa lugar sang inyo mga kaaway kag wala na sing may nagaestar sa inyo duta, makapahuway na ini. Kay sang nagaestar pa kamo sa inyo duta wala gid ninyo ini pagpahuwayi bisan tuig sang inugpahuway sang duta. Pero subong makapahuway na gid ini samtang wala na sing may nagaestar.
36-37Kamo nga mga nagkalabilin nga buhi sa inaway, nga gindala sang inyo mga kaaway sa ila nga lugar, pahadlukon ko gid. Sa bagay nga bisan sa kalas lang sang dahon nga ginahuyop sang hangin magapalagyo kamo nga daw sa ginalagas kamo nga patyon bisan wala sing may nagalagas sa inyo. Kag samtang nagapalagyo kamo magakalabungguanay kamo kag magakalatumba. Gani indi gid kamo makabato sa inyo mga kaaway. 38Magakalamatay kamo sa lugar sang inyo mga kaaway. 39Kag ang mabilin sa inyo amat-amat nga mapatay tungod sang inyo mga sala kag sang mga sala sang inyo mga katigulangan.
40-41Tungod sang inyo pagluib kag pagsupak sa akon ginkontra ko kamo kag ginpabihag sa lugar sang inyo mga kaaway. Pero kon ituad ninyo ining sala ninyo kag sang inyo mga katigulangan kag untatan na ninyo ang pagpakatig-a, kag batunon ninyo ang silot tungod sang inyo mga sala, 42tumanon ko ang akon kasugtanan sa inyo mga katigulangan nga si Abraham, Isaac, kag Jacob kag ibalik ko kamo sa inyo duta. 43Pero kinahanglan nga pahalinon ko anay kamo sa inyo duta bilang bayad ninyo sa inyo mga sala, tungod sang inyo pagsikway sang akon mga sugo kag mga pagsulundan. Kag makapahuway ang duta samtang wala kamo. 44Pero bisan ginasilutan ko kamo, indi ko kamo pag-isikway sa lugar sang inyo mga kaaway; indi ko kamo paglaglagon nga wala na sing may mabilin sa inyo. Kay indi mahimo nga dulaon ko ang akon kasugtanan sa inyo, tungod kay ako amo ang Ginoo nga inyo Dios. 45Tumanon ko sa inyo ang akon kasugtanan sa inyo mga katigulangan nga ginpaguwa ko sa Egipto sa pagpakita sang akon gahom sa mga nasyon. Ginhimo ko ini sa inyo mga katigulangan agod mangin Dios nila ako. Ako amo ang Ginoo.
46Amo ato ang nagkalain-lain nga mga sugo kag mga pagsulundan nga ginhatag sang Ginoo sa mga Israelinhon didto sa Bukid sang Sinai paagi kay Moises.
