Mithali 22 – NEN & KSS

Kiswahili Contemporary Version (Neno: Bibilia Takatifu)

Mithali 22:1-29

122:1 Mhu 7:1Heri kuchagua jina jema kuliko utajiri mwingi,

kuheshimiwa ni bora kuliko fedha au dhahabu.

222:2 Ay 31:15; Mt 5:45; Za 49:1-2Tajiri na maskini wanafanana kwa hili:

Bwana ni Muumba wao wote.

322:3 Mit 14:16; 27:12; Isa 26:20Mtu mwenye busara huona hatari na kujificha,

bali mjinga huendelea mbele kama kipofu nayo ikamtesa.

422:4 Mit 15:33; 10:27; Dan 4:36Unyenyekevu na kumcha Bwana

huleta utajiri, heshima na uzima.

522:5 Mit 15:19; 1Yn 5:18Katika mapito ya waovu kuna miiba na mitego,

bali yeye ailindaye nafsi yake hukaa mbali nayo.

622:6 Efe 6:4Mfundishe mtoto njia impasayo kuiendea,

naye hataiacha hata akiwa mzee.

722:7 Yak 2:6Matajiri huwatawala maskini

naye akopaye ni mtumwa wa akopeshaye.

822:8 Hos 10:13; 8:7; Kut 1:20; Gal 6:7-8; Za 125:3Yeye aupandaye uovu huvuna taabu,

nayo fimbo ya ghadhabu yake itaangamizwa.

922:9 Kum 14:29; 2Kor 9:6; Mit 11:25; 28:27Mtu mkarimu yeye mwenyewe atabarikiwa

kwa kuwa hushiriki chakula chake na maskini.

1022:10 Mit 26:20; Mwa 21:9, 10; Za 101:5Mfukuze mwenye dhihaka,

na mvutano utatoweka;

ugomvi na matukano vitakoma.

1122:11 Mit 16:13; Mt 5:8Yeye apendaye moyo safi na yeye ambaye maneno yake ni ya neema,

mfalme atakuwa rafiki yake.

12Macho ya Bwana hulinda maarifa,

bali huyapinga maneno ya asiye mwaminifu.

1322:13 Mit 26:13Mvivu husema, “Yuko simba nje!”

au, “Nitauawa katika mitaa!”

1422:14 Mit 6:12; Mhu 7:26Kinywa cha mwanamke kahaba ni shimo refu;

yeye aliye chini ya ghadhabu ya Bwana

atatumbukia ndani yake.

1522:15 Mit 13:24; 20:30Upumbavu umefungwa ndani ya moyo wa mtoto,

bali fimbo ya adhabu itaufukuzia mbali naye.

1622:16 Ay 20:19-23; Amo 2:6-8; Isa 3:14-15; Yak 2:13Yeye amwoneaye maskini ili kujiongezea mali,

naye ampaye tajiri zawadi, wote huwa maskini.

Misemo Ya Wenye Hekima

1722:17 Mit 1:8; 1:6; 30:1; 31:1; 2:2Tega sikio na usikie misemo ya wenye hekima,

elekeza moyo wako kwenye yale nifundishayo,

18kwa maana inapendeza unapoyahifadhi moyoni mwako

na kuwa nayo yote tayari midomoni mwako.

19Ili tumaini lako liwe katika Bwana,

hata wewe, ninakufundisha leo.

2022:20 Mit 8:6Je, sijakuandikia misemo thelathini,

misemo ya mashauri na maarifa,

2122:21 1Pet 3:15; Mhu 12:10kukufundisha maneno ya kweli na ya kuaminika,

ili uweze kutoa majibu sahihi

kwake yeye aliyekutuma?

2222:22 Law 25:17; Zek 7:10; Kut 23:6; Mal 3:5Usiwadhulumu maskini kwa sababu ni maskini,

wala kumdhulumu mhitaji mahakamani,

2322:23 Ay 29:16; Za 12:5; 1Sam 25:39kwa sababu Bwana atalichukua shauri lao

naye atawateka wao waliowateka.

24Usifanye urafiki na mtu mwenye hasira ya haraka,

usishirikiane na yule aliye mwepesi kukasirika,

2522:25 1Kor 15:33la sivyo utajifunza njia zake

na kujiingiza mwenyewe kwenye mtego.

2622:26 Kum 19:14; Mit 23:10Usiwe mwenye kupana mikono katika rehani,

au kuweka dhamana kwa ajili ya madeni.

2722:27 Mit 11:15; 17:18Kama ukikosa njia ya kulipa,

kitanda chako

kitachukuliwa ukiwa umekilalia.

2822:28 Kum 19:14Usisogeze jiwe la mpaka wa zamani

lililowekwa na baba zako.

2922:29 1Fal 11:28; Mwa 41:46; Mhu 9:10Je, unamwona mtu stadi katika kazi yake?

Atahudumu mbele ya wafalme;

hatahudumu mbele ya watu duni.

Kurdi Sorani Standard

پەندەکانی سلێمان 22:1-29

1ناوبانگی چاک لە دەوڵەمەندی گەورە خوازراوترە،

ڕێزیش لە زێڕ و زیو باشترە.

2دەوڵەمەند و هەژار لەمەدا یەکدەگرنەوە،

دروستکەری هەردووکیان یەزدانە.

3ژیر خراپە دەبینێت و خۆی دەشارێتەوە،

بەڵام ساویلکە مل پێوەدەنێت و سزا دەدرێ.

4پاداشتی بێفیزی و لەخواترسی

دەوڵەمەندی و ڕێزداری و ژیانە.

5چقڵ و تەڵە لە ڕێگای پیاوی خواردایە،

بەڵام ئەوەی خۆی بپارێزێت لێی دوور دەکەوێتەوە.

6منداڵ لەسەر ئەو ڕێگایە ڕابهێنە کە پێویستە بیگرێت،

پیریش بێت لێی لا نادات.

7دەوڵەمەند بەسەر هەژاردا حوکم دەکات،

قەرزاریش کۆیلەی خاوەن قەرزە.

8ئەوەی ناڕەوایی بچێنێت دروێنەی خراپە دەکات،

کوتەکی تووڕەییشی دەفەوتێت.

9ئەوەی چاوتێر بێت بەرەکەتدار دەبێت،

چونکە لە نانی خۆی دەداتە هەژار.

10گاڵتەجاڕ دەربکە، ناکۆکی دەڕوات،

دووبەرەکی و ڕیسواییش نامێنێت.

11ئەوەی حەزی لە دڵپاکی بێت و قسەی شیرین بێت،

پاشا دەبێتە دۆستی.

12چاوی یەزدان چاودێری زانیاری دەکات،

بەڵام قسەی ناپاکان سەرەوژێر دەکات.

13تەمبەڵ دەڵێت: «شێرێک لە دەرەوەیە!

ئەگەر بچمە گۆڕەپانەکان دەکوژرێم!»

14دەمی ژنی بەدڕەوشت چاڵێکی قووڵە،

ئەوەی بەر تووڕەیی یەزدان بکەوێت دەکەوێتە ناوی.

15گێلی بە دڵی منداڵەوە گرێدراوە،

بەڵام گۆچانی تەمبێکردن دووری دەخاتەوە لێی.

16ئەوەی زۆرداری لە هەژار بکات بۆ ئەوەی بۆ خۆی زیاد بکات و

ئەوەی بە دەوڵەمەند ببەخشێت، بێگومان هەردووکیان بەرەو نەبوونییە.

قسەی دانایان

17گوێ شل بکە و قسەی دانایان ببیستە،

دڵت بدە زانیاری من،

18چونکە جوانە ئەگەر لە ناختدا هەڵیبگریت و

تێکڕا لەسەر لێوەکانت بچەسپێن.

19بۆ ئەوەی پشتبەستنت بە یەزدان بێت،

ئەمڕۆ تۆ فێر دەکەم، بەڵێ تۆ.

20ئایا سی پەندم بۆ نەنووسیوی

سەبارەت بە ڕاوێژ و زانیاری،

21بۆ ئەوەی دروستی قسەی ڕاستیت فێر بکەم،

هەتا وەڵامە ڕاستییەکان بدەیتەوە ئەوانەی کە تۆیان ناردووە؟

22هەژار تاڵان مەکە لەبەر هەژارییەکەی و

نەبوون وردوخاش مەکە لە دادگا،

23چونکە یەزدان بەرگری لە کێشەکەیان دەکات و

ئەوانەی تاڵانیان دەکەن گیانیان تاڵان دەکات.

24مەبە برادەری کەسی تووڕە،

هاوڕێیەتی کەسی هەڵچوو مەکە،

25نەوەک لە ڕێچکەی ئەوان ڕابێیت،

خۆت تووشی تەڵە بکەیت.

26لەوانە مەبە کە تەوقە دەکەن22‏:26 تەوقەکردن بە مەبەستی ڕێککەوتن بەبێ هیچ بەڵگەنامەیەک.‏،

دەستەبەری قەرزی خەڵک مەکە.

27ئەگەر نەتبوو بیدەیتەوە،

بۆچی نوێنەکەی ژێرت ببردرێت.

28سنووری کۆن مەگوازەوە،

ئەوەی باوباپیرانت دایانناوە.

29ئایا ئەو کەسەت بینیوە بە دەستوبردە لە کارەکەی؟

لەبەردەم پاشاکان ڕادەوەستێت22‏:29 کارکردن لەنێو دەستەی خزمەتکارانی پاشا.‏،

نەک لەبەردەم خەڵکی بێ ناوبانگ.