Yonasaani Alumba Abafirisuuti
1Lumu Yonasaani mutabani wa Sawulo n’agamba omuvubuka eyasitulanga ebyokulwanyisa bye nti, “Jjangu tugende ku ludda luli mu nkambi ey’Abafirisuuti.” Kyokka n’atabuulira kitaawe.
214:2 a 1Sa 13:15 b Is 10:28Sawulo yali asiisidde ku njegoyego za Gibea wansi w’omukomamawanga mu Migulooni. Yalina abaserikale nga lukaaga; 314:3 a 1Sa 4:21 b 1Sa 22:11, 20 c 1Sa 2:28ku bo kwe kwali Akiya eyali ayambadde ekkanzu ey’obwakabona14:3 Ekkanzu ey’Obwakabona (Efodi) yalingamu Wurimu ne Sumimu ebyakozesebwanga okwebuuza ku Katonda nga ye mutabani wa Akitubu, muganda wa Ikabodi, mutabani wa Finekaasi, mutabani wa Eri, kabona wa Mukama mu Siiro. Tewali yamanya nti Yonasaani agenze.
414:4 1Sa 13:23Ku buli ludda lw’ekkubo Yonasaani mwe yali ayagala okuyita okutuuka ku nkambi y’Abafirisuuti waaliyo enkonko empanvu, olumu nga luyitibwa Bozezi, n’olulala nga luyitibwa Sene. 5Olukonko olumu lwali ku luuyi olw’obukiikakkono okwolekera Mikumasi, n’olulala nga luli ku luuyi olw’obukiikaddyo okwolekera Geba. 614:6 a 1Sa 17:26, 36; Yer 9:26 b Beb 11:34 c Bal 7:4 d 1Sa 17:46-47Yonasaani n’agamba omuvubuka eyasitulanga ebyokulwanyisa bye nti, Jjangu tugende mu nkambi y’abasajja abo abatali bakomole, oboolyawo Mukama anaatukolera ekyamagero. Kubanga tewali kiyinza kuziyiza Mukama kulokola, ng’akozesa abangi oba abatono.
7Omuvubuka n’amuddamu nti, “Kola nga bw’osiima. Genda mu maaso, nzisa kimu naawe, omutima gwange n’omwoyo gwange biri wamu naawe.” 8Yonasaani n’alyoka ayogera nti, “Kale, tusomoke tugende eri abasajja, tubeerage. 9Bwe banaatugamba nti, ‘Mutulindirire okutuusa lwe tunajja,’ kale tunaasigala we tuli, ne tutagenda gye bali. 1014:10 Lub 24:14; Bal 6:36-37Naye bwe banaatugamba nti, ‘Mujje gye tuli,’ tunaayambuka, kubanga ako ke kanaaba akabonero gye tuli nti Mukama abagabudde mu mukono gwaffe.”
1114:11 1Sa 13:6Awo bombi ne beeraga eri olusiisira lw’Abafirisuuti. Abafirisuuti ne boogera nti, “Mulabe, Abaebbulaniya batandise okuva mu binnya mwe baali beekwese.” 1214:12 a 1Sa 17:43-44 b 2Sa 5:24Abasajja ab’omu nkambi ne bakoowoola Yonasaani n’omuvubuka eyasitulanga ebyokulwanyisa bye nga boogera nti, “Mwambuke gye tuli, tubalage enkola.”
Awo Yonasaani n’agamba omuvubuka eyasitulanga ebyokulwanyisa bye nti, “Ngoberera twambuke kubanga Mukama abawaddeyo mu mukono gwa Isirayiri.”
13Yonasaani n’alinnyalinnya, ng’ayavula nga n’omuvubuka eyasitulanga ebyokulwanyisa bye bw’amuvaako emabega. Yonasaani n’atta Abafirisuuti, n’omuvubuka eyasitulanga ebyokulwanyisa bye ng’amuvaako emabega naye n’atta abo abaali bawonyeewo. 14Mu lulumba olwo olwasooka, Yonasaani n’omuvubuka eyasitulanga ebyokulwanyisa bye, batta abasajja amakumi abiri mu kibangirizi ekyenkana ekitundu kya eka.
Isirayiri Atta Abafirisuuti bangi
1514:15 a Lub 35:5; 2Bk 7:5-7 b 1Sa 13:17Awo ne waba okutya kungi nnyo mu ggye lyonna ery’Abafirisuuti abo abaali mu nkambi n’abaali ku ttale; era n’ab’omu bibinja ebirala n’ebibondo ebirumba n’ettaka ne likankana. Okukankana okwo kwava eri Katonda.
1614:16 2Sa 18:24Abakuumi ba Sawulo abaali e Gibea mu Benyamini ne balaba ng’ekibinja kisaasaana okuddukira mu njuyi zonna. 17Awo Sawulo n’alagira abasajja abaali naye nti, “Mubale abasajja bonna, mulabe ataliiwo.” Bwe baabala, ne bazuula nga Yonasaani n’eyasitulanga ebyokulyanyisa bye tebaliiwo.
1814:18 1Sa 30:7Sawulo n’agamba Akiya nti, “Leeta essanduuko ya Katonda,” kubanga mu biro ebyo yali mu mikono gy’Abayisirayiri. 1914:19 Kbl 27:21Awo Sawulo bwe yali ng’akyayogera ne kabona, akeegugungo ne keeyongera mu nkambi y’Abafirisuuti, n’agamba kabona nti, “Zaayo omukono gwo, ogira olindako.” 2014:20 Bal 7:22; 2By 20:23Awo Sawulo n’abasajja be ne beekuŋŋaanya ne bagenda mu lutalo, ne basanga ng’Abafirisuuti balwanagana bokka ne bokka, nga bafumitagana ebitala. 2114:21 1Sa 29:4Abaebbulaniya abaabeeranga n’Abafirisuuti, abaali bagenze nabo mu nkambi, ne beegatta ku Bayisirayiri abaali ne Sawulo ne Yonasaani. 2214:22 1Sa 13:6Awo Abayisirayiri bonna abaali beekwese mu nsi ey’ensozi eya Efulayimu bwe baawulira ng’Abafirisuuti badduse, amangwago nabo ne beenyigira mu lutalo ne bannaabwe. 2314:23 a Kuv 14:30; Zab 44:6-7 b 1Sa 13:5Mukama n’alokola Isirayiri ku lunaku olwo, olutalo ne lutuukira ddala e Besaveni.
Yonasaani Alya Omubisi gw’Enjuki
2414:24 Yos 6:26Ku lunaku olwo abasajja Abayisirayiri baali bajjudde ennaku nnyingi nnyo kubanga Sawulo yali abalayizza ng’agamba nti, “Akolimirwe oyo yenna anaalya akantu konna ng’obudde tebunnawungeera, nga sinnaba kwesasuza ku balabe bange.” Awo ne wataba n’omu ku baserikale akomba ku kantu.
25Awo abantu bonna bwe baatuuka mu kibira ne balaba omubisi gw’enjuki ku ttaka. 26Bwe beeyongerayo munda mu kibira ne basanga nga gutonnya, naye ne wataba n’omu agukombako kubanga baali batya ekirayiro kye baakola. 2714:27 nny 43; 1Sa 30:12Naye Yonasaani yali tawulidde nga kitaawe alayiza abantu, kyeyava addira omuggo gwe yalina n’annyika omusa gwagwo mu bisenge by’enjuki, n’agukombako, amaaso ge ne ganyirira n’addamu amaanyi. 28Awo omu ku baserikale n’amugamba nti, “Kitaawo yatukuutidde n’atulayiza nti, ‘Omuntu yenna anaalya ku mmere leero akolimirwe.’ Era ekyo kye kireetedde abaserikale okuggwaamu amaanyi.” 2914:29 Yos 7:25; 1Bk 18:18Yonasaani n’ayogera nti, “Kitange aleetedde ensi yaffe emitawaana. Laba amaaso gange bwe ganyirira n’amaanyi gange bwe gakomyewo bwe nkombyeko ku mubisi guno ogw’enjuki. 30Tekyandisinze nnyo leero singa abasajja baalidde ku munyago gw’abalabe baabwe? Era tebandisse Abafirisuuti abasinga awo obungi?”
3114:31 Yos 10:12Abayisirayiri we baamalira okutta Abafirisuuti okuva e Mikumasi okutuuka e Ayalooni nga bakooye nnyo. 3214:32 a 1Sa 15:19 b Lub 9:4; Lv 3:17; 7:26; 17:10-14; 19:26; Ma 12:16, 23-24Ne badda ku munyago, ne baddira endiga n’ente n’ennyana ne bazisalira wansi ku ttaka ne balya ennyama n’omusaayi gwayo. 33Awo omuntu omu n’ategeeza Sawulo nti, “Abantu basobya ku Mukama kubanga balya ennyama erimu omusaayi.”
N’ayogera nti, “Musobezza nnyo. Munjiringisirize wano ejjinja eddene kaakano.” 34Sawulo n’agamba nti, “Muyiteeyite mu bantu mubategeeze nti, ‘Buli omu ku mmwe aleete ente ye n’endiga ye muzittire wano era mu zirye. Temuddangayo okusobya ku Mukama nga mulya ennyama erimu omusaayi.’ ” Awo buli omu ku bo n’aleeta ente ye ekiro ekyo n’agisalira awo. 3514:35 1Sa 7:17Sawulo n’azimbira Mukama ekyoto, era ekyo kye kyoto kye yasooka okuzimbira Mukama.
36Awo Sawulo n’ayogera nti, “Tuserengete tugoberere Abafirisuuti ekiro kino tubanyage okutuusa emmambya lw’eneesala, era tuleme okulekawo wadde omu ku bo nga mulamu.” Ne bamuddamu nti, “Kola nga bw’osiima.”
Naye kabona n’ayogera nti, “Twebuuze ku Katonda wano.” 3714:37 1Sa 10:22; 28:6, 15Awo Sawulo ne yeebuuza ku Katonda ng’agamba nti, “Ŋŋende nnumbe Abafirisuuti? Onoobagabula mu mukono gwa Isirayiri?” Naye Katonda n’atamuddamu ku olwo.
3814:38 Yos 7:11; 1Sa 10:19Sawulo kyeyava ayogera nti, “Mujje wano mmwe mwenna abakulembeze b’abantu, tunoonyereze tulabe ekibi ekikoleddwa leero. 3914:39 2Sa 12:5Nga Mukama alokola Isirayiri bw’ali omulamu, ne bwe kinaaba ku mutabani wange Yonasaani, ateekwa kufa.” Naye ne wataba n’omu amwanukula.
40Awo Sawulo n’agamba Abayisirayiri bonna nti, “Muyimirire ku ludda olwo, nze ne mutabani wange Yonasaani tunaayimirira ku ludda luno.” Abantu ne bamuddamu nti, “Kola nga bw’onoosiima.”
41Sawulo n’asaba Mukama Katonda wa Isirayiri nti, “Kiki ekikugaanye okuddamu omuweereza wo leero? Omusango bwe guba nga guli ku nze oba ku mutabani wange Yonasaani ddamu ne Wumimu, naye bwe guba nga guli ku bantu bo Isirayiri, onaddamu ne Sumimu.” Awo akalulu ne kakubibwa era ne kagwa ku Sawulo ne Yonasaani mutabani we. 42Awo Sawulo n’ayogera nti, “Mutukubire akalulu nze ne mutabani wange Yonasaani.” Yonasaani n’alondebwa.
4314:43 a Yos 7:19 b nny 27Sawulo n’abuuza Yonasaani nti, “Mbulira ky’okoze.” Yonasaani n’amutegeeza nti, “Nakombyeko katono ku mubisi gw’enjuki nga nkozesa omusa gw’omuggo gwange. Kaakano ekyo kinsanyiza okufa?” 4414:44 a Lus 1:17 b nny 39Sawulo n’amuddamu nti, “Katonda ankole bw’atyo n’okukirawo bw’otoofe, Yonasaani!” 4514:45 a 1Bk 1:52; Luk 21:18; Bik 27:34 b 2Sa 14:11Naye abantu ne bagamba Sawulo nti, “Lwaki, Yonasaani akoze eby’amagero ebyo byonna mu Isirayiri afa? Ddala Yonasaani attibwe? Oyo aleetedde Isirayiri obununuzi obw’ekitalo? Nedda tekisoboka! Nga Mukama bw’ali omulamu, tewali luviiri na lumu lunaava ku mutwe gwe ne lugwa wansi, kubanga ebyo by’akoze leero Katonda y’amuyambye okubikola.” Abantu ne banunula Yonasaani bwe batyo, n’atattibwa. 46Ne Sawulo n’alekeraawo okugoberera Abafirisuuti, nabo ne beddirayo mu nsi yaabwe.
4714:47 a 1Sa 11:1-13 b nny 52; 2Sa 10:6Awo Sawulo bwe yalya obwakabaka bwa Isirayiri n’alwana n’abalabe be ku njuyi zonna: Mowaabu, n’Abamoni, ab’e Edomu, ne bakabaka ba Zoba, n’Abafirisuuti, na buli we yaddanga n’abawangula. 4814:48 1Sa 15:2, 7N’alwana n’obuzira bungi n’awangula Abamaleki, n’anunula Isirayiri okuva mu mukono gw’abo abaabanyaganga.
Enju ya Sawulo
4914:49 a 1Sa 31:2; 1By 8:33 b 1Sa 18:17-20Batabani ba Sawulo baali Yonasaani, ne Isuvi, ne Malukisuwa. Amannya ga bawala be ababiri gaali Merabu nga ye mukulu, ate omuto nga ye Mikali. 50Omukyala we ye yali Akinoamu muwala wa Akimaazi. Omuduumizi w’eggye lye omukulu ye yali Abuneeri mutabani wa Neeri, taata wa Sawulo omuto. 5114:51 1Sa 9:1Kiisi kitaawe wa Sawulo ne Neeri kitaawe wa Abuneeri baali batabani ba Abiyeeri. 5214:52 1Sa 8:11Mu biro byonna ebya Sawulo, waaliwo okulwanagana okw’amaanyi n’Abafirisuuti, era buli Sawulo bwe yalabanga omusajja ow’amaanyi oba omuzira n’amuyingiza mu magye.
約拿單攻打非利士人
1一天，掃羅的兒子約拿單對為他拿兵器的年輕人說：「來吧，我們去非利士的駐軍那裡。」但他沒有告訴父親。 2那時掃羅正待在基比亞邊界米磯崙的石榴樹下，跟隨他的大約有六百人， 3其中有穿著以弗得的祭司亞希亞，即亞希突的兒子。亞希突是示羅耶和華祭司以利的孫子，非尼哈的兒子，以迦博的哥哥。沒有人留意到約拿單出去了。 4約拿單到非利士駐軍那裡需要經過一個隘口，隘口兩邊的山峰一個叫播薛，一個叫西尼， 5北面的山峰面對密抹，南面的山峰面對迦巴。
6約拿單對拿兵器的年輕人說：「我們去那些未受割禮之人的軍營，也許耶和華會幫助我們。祂使人得勝不在乎人數多少。」 7拿兵器的人答道：「就照你的意思，我會一心追隨你。」 8約拿單說：「我們去他們那邊，故意讓他們發現。 9如果他們說，『站住，等我們去你們那裡！』我們就待在原地，不去他們那裡。 10但如果他們說，『你們來我們這裡！』我們就去，因為那表示耶和華已經把他們交在我們手裡了。」 11非利士的駐軍看見二人走近，就說：「看！希伯來人從洞裡爬出來了！」 12駐軍對約拿單和拿兵器的人大喊：「上來，我們要教訓教訓你們。」約拿單就對拿兵器的人說：「跟著我爬上去，耶和華已經把他們交在以色列人手裡了。」 13於是，約拿單就爬上去擊殺非利士人，拿兵器的人緊隨其後。 14他們首次出擊，殺了約二十個非利士人，屍首倒在半畝大小的地上。 15營房、田野的所有非利士人，包括駐軍和那些突擊隊都非常恐慌。大地震動，眾人恐懼萬分。
16掃羅在便雅憫境內基比亞的哨兵看見非利士軍隊四散奔逃，潰不成軍。 17掃羅對跟隨他的人說：「你們查一查，看誰離開了軍營？」結果發現約拿單和為他拿兵器的人不見了。 18掃羅對亞希亞說：「把上帝的約櫃抬來。」那時上帝的約櫃在以色列人那裡。 19掃羅和祭司說話的時候，非利士人營裡越來越混亂。掃羅對祭司說：「停手吧。」 20他和跟隨他的人聚集起來，衝入戰場，發現非利士人正互相殘殺，亂作一團。 21從前加入非利士軍隊的希伯來人現在也倒戈加入掃羅和約拿單的以色列軍隊。 22那些躲在以法蓮山區的以色列人聽說非利士人潰逃，都出來緊緊地追殺他們。 23耶和華在那天使以色列人大獲全勝，戰事一直蔓延到伯·亞文。
約拿單誤違父命
24那一天，以色列人很困乏，因為掃羅叫他們起誓：「誰在黃昏前，就是在向敵人報完仇以前吃任何東西，誰就要受咒詛。」於是，以色列人整天都沒有進食。 25眾人進入樹林，見地上有蜂蜜。 26他們在樹林中雖然看見有蜂蜜正在滴落，但沒有人敢伸手取蜂蜜吃，因為他們都怕違背誓言。 27約拿單沒有聽見他父親叫以色列人起誓，他伸出手中的杖蘸蜂房的蜜吃，立刻精神大振。 28有個士兵告訴約拿單，說：「你父親曾叫眾人鄭重起誓，『今天吃東西的人必受咒詛。』所以大家很疲憊。」 29約拿單說：「我父親使大家受苦了。你看，我只吃了少許蜂蜜，就精神大振， 30如果大家吃了從敵人那裡奪來的食物，我們就會殲滅更多的非利士人。」
31那天，以色列人追殺非利士人，從密抹一直追殺到亞雅崙，眾人疲憊不堪。 32他們匆匆把奪來的牛、羊和牛犢在地上宰了，肉還帶血就吃了。 33有人告訴掃羅，說：「眾人吃了帶血的肉，得罪耶和華了。」掃羅說：「你們犯罪了！現在把一塊大石頭滾到我這裡來， 34再去吩咐大家把牛羊都帶到這裡來宰了吃，不可吃帶血的肉得罪耶和華。」當天晚上，眾人都把自己的牛羊帶到那裡宰殺。 35掃羅為耶和華築了一座祭壇，這是他第一次築壇。
36他對以色列人說：「讓我們連夜追趕非利士人，搶奪他們的財物，直到天亮，把他們全部殲滅。」眾人答道：「就照你的意思。」但祭司說：「讓我們先來求問上帝吧。」 37於是，掃羅求問上帝，說：「耶和華啊，我們可以去追殺非利士人嗎？你會把他們交在以色列人手裡嗎？」但耶和華那日沒有回答他。 38掃羅說：「你們這些百姓的首領到這裡來，我們要查出今天究竟誰犯了罪， 39我憑拯救以色列的永活的耶和華起誓，就是我兒子約拿單犯了罪，他也要死！」眾人都默不作聲。 40掃羅對以色列眾人說：「你們站在這邊，我和我的兒子約拿單站在那邊。」眾人答道：「就照你的意思。」 41掃羅向以色列的上帝耶和華禱告說：「請你把實情告訴我吧。」抽籤的結果是約拿單和掃羅犯了罪，民眾都是無辜的。 42掃羅和約拿單二人再抽籤，結果抽出了約拿單。 43掃羅對約拿單說：「告訴我，你做了什麼事？」約拿單說：「我只不過用手中的杖蘸了一點蜂蜜吃，就得死嗎？」 44掃羅說：「約拿單啊，你必須死。否則，願上帝重重地懲罰我。」 45但眾人對掃羅說：「今天約拿單給以色列人帶來這麼大的勝利，難道要他死嗎？絕對不可以！我們憑永活的耶和華起誓，絕不可動他一根頭髮，因為他今天的行動有上帝的幫助。」眾人就這樣救了約拿單的性命。 46掃羅便停止了追擊，非利士人也回本地去了。
47掃羅統治以色列後，常常攻打四圍的摩押人、亞捫人、以東人、瑣巴的諸王和非利士人等仇敵，無往而不勝。 48他奮勇殺敵，打敗了亞瑪力人，從掠奪者手中救出以色列人。
49他的兒子是約拿單、亦施韋和麥基舒亞，長女叫米拉，次女叫米甲。 50他的妻子名叫亞希暖，是亞希瑪斯的女兒。掃羅軍隊的元帥叫押尼珥，是他叔叔尼珥的兒子。 51掃羅的父親基士和押尼珥的父親尼珥都是亞別的兒子。 52掃羅一生常和非利士人激烈交戰。他遇見英勇的壯士，都會徵募到自己的軍隊中。
