1وەک چۆن مێشی مردوو بۆنی خۆش بۆگەن دەکات،
کەمێک کاری گێلانە دەتوانێت دانایی و ڕێزی کەسێک لەناوبەرێت.
2دڵی دانا مەیلی ڕێی ڕاست دەکات،
دڵی گێلیش مەیلی ڕێی چەوت دەکات.
3کە گێل بە ڕێگادا دەڕوات
گێلی لێ دەبارێت،
ئیتر گێلایەتییەکەی بۆ هەموو لایەک دیارە.
4ئەگەر تووڕەیی فەرمانڕەوا بەسەرتدا جۆشا،
شوێنی کاری خۆت بەجێمەهێڵە،
چونکە هێمنی هەڵەی گەورە ئارام دەکاتەوە.
5خراپەیەک هەیە لەسەر زەویدا بینیم،
وەک هەڵەیەکی مەزنە لەلایەن فەرمانڕەوا:
6گێل زۆر جار لە پلەوپایەی بەرز دادەنرێت و
دەوڵەمەندەکانیش لە شوێنە نزمەکان دادەنیشن.
7بینیم خزمەتکاران ئەسپ سوار بوون و
میران پیادە بوون وەک خزمەتکار.
8ئەوەی چاڵ هەڵکەنێت خۆی تێی دەکەوێت،
ئەوەی دیوار بڕووخێنێت مار پێیەوە دەدات.
9ئەوەی بەرد هەڵبکەنێت ئازاری پێوە دەبینێت،
ئەوەی دار ببڕێت لە مەترسییەکەیدا دەبێت.
10ئەگەر تەور کول بێت و
دەمی تیژ نەکرێت،
هێزی زیاتری دەوێت،
بەڵام دانایی بەسوودە بۆ سەرکەوتن.
11ئەگەر پێش نوشتەکردن مار پێتەوە بدات،
ئیتر نوشتەکەر کرێیەکەی وەرناگرێت.
12قسەی زاری دانا شیرینە،
بەڵام گێل لێوەکانی خۆی هەڵیدەلووشن.
13سەرەتای وشەکانی دەمی گێلییە،
لە کۆتاییدا دەبنە شێتێکی خراپ.
14گێل زۆر قسە دەکات.
مرۆڤ نازانێت چی دەبێت و
کێ دەتوانێت بە کەسێکی دیکە ڕابگەیەنێت
کە چی لەدوای خۆی ڕوودەدات؟
15ماندووبوونی گێل خۆی شەکەت دەکات،
بە جۆرێک نازانێت چۆن بۆ شار بچێت.
16قوڕبەسەر ئەو خاکەی کە پاشاکەی پێشتر خزمەتکار بوو و
میرەکانیشی بەیانییان لەسەر خوان دادەنیشن.
17خۆزگە بەو خاکەی کە پاشاکەی لە نەوەی شازادە بێت و
میرەکانیشی نان لە کاتی خۆیدا بخۆن،
بۆ هێز نەک بۆ سەرخۆشی.
18بە تەمبەڵی بنمێچ دێتە خوارێ و
بە دەست شلکردنیش خانوو دڵۆپە دەکات.
19بۆ ئەوەی پێبکەنن خوان ئامادە دەکەن و
شەرابیش ژیان خۆش دەکات،
بەڵام پارە هەموو شتێکی پێ دەکرێت.
20تەنانەت لەبیری خۆشت نەفرەت لە پاشا مەکە،
لە ژووری نوستنیشت نەفرەت لە دەوڵەمەند مەکە،
چونکە چۆلەکەی ئاسمان دەنگەکەت دەگەیەنێت و
باڵداریش قسەکەت ڕادەگەیەنێت.
1死蒼蠅會使芬芳的膏油發臭，
同樣，一點點愚昧足以毀掉智慧和尊榮。
2智者的心引導他走正路，
愚人的心帶領他入歧途。10·2 這一節希伯來文是「智者的心在右，愚人的心在左。」
3愚人走路時也無知，
並向眾人顯出他的愚昧。
4如果當權的人向你大發雷霆，
不要因此就離開崗位，
因為平心靜氣能避免大錯。
5我發現日光之下有一件可悲的事，
似乎是掌權者所犯的錯誤：
6愚人身居許多高位，
富人卻屈居在下。
7我曾看見奴僕騎在馬上，
王子卻像奴僕一樣步行。
8挖掘陷阱的，自己必掉在其中；
拆圍牆的，必被蛇咬；
9開鑿石頭的，必被砸傷；
劈木頭的，必有危險。
10斧頭鈍了若不磨利，
用起來必多費力氣，
但智慧能助人成功。
11弄蛇人行法術之前，
若先被蛇咬，
行法術還有什麼用呢？
12智者口出恩言，
愚人的話毀滅自己。
13愚人開口是愚昧，
閉口是邪惡狂妄。
14愚人高談闊論，
其實無人知道將來的事，
人死後，誰能告訴他世間的事呢？
15愚人因勞碌而精疲力盡，
連進城的路也認不出來。
16一國之君若年幼無知，
他的臣宰從早到晚只顧宴樂，
那國就有禍了！
17一國之君若英明尊貴，
他的臣宰為了強身健體而節制飲食，
不酗酒宴樂，那國就有福了！
18屋頂因人懶惰而坍塌，
房間因人遊手好閒而漏雨。
19宴席帶來歡笑，
酒使人開懷，
錢使人萬事亨通。
20不可咒詛君王，
連這樣的意念都不可有，
也不可在臥室裡咒詛富豪，
因為天空的飛鳥會通風報信，
有翅膀的會把事情四處傳開。
