پەندەکانی سلێمان
1پەندەکانی سلێمان:
کوڕی دانا باوکی شاد دەکات،
بەڵام کوڕی گێل دڵتەنگییە بۆ دایکی.
2بێ سوودە گەنجینەی داهاتی ناڕەوایی،
بەڵام ڕاستودروستی فریادەکەوێت لە مردن.
3یەزدان ناهێڵێت ڕاستودروستان تووشی برسیێتی بن،
بەڵام ئارەزووی بەدکاران بەتاڵ دەکاتەوە.
4دەستی تەمبەڵ دەبێتە هۆی هەژاری،
بەڵام دەستی کۆڵنەدەر دەوڵەمەندی بەدواوەیە.
5ئەوەی لە هاوین کۆدەکاتەوە، کوڕێکی وریایە،
بەڵام ئەو کوڕەی لە کاتی دروێنەدا دەخەوێت، مایەی شەرمەزارییە.
6بەرەکەت بۆ سەر ڕاستودروستانە،
بەڵام دەمی بەدکاران توندڕەوی دەشارێتەوە.
7یادکردنەوەی ڕاستودروستان بۆ بەرەکەتە،
بەڵام ناوی بەدکاران دەڕزێت.
8ئەوەی دڵی دانا بێت فەرمان وەردەگرێت،
بەڵام گێلی زۆربڵێ وێران دەبێت.
9ئەوەی ڕێگای ڕاست بگرێت ئاسوودە دەبێت،
بەڵام ئەوەی ڕێگای خوار بگرێت لێی ئاشکرا دەبێت.
10چاوقوچان دەبێتە هۆی ئازار،
گێلی زۆربڵێش دەکەوێت.
11دەمی کەسی ڕاستودروست سەرچاوەی ژیانە،
بەڵام دەمی بەدکاران توندڕەوی دەشارێتەوە.
12ڕق ناکۆکی دەوروژێنێت،
بەڵام خۆشەویستی هەموو یاخیبوونێک دادەپۆشێت.
13لە لێوەکانی تێگەیشتوو دانایی هەیە،
کوتەکیش بۆ پشتی تێنەگەیشتووانە.
14داناکان زانیاری کۆدەکەنەوە،
بەڵام دەمی گێل فەوتانێکی نزیکە.
15سامانی دەوڵەمەند شاری قەڵابەندیەتی،
بەڵام فەوتانی هەژاران نەدارییانە.
16کرێی کەسی ڕاستودروست ژیانە،
بەڵام داهاتی بەدکار گوناهە.
17ئەوەی چاوی لە تەمبێکردنە لەسەر ڕێچکەی ژیانە،
بەڵام ئەوەی واز لە سەرزەنشت بهێنێت گومڕا دەبێت.
18ئەوەی ڕق بشارێتەوە لێوەکانی درۆ دەکەن،
ئەوەی بوختان بڵاو بکاتەوە گێلە.
19قسەی زۆر بێ گوناه نابێت،
بەڵام ئەوەی زمانی خۆی بگرێت وریایە.
20زمانی کەسی ڕاستودروست زیوی پوختەکراوە،
بەڵام دڵی بەدکاران کەم بەهایە.
21لێوەکانی کەسی ڕاستودروست ڕابەرایەتی زۆر کەس دەکەن،
بەڵام گێلەکان بە تێنەگەیشتوویی دەمرن.
22بەرەکەتی یەزدان دەوڵەمەندی بەدواوەیە و
هیچ زەحمەتێکیش ناخاتە پاڵی.
23وەک پێکەنینە بۆ گێل بەدکاری کردن،
بەڵام دانایی بۆ کەسی تێگەیشتوو.
24ئەوەی بەدکار لێی دەترسێت، بەسەری دێت،
ئەوەی ڕاستودروستانیش ئارەزووی دەکەن، پێیان دەبەخشرێت.
25وەک تێپەڕبوونی گەردەلوول خراپەکاریش ئاوا نامێنێت،
بەڵام کەسی ڕاستودروست هەتاهەتایە جێگیر دەبێت.
26وەک سرکە بۆ ددان و دووکەڵ بۆ چاو،
کەسی تەمبەڵیش بۆ ئەوانەی دەینێرن ئاوایە.
27لەخواترسی ڕۆژانی ژیانت زیاد دەکات،
بەڵام ساڵانی بەدکاران کورت دەبێت.
28هیوای ڕاستودروستان خۆشییە،
بەڵام ئاواتی بەدکاران لەناودەچێت.
29ڕێگای یەزدان پەناگایە بۆ ئەوانەی ڕێگای ڕاست بگرن،
بەڵام لەناوچوونە بۆ ئەوانەی خراپە دەکەن.
30کەسی ڕاستودروست هەرگیز نالەقێت،
بەڵام خراپەکاران لە خاکەکە نیشتەجێ نابن.
31دەمی کەسی ڕاستودروست دانایی لێ دەڕوێت،
بەڵام زمانی درۆودەلەسە دەبڕدرێتەوە.
32لێوەکانی کەسی ڕاستودروست پەسەندیی دەزانن،
بەڵام دەمی بەدکاران درۆودەلەسە.
Salomons ordsprog
1Her følger Salomons ordsprog:
En klog søn gør forældrene glade,
en tåbelig søn giver dem sorg.
2Tilranede rigdomme lønner sig ikke,
hæderlighed kan redde en fra døden.
3Herren stiller de retskafnes sult,
men opfylder ikke de ondes ønsker.
4Dovenskab gør fattig,
flid gør rig.
5De kloge høster, når marken er moden,
de, der sover høsttiden væk, er en skændsel.
6De retsindige bliver velsignede,
de ondes ord rammer dem selv.
7Et godt menneske huskes med glæde,
den gudløses navn går i glemmebogen.
8Den fornuftige tager imod belæring,
en pralende tåbe går det ilde.
9Den oprigtige kan leve i tryghed,
den uærlige bliver afsløret før eller siden.
10Den, der afslører uretten, fremmer freden,
den, der lader uret passere, skaber problemer.10,10 Oversat efter LXX, da den hebraiske tekst i 10b tilsyneladende ved en fejl er kopieret fra vers 8b.
11Den retsindiges ord er en kilde til liv,
fra den ondes ord udspringer vold.10,11 Ordret „Den ondes mund dækker over vold” som et brønddæksel. Når han åbner munden, kommer der vold op.
12Had provokerer til strid,
men kærlighed tilgiver alt.
13Den fornuftige taler med vise ord,
tåbelige ord fører til straf.
14Den vise vokser i visdom,
tåben snakker sig en ulykke til.
15Den riges rigdom er hans sikre borg,
den fattiges fattigdom er en ruin.
16Den retskafne belønnes med et godt liv,
den onde straffes på grund af sin synd.
17Den, der lader sig korrigere, får fremgang,
den, der afslår vejledning, farer vild.
18Skjuler man had under venlighed, lyver man,
og den, der spreder sladder, er en tåbe.
19Den, der taler for meget, fejler for tit,
men den, der er tilbageholdende, anses for vis.
20Den retsindiges tale er guld værd,
den ondes tanker er værdiløse.
21Den retskafnes ord er til hjælp for mange,
tåber dør af mangel på dømmekraft.
22Herrens velsignelse gør rig,
egne anstrengelser10,22 Oversættelsen usikker. Det hebraiske ord kan betyde pinefuldt hårdt arbejde (1.Mos. 3,17) eller smerten forbundet med det hårde arbejde (1.Mos. 3,16). lægger ikke noget til.
23Tåben finder fornøjelse i ondskabsfulde planer,
den kloge glæder sig, når visdommen sejrer.
24Den ondes frygt bliver til virkelighed,
den retskafnes ønske går i opfyldelse.
25Når stormen raser, går den onde til grunde,
men den retskafne står fast for evigt.
26En doven arbejder irriterer sin chef
som røg i øjnene eller eddike på tænderne.
27Ærefrygt for Herren forlænger ens liv,
de gudløse dør før tiden.
28Den retskafne kan forvente glæde,
den ondes forhåbninger brister.
29Herren beskytter dem, der handler ret,
men han straffer dem, der handler ondt.
30Onde mennesker sendes i eksil,
de retskafne bliver boende.
31Den retsindiges tale er fuld af visdom,
løgnerens ordstrøm bør standses.
32Den retsindiges ord er gode,
den onde taler kun falske ord.
