دەسەڵاتی عیسا
1ڕۆژێکیان عیسا لە حەوشەکانی پەرستگا خەڵکی فێردەکرد و مزگێنیی دەدا، کاهینانی باڵا و مامۆستایانی تەورات لەگەڵ پیران هاتنە لای، 2پێیان گوت: «پێمان بڵێ، بە چ دەسەڵاتێک ئەمانە دەکەیت؟ کێ ئەم دەسەڵاتەی بە تۆ داوە؟»
3وەڵامی دانەوە: «منیش پرسیارێکتان لێ دەکەم. پێم بڵێن: 4لەئاوهەڵکێشانی یەحیا، لە ئاسمانەوە بوو یان لە مرۆڤەوە؟»
5لەناو خۆیاندا ڕاوێژیان کرد و گوتیان: «ئەگەر بڵێین، ”لە ئاسمانەوە،“ دەڵێت، ”بۆچی باوەڕتان پێی نەکرد؟“ 6ئەگەریش بڵێین، ”لە مرۆڤەوە بوو،“ هەموو خەڵکەکە بەردبارانمان دەکەن، چونکە دڵنیان کە یەحیا پێغەمبەرە.»
7وەڵامیان دایەوە کە نازانن لەکوێوەیە.
8عیساش پێی فەرموون: «منیش پێتان ناڵێم بە چ دەسەڵاتێک ئەمانە دەکەم.»
نموونەی ڕەزەوانەکان
9ئینجا دەستی کرد بە هێنانەوەی ئەم نموونەیە بۆ خەڵکەکە: «کابرایەک ڕەزێکی چاند و بە ڕەزەوانانی سپارد و بۆ ماوەیەکی زۆر گەشتی کرد. 10لە وەرزی بەروبووم کۆکردنەوەدا کۆیلەیەکی بۆ لای ڕەزەوانەکان نارد، تاکو لە بەرهەمی ڕەزەکەی بدەنێ، بەڵام ڕەزەوانەکان لێیاندا و بە دەستی بەتاڵ ناردییانەوە. 11کۆیلەیەکی دیکەشی نارد، بەڵام لەمەشیان دا و سووکایەتییان پێکرد و بە دەستبەتاڵی ناردییانەوە. 12سێیەمیشی نارد، ئەمەیان بریندار کرد و دەریانکرد.
13«خاوەن ڕەزەکە گوتی: ”چی بکەم؟ کوڕە خۆشەویستەکەم دەنێرم، لەوانەیە ڕێزی بگرن.“
14«بەڵام کە ڕەزەوانەکان بینییان، تەگبیریان لەگەڵ یەکتری کرد و گوتیان: ”ئەوەتا میراتگر، با بیکوژین، تاکو ببینە میراتگر.“ 15ئینجا بردیانە دەرەوەی ڕەزەکە و کوشتیان.
«ئیتر دەبێت خاوەنی ڕەزەکە چییان لێ بکات؟ 16دێت و ئەم ڕەزەوانانە لەناودەبات و ڕەزەکە دەداتە خەڵکی دیکە.»
کاتێک گوێیان لێبوو گوتیان: «خودا نەکات!»
17ئەویش سەیری کردن و فەرمووی: «کەواتە ئەمەی نووسراوە چییە:
«﴿ئەو بەردەی وەستاکان ڕەتیان کردەوە،
بوو بە گرنگترین بەردی بناغە20:17 بەردێکی گەورەیە کە لە گۆشەی دیوار دادەنرێت، لەو بەردانە بەهێزترە کە لە دیوارەکە بەکاردێت و دەبێتە هۆی بەهێزکردنی دیوارەکە.﴾20:17 زەبوورەکان 118:22؟
18ئەوەی بەسەر بەردەکەدا بکەوێت تێکدەشکێت، ئەوەش کە بەردەکە بەسەریدا بکەوێت وردوخاشی دەکات.»
19لەو کاتەدا مامۆستایانی تەورات و کاهینانی باڵا هەوڵیان دا بیگرن، چونکە زانییان ئەو نموونەیەی لەسەر ئەوان هێنایەوە، بەڵام لە خەڵکەکە ترسان.
سەرانەدان بە قەیسەر
20ئینجا چاودێریی عیسایان کرد و سیخوڕیان نارد کە خۆیان بە ڕاستودروست دەردەخست، تاکو بە قسەی خۆی تووشی بکەن و بیدەنە دەست حوکم و دەسەڵاتی فەرمانڕەوا. 21ئیتر سیخوڕەکان پرسیاریان لێکرد: «مامۆستا، دەزانین لە قسەکردن و فێرکرنتدا ڕاستی، لایەنگری کەسیش ناکەیت، بەڵکو ڕێگای خودا بە ڕاستی فێر دەکەیت. 22بۆ ئێمە دروستە سەرانە بدەینە قەیسەر یان نا؟»
23عیسا کە بە فێڵەکەیانی دەزانی، پێی فەرموون: 24«دینارێکم نیشان بدەن. ئەم وێنە و نووسینە هی کێیە؟»
گوتیان: «هی قەیسەرە.»
25ئەویش پێی فەرموون: «هی قەیسەر بدەنە قەیسەر، هی خوداش بدەنە خودا.»
26ئیتر نەیانتوانی لەبەردەم خەڵکدا بە قسەکەی تووشی بکەن، سەرسامیش بوون لە وەڵامەکەی و بێدەنگ بوون.
زیندووبوونەوە
27هەندێک سەدوقی20:27 چینێکی جولەکە بوون کە زۆربەیان کاهین بوون، باوەڕیان بە فریشتە و هەستانەوە نەبوو. هاتن، ئەوانەی دەڵێن هەستانەوە نییە، لێیان پرسی: 28«مامۆستا، موسا بۆی نووسیوین، ئەگەر یەکێک براکەی بە وەجاخکوێری مرد و ژنەکەی لەپاش خۆی بەجێهێشت، ئەوا براژنەکەی دەخوازێتەوە و وەچە بۆ براکەی دەخاتەوە. 29ئینجا حەوت برا هەبوون، یەکەمیان ژنی هێنا و بە وەجاخکوێری مرد. 30دووەمیش و 31سێیەمیش خواستیانەوە، هەر حەوتیان بە هەمان شێوە بە وەجاخکوێری مردن. 32لەدوای هەموویان ژنەکەش مرد. 33ئایا لە ڕۆژی زیندووبوونەوەدا دەبێتە ژنی کامیان؟ چونکە ژنی هەر حەوتیان بووە.»
34عیساش پێی فەرموون: «خەڵکی ئەم دنیایە ژن دەهێنن و شوو دەکەن، 35بەڵام ئەوانەی شایانی گەیشتنن بەو دنیا و هەستانەوەی نێو مردووان، ژن ناهێنن و شوو ناکەن. 36هەروەها ناتوانن بمرن، چونکە وەک فریشتەن و کوڕی خودان کە کوڕی هەستانەوەن. 37تەنانەت موساش لە چیرۆکی دەوەنەکە ڕوونی دەکاتەوە کە مردووان هەڵدەستنەوە، چونکە یەزدانی ناوبرد بە ﴿خودای ئیبراهیم و خودای ئیسحاق و خودای یاقوب.﴾20:37 دەرچوون 3:6 38ئەو خودای مردووان نییە، بەڵکو هی زیندووانە، چونکە لای ئەو هەموو زیندوون.»
39هەندێک لە مامۆستایانی تەورات وەڵامیان دایەوە: «مامۆستا، باشت فەرموو.» 40ئیتر نەیانوێرا هیچی دیکەی لێ بپرسن.
عیسا و داود
41عیسا پێی فەرموون: «باشە چۆن دەڵێن کە مەسیح کوڕی داودە؟ 42داود خۆی لە پەڕتووکی زەبووردا دەڵێت:
«﴿یەزدان بە خاوەن شکۆی منی فەرموو:
”لە دەستەڕاستم دابنیشە
43هەتا دوژمنانت دەکەمە تەختەپێ بۆ پێیەکانت.“﴾20:43 زەبوورەکان 110:1
44ئەوەتا داود پێی دەڵێ ”خاوەن شکۆ“، ئیتر چۆن دەبێتە کوڕی؟»
ئاگادارکردنەوە لە دووڕوویی ڕابەرانی ئایینی
45کاتێک هەموو خەڵکەکە گوێیان گرتبوو، بە قوتابییەکانی فەرموو: 46«ئاگاداری مامۆستایانی تەورات بن، حەز دەکەن بە جلی شۆڕەوە بگەڕێن و پێیان خۆشە لە بازاڕدا سڵاویان لێ بکرێت، لە کەنیشتەکان ڕیزی پێشەوە بگرن و لە میوانیشدا لای سەرەوە. 47ماڵی بێوەژن هەڵدەلووشن و بۆ خۆدەرخستن نوێژەکانیان درێژ دەکەنەوە. ئەمانە سزایان گەورەترە.»
The Authority of Jesus Is Questioned
1One day Jesus was teaching the people in the temple courtyard. He was announcing the good news to them. The chief priests and the teachers of the law came up to him. The elders came with them. 2“Tell us by what authority you are doing these things,” they all said. “Who gave you this authority?”
3Jesus replied, “I will also ask you a question. Tell me, 4was John’s baptism from heaven? Or did it come from people?”
5They talked to one another about it. They said, “If we say, ‘From heaven,’ he will ask, ‘Why didn’t you believe him?’ 6But if we say, ‘From people,’ all the people will throw stones at us and kill us. They believe that John was a prophet.”
7So they answered Jesus, “We don’t know where John’s baptism came from.”
8Jesus said, “Then I won’t tell you by what authority I am doing these things either.”
The Story of the Renters
9Jesus went on to tell the people a story. “A man planted a vineyard,” he said. “He rented it out to some farmers. Then he went away for a long time. 10At harvest time he sent a slave to the renters. They were supposed to give him some of the fruit of the vineyard. But the renters beat the slave. Then they sent him away with nothing. 11So the man sent another slave. They beat that one and treated him badly. They also sent him away with nothing. 12The man sent a third slave. The renters wounded him and threw him out.
13“Then the owner of the vineyard said, ‘What should I do? I have a son, and I love him. I will send him. Maybe they will respect him.’
14“But when the renters saw the son, they talked the matter over. ‘This is the one who will receive all the owner’s property someday,’ they said. ‘Let’s kill him. Then everything will be ours.’ 15So they threw him out of the vineyard. And they killed him.
“What will the owner of the vineyard do to the renters? 16He will come and kill them. He will give the vineyard to others.”
When the people heard this, they said, “We hope this never happens!”
17Jesus looked right at them and said, “Here is something I want you to explain the meaning of. It is written,
“ ‘The stone the builders didn’t accept
has become the most important stone of all.’ (Psalm 118:22)
18Everyone who falls on that stone will be broken to pieces. But the stone will crush anyone it falls on.”
19The teachers of the law and the chief priests looked for a way to arrest Jesus at once. They knew he had told that story against them. But they were afraid of the people.
Is It Right to Pay the Royal Tax to Caesar?
20The religious leaders sent spies to keep a close watch on Jesus. The spies pretended to be sincere. They hoped they could trap Jesus with something he would say. Then they could hand him over to the power and authority of the governor. 21So the spies questioned Jesus. “Teacher,” they said, “we know that you speak and teach what is right. We know you don’t favor one person over another. You teach the way of God truthfully. 22Is it right for us to pay taxes to Caesar or not?”
23Jesus saw they were trying to trick him. So he said to them, 24“Show me a silver coin. Whose picture and words are on it?”
“Caesar’s,” they replied.
25He said to them, “Then give back to Caesar what belongs to Caesar. And give back to God what belongs to God.”
26They were not able to trap him with what he had said there in front of all the people. Amazed by his answer, they became silent.
Marriage When the Dead Rise
27The Sadducees do not believe that people rise from the dead. Some of them came to Jesus with a question. 28“Teacher,” they said, “Moses wrote for us about a man’s brother who dies. Suppose the brother leaves a wife but has no children. Then the man must marry the widow. He must provide children to carry on his dead brother’s name. 29There were seven brothers. The first one married a woman. He died without leaving any children. 30The second one married her. 31And then the third one married her. One after another, the seven brothers married her. They all died. None left any children. 32Finally, the woman died too. 33Now then, when the dead rise, whose wife will she be? All seven brothers were married to her.”
34Jesus replied, “People in this world get married. And their parents give them to be married. 35But it will not be like that when the dead rise. Those who are considered worthy to take part in the world to come won’t get married. And their parents won’t give them to be married. 36They can’t die anymore. They are like the angels. They are God’s children. They will be given a new form of life when the dead rise. 37Remember the story of Moses and the burning bush. Even Moses showed that the dead rise. The Lord said to him, ‘I am the God of Abraham. I am the God of Isaac. And I am the God of Jacob.’ (Exodus 3:6) 38He is not the God of the dead. He is the God of the living. In his eyes, everyone is alive.”
39Some of the teachers of the law replied, “You have spoken well, teacher!” 40And no one dared to ask him any more questions.
Whose Son Is the Messiah?
41Jesus said to them, “Why do people say that the Messiah is the son of David? 42David himself says in the Book of Psalms,
“ ‘The Lord said to my Lord,
“Sit at my right hand
43until I put your enemies
under your control.” ’ (Psalm 110:1)
44David calls him ‘Lord.’ So how can he be David’s son?”
Warning Against the Teachers of the Law
45All the people were listening. Jesus said to his disciples, 46“Watch out for the teachers of the law. They like to walk around in long robes. They love to be greeted with respect in the market. They love to have the most important seats in the synagogues. They also love to have the places of honor at banquets. 47They take over the houses of widows. They say long prayers to show off. God will punish these men very much.”
