عیسا دەبێتە میوانی زەکا
1ئینجا عیسا چووە ناو ئەریحا و پێیدا تێدەپەڕی. 2لەوێ کابرایەکی لێبوو بە ناوی زەکا، دەوڵەمەند و گەورەی باجگران بوو. 3دەیویست ببینێت عیسا کێیە، بەڵام لەبەر خەڵکەکە نەیدەتوانی، چونکە کورتەباڵا بوو. 4ڕایکرد و سەرکەوتە سەر دار هەنجیرێک تاکو بیبینێت، چونکە عیسا بەوێدا تێدەپەڕی.
5کە عیسا گەیشتە شوێنەکە، چاوی هەڵبڕی و پێی فەرموو: «زەکا، خێرا وەرە خوارەوە، چونکە دەبێت ئەمڕۆ لە ماڵی تۆ بمێنمەوە.» 6جا خێرا هاتە خوارەوە و بە خۆشییەوە پێشوازی لێکرد.
7هەموو بینییان و دەستیان کرد بە بۆڵەبۆڵکردن و گوتیان: «چووە بووەتە میوانی گوناهبارێک.»
8بەڵام زەکا ڕاوەستا و بە مەسیحی خاوەن شکۆی گوت: «گەورەم، ئەوەتا نیوەی سامانەکەم دەدەمە هەژاران و ئەگەر بە هەر شێوەیەک فێڵم لە کەسێک کردبێت، چوارقاتی دەدەمەوە.»
9عیساش پێی فەرموو: «ئەمڕۆ ڕزگاری بۆ ئەم ماڵە هات، لەبەر ئەوەی ئەویش کوڕی ئیبراهیمە، 10چونکە کوڕی مرۆڤ هاتووە بەدوای لەناوچواندا19:10 ئەو کەسانەی شایستەی دۆزەخن. بگەڕێت و ڕزگاریان بکات.»
نموونەی دە کیسە زیوەکە
11کاتێک خەڵکەکە گوێیان لەمانە دەگرت، درێژەی پێدا و نموونەیەکی هێنایەوە، چونکە لە ئۆرشەلیم نزیک بوو و وایان دەزانی کە پاشایەتی خودا خەریکە دەردەکەوێت. 12ئینجا فەرمووی: «پیاوماقوڵێک بۆ وڵاتێکی دوور ڕۆیشت، تاوەکو شانشینێک بۆ خۆی وەربگرێت و بێتەوە. 13دە لە کۆیلەکانی خۆی بانگکرد و دە کیسە زیوی19:13 یۆنانی: مەنا. عیبری: مانێ. بڕوانە نەحەمیا 7:71. یەک مەنا دەکاتە نزیکەی کرێی سێ مانگی کرێکارێک. پێدان و پێی گوتن، هەتا دێمەوە بازرگانی بکەن.
14«بەڵام دانیشتووانی ناوچەکە ڕقیان لێی بوو، شاندێکیان بەدوایدا نارد و گوتیان: ”نامانەوێت ئەمە پاشایەتیمان بکات.“
15«ئەوە بوو کە گەڕایەوە پاشایەتییەکەی وەرگرتبوو، فەرمانی دا ئەو کۆیلانەی زیوەکەی پێدابوون بانگ بکرێنە لای، تاکو بزانێت چییان لە بازرگانی قازانج کردووە.
16«یەکەمیان هات و گوتی: ”گەورەم، کیسە زیوەکەت دە کیسە زیوی قازانج کردووە.“
17«ئەویش پێی گوت: ”ئافەرین کۆیلەی چاک، چونکە لە کەمترین شت دەستپاک بوویت، ببە بە فەرمانڕەوای دە شار.“
18«دووەمیان هات و گوتی: ”گەورەم، کیسە زیوەکەت پێنج کیسە زیوی قازانج کردووە.“
19«بەمەشیانی گوت: ”تۆش ببە بە فەرمانڕەوای پێنج شار.“
20«ئەوی دیکە هات و گوتی: ”گەورەم ئەوەتا کیسە زیوەکەت، لە دەستەسڕێک پێچابوومەوە و هەڵمگرتبوو. 21لە ڕاستیدا لێت ترسام، لەبەر ئەوەی پیاوێکی دڵڕەقیت، ئەوەی داتنەناوە دەیبەیت و ئەوەی نەتچاندووە دروێنەی دەکەیت.“
22«ئەویش پێی گوت: ”ئەی کۆیلەی بەدکار، بە زارت تاوانبارت دەکەم، کە دەتزانی پیاوێکی دڵڕەقم، ئەوەی دامنەناوە دەیبەم و ئەوەی نەمچاندووە دروێنەی دەکەم، 23ئیتر بۆچی زیوەکەمت لە بانک دانەنا، کاتێک دەهاتمەوە لەگەڵ سوودەکەی وەرمدەگرتەوە؟“
24«بەوانەی گوت کە لەوێ ڕاوەستابوون: ”کیسە زیوەکەی لێ بسەننەوە و بیدەنە ئەوەی دە کیسە زیوەکەی پێیە.“
25«ئەوانیش پێیان گوت: ”گەورەم، دە کیسە زیوی هەیە!“
26«وەڵامی دایەوە: ”پێتان دەڵێم: ئەوەی هەیەتی پێی دەدرێت، بەڵام ئەوەی نییەتی، تەنانەت ئەوەی هەشیەتی لێی دەسەنرێتەوە. 27دوژمنانیشم، ئەوانەی نەیاندەویست پاشایەتییان بکەم، بیانهێننە ئێرە و لەبەردەمم بیانکوژن.“»
کەژاوەی پاشایانە
28دوای ئەوەی عیسا ئەمەی فەرموو، لە پێشەوە ڕۆیشت و بەرەو ئۆرشەلیم سەرکەوت. 29کاتێک لە گوندی بێت‌فاجی و بێت‌عەنیا نزیک بووەوە، کە لەلای ئەو کێوەی کە کێوی زەیتوونی پێ دەگوترێت، دووان لە قوتابییەکانی نارد و 30فەرمووی: «بڕۆنە ئەو گوندەی بەرامبەرتان، کە دەچنە ناوی، دەبینن جاشکێک بەستراوەتەوە هەتا ئێستا کەس سواری نەبووە، بیکەنەوە و بیهێنن. 31ئەگەر یەکێک پرسیاری لێکردن: ”بۆچی دەیکەنەوە؟“ لە وەڵامدا بڵێن: ”گەورەمان پێویستی پێیەتی.“»
32دوو قوتابییەکە چوون و چی پێ گوتبوون بینییان. 33کاتێک جاشکەکەیان دەکردەوە، خاوەنەکانی لێیان پرسین: «بۆچی جاشکەکە دەکەنەوە؟»
34گوتیان: «گەورەمان پێویستی پێیەتی.»
35ئینجا بۆ عیسایان هێنا و کەواکانیان خستە سەر جاشکەکە و عیسایان سواری کرد. 36کاتێک بەڕێوە بوو، خەڵک کەواکانیان لەسەر ڕێگا ڕادەخست.
37لە لێژاییەکەی کێوی زەیتوون نزیک بووەوە، سەرجەم قوتابییەکان بە شادی و بە دەنگی بەرز دەستیان بە ستایشکردنی خودا کرد، بۆ هەموو ئەو پەرجووانەی بینییان، دەیانگوت:
38«﴿پیرۆزە ئەو پاشایەی بە ناوی یەزدانەوە دێت!﴾19:38 زەبوورەکان 118:26»
«ئاشتی لە ئاسمان و شکۆ بۆ خودا لە بەرزایی!»
39هەندێک فەریسی نێو خەڵکەکە، بە عیسایان گوت: «مامۆستا، قوتابییەکانت سەرزەنشت بکە.»
40وەڵامی دایەوە: «پێتان دەڵێم: ئەگەر ئەوانە بێدەنگ بن، بەردەکان هاوار دەکەن.»
گریانی عیسا بۆ ئۆرشەلیم
41کاتێک لە ئۆرشەلیم نزیک بووەوە و شارەکەی بینی، بۆی گریا، 42فەرمووی: «خۆزگە بتزانیایە، تەنانەت تۆش، لەم ڕۆژەدا چ شتێک بۆت مایەی ئاشتییە! بەڵام ئێستا لەبەرچاوت شاراوەیە. 43ڕۆژانێکت بەسەردێت، کە دوژمنانت سەنگەرت لێ دەگرن، ئابڵوقەت دەدەن و لە هەموو لایەکەوە دەورت دەگرن. 44خۆت و منداڵەکانت لەناو شووراکانت لەگەڵ زەوی تەخت دەکرێن. بەردت بەسەر بەردەوە ناهێڵن، چونکە کاتی هاتنی پەروەردگارت19:44 مەبەستی هاتنی مەسیحە بۆ ڕزگارکردنیان. نەزانی.»
عیسا پەرستگا پاک دەکاتەوە
45کاتێک عیسا چووە ناو حەوشەکانی پەرستگا، دەستی بە دەرکردنی فرۆشیاران کرد. 46پێی فەرموون: «نووسراوە: ﴿ماڵەکەم ماڵی نوێژە،﴾19:46 ئیشایا 56:7 کەچی ئێوە کردووتانە بە ﴿ئەشکەوتی دزان!﴾19:46 یەرمیا 7:11»
47ڕۆژانە لە پەرستگا خەڵکی فێردەکرد، کاهینانی باڵا و مامۆستایانی تەورات و ڕابەرانی گەل هەوڵیان دەدا لەناوی ببەن. 48بەڵام هیچیان بۆ ئەنجامدانی نەدەدۆزییەوە، چونکە هەموو گەل بە پەرۆشەوە گوێیان لێ دەگرت.
Zacchaeus the Tax Collector
1Jesus entered Jericho and was passing through. 2A man named Zacchaeus lived there. He was a chief tax collector and was very rich. 3Zacchaeus wanted to see who Jesus was. But he was a short man. He could not see Jesus because of the crowd. 4So he ran ahead and climbed a sycamore-fig tree. He wanted to see Jesus, who was coming that way.
5Jesus reached the spot where Zacchaeus was. He looked up and said, “Zacchaeus, come down at once. I must stay at your house today.” 6So Zacchaeus came down at once and welcomed him gladly.
7All the people saw this. They began to whisper among themselves. They said, “Jesus has gone to be the guest of a sinner.”
8But Zacchaeus stood up. He said, “Look, Lord! Here and now I give half of what I own to those who are poor. And if I have cheated anybody out of anything, I will pay it back. I will pay back four times the amount I took.”
9Jesus said to Zacchaeus, “Today salvation has come to your house. You are a member of Abraham’s family line. 10The Son of Man came to look for the lost and save them.”
The Story of Three Slaves
11While the people were listening to these things, Jesus told them a story. He was near Jerusalem. The people thought that God’s kingdom was going to appear right away. 12Jesus said, “A man from an important family went to a country far away. He went there to be made king and then return home. 13So he sent for ten of his slaves. He gave them each about three months’ pay. ‘Put this money to work until I come back,’ he said.
14“But those he ruled over hated him. They sent some messengers after him. They were sent to say, ‘We don’t want this man to be our king.’
15“But he was made king and returned home. Then he sent for the slaves he had given the money to. He wanted to find out what they had earned with it.
16“The first one came to him. He said, ‘Sir, your money has earned ten times as much.’
17“ ‘You have done well, my good slave!’ his master replied. ‘You have been faithful in a very small matter. So I will put you in charge of ten towns.’
18“The second slave came to his master. He said, ‘Sir, your money has earned five times as much.’
19“His master answered, ‘I will put you in charge of five towns.’
20“Then another slave came. He said, ‘Sir, here is your money. I have kept it hidden in a piece of cloth. 21I was afraid of you. You are a hard man. You take out what you did not put in. You harvest what you did not plant.’
22“His master replied, ‘I will judge you by your own words, you evil slave! So you knew that I am a hard man? You knew that I take out what I did not put in? You knew that I harvest what I did not plant? 23Then why didn’t you put my money in the bank? When I came back, I could have collected it with interest.’
24“Then he said to those standing by, ‘Take his money away from him. Give it to the one who has ten times as much.’
25“ ‘Sir,’ they said, ‘he already has ten times as much!’
26“He replied, ‘I tell you that everyone who has will be given more. But here is what will happen to anyone who has nothing. Even what they have will be taken away from them. 27And what about my enemies who did not want me to be king over them? Bring them here! Kill them in front of me!’ ”
Jesus Comes to Jerusalem as King
28After Jesus had said this, he went on ahead. He was going up to Jerusalem. 29He approached Bethphage and Bethany. The hill there was called the Mount of Olives. Jesus sent out two of his disciples. He said to them, 30“Go to the village ahead of you. As soon as you get there, you will find a donkey’s colt tied up. No one has ever ridden it. Untie it and bring it here. 31Someone may ask you, ‘Why are you untying it?’ If so, say, ‘The Lord needs it.’ ”
32Those who were sent ahead went and found the young donkey. It was there just as Jesus had told them. 33They were untying the colt when its owners came. The owners asked them, “Why are you untying the colt?”
34They replied, “The Lord needs it.”
35Then the disciples brought the colt to Jesus. They threw their coats on the young donkey and put Jesus on it. 36As he went along, people spread their coats on the road.
37Jesus came near the place where the road goes down the Mount of Olives. There the whole crowd of disciples began to praise God with joy. In loud voices they praised him for all the miracles they had seen. They shouted,
38“Blessed is the king who comes in the name of the Lord!” (Psalm 118:26)
“May there be peace and glory in the highest heaven!”
39Some of the Pharisees in the crowd spoke to Jesus. “Teacher,” they said, “tell your disciples to stop!”
40“I tell you,” he replied, “if they keep quiet, the stones will cry out.”
41He approached Jerusalem. When he saw the city, he began to weep. 42He said, “I wish you had known today what would bring you peace! But now it is hidden from your eyes. 43The days will come when your enemies will arrive. They will build a wall of dirt up against your city. They will surround you and close you in on every side. 44You didn’t recognize the time when God came to you. So your enemies will smash you to the ground. They will destroy you and all the people inside your walls. They will not leave one stone on top of another.”
Jesus Clears Out the Temple
45Then Jesus entered the temple courtyard. He began to drive out those who were selling there. 46He told them, “It is written that the Lord said, ‘My house will be a house where people can pray.’ (Isaiah 56:7) But you have made it a ‘den for robbers.’ ” (Jeremiah 7:11)
47Every day Jesus was teaching at the temple. But the chief priests and the teachers of the law were trying to kill him. So were the leaders among the people. 48But they couldn’t find any way to do it. All the people were paying close attention to his words.
