1Better is a dry morsel, and quietness therewith, than an house full of sacrifices with strife.17.1 sacrifices: or, good cheer 2A wise servant shall have rule over a son that causeth shame, and shall have part of the inheritance among the brethren. 3The fining pot is for silver, and the furnace for gold: but the LORD trieth the hearts. 4A wicked doer giveth heed to false lips; and a liar giveth ear to a naughty tongue. 5Whoso mocketh the poor reproacheth his Maker: and he that is glad at calamities shall not be unpunished.17.5 unpunished: Heb. held innocent 6Children’s children are the crown of old men; and the glory of children are their fathers. 7Excellent speech becometh not a fool: much less do lying lips a prince.17.7 Excellent…: Heb. A lip of excellency17.7 lying…: Heb. a lip of lying 8A gift is as a precious stone in the eyes of him that hath it: whithersoever it turneth, it prospereth.17.8 a precious…: Heb. a stone of grace 9He that covereth a transgression seeketh love; but he that repeateth a matter separateth very friends.17.9 seeketh: or, procureth 10A reproof entereth more into a wise man than an hundred stripes into a fool.17.10 entereth…: or, aweth more a wise man, than to strike a fool an hundred times 11An evil man seeketh only rebellion: therefore a cruel messenger shall be sent against him. 12Let a bear robbed of her whelps meet a man, rather than a fool in his folly. 13Whoso rewardeth evil for good, evil shall not depart from his house. 14The beginning of strife is as when one letteth out water: therefore leave off contention, before it be meddled with. 15He that justifieth the wicked, and he that condemneth the just, even they both are abomination to the LORD. 16Wherefore is there a price in the hand of a fool to get wisdom, seeing he hath no heart to it? 17A friend loveth at all times, and a brother is born for adversity. 18A man void of understanding striketh hands, and becometh surety in the presence of his friend.17.18 understanding: Heb. heart 19He loveth transgression that loveth strife: and he that exalteth his gate seeketh destruction. 20He that hath a froward heart findeth no good: and he that hath a perverse tongue falleth into mischief.17.20 He that hath a froward…: Heb. The froward of heart 21He that begetteth a fool doeth it to his sorrow: and the father of a fool hath no joy. 22A merry heart doeth good like a medicine: but a broken spirit drieth the bones.17.22 like: or, to 23A wicked man taketh a gift out of the bosom to pervert the ways of judgment. 24Wisdom is before him that hath understanding; but the eyes of a fool are in the ends of the earth. 25A foolish son is a grief to his father, and bitterness to her that bare him. 26Also to punish the just is not good, nor to strike princes for equity.
27He that hath knowledge spareth his words: and a man of understanding is of an excellent spirit.17.27 an…: or, a cool 28Even a fool, when he holdeth his peace, is counted wise: and he that shutteth his lips is esteemed a man of understanding.
1Mas maayo pa nga magkaon sang tinapay lang nga may kalinong sa sulod sang balay sang sa magpunsyon nga may ilinaway.
2Ang maalamon nga suluguon magagahom sa makahuluya nga anak sang iya agalon, kag hatagan siya sang palanublion kaupod sa iban pa nga mga anak sang iya agalon.
3Ginatilawan sang Ginoo ang aton tagipusuon pareho sa bulawan kag pilak nga ginatilawan sa kalayo kon bala puro ukon indi.
4Ang malaot nga tawo gusto magpamati sa kapareho niya nga malaot,17:4 kapareho niya nga malaot: ukon, malaot nga mga sugilanon. kag ang butigon gusto magpamati sa kapareho niya nga butigon.17:4 kapareho niya nga butigon: ukon, mga binutig.
5Ang nagayaguta sa imol nagainsulto sa Dios nga naghimo sa iya. Pagasilutan ang tawo nga nagakalipay sa malain nga natabo sa iban.
6Bugal sang mga tigulang ang ila mga apo, subong nga bugal man sang mga anak ang ila mga ginikanan.
7Wala nagakabagay nga maghambal ang buang-buang sing maayo nga mga pulong, kag mas labi na gid nga wala nagakabagay nga magbinutig ang isa ka pangulo.
8Nagapati ang iban nga ang lagay pareho sa madyik nga sarang makahimo sang bisan ano.
9Kon patawaron mo ang imo abyan nga nakasala sa imo, magapabilin ang inyo pag-abyanay, pero kon liwat-liwaton mo kahambal ang iya sala, maguba ang inyo pag-abyanay.
10Ang maalamon nga tawo makatuon sa isa lang ka pagsaway, pero ang buang-buang nga tawo indi gid makatuon bisan kapila pa siya hanuton.
11Ang malaot nga tawo gusto lang permi magpangita sang gamo, gani padal-an siya sang mapintas nga tawo nga magsilot sa iya.
12Mas delikado kon masugat-an mo ang buang-buang nga tawo nga nagabinuang sang sa sapat nga oso17:12 oso: sa English, bear. nga nadulaan sang mga bata.
13Kon malain ka sa mga maayo sa imo, permi lang may malain nga magaabot sa imo panimalay.
14Ang nagaumpisa pa lang nga binaisay pareho sa lusbot sa tangke sang tubig. Tapnaa ina sa wala pa magdako.
15Ginakangil-aran sang Ginoo ang tawo nga nagasentensya nga silutan ang wala sing sala ukon nagasentensya nga hilwayon ang may sala.
16Wala sing pulos ang paggasto sa pagpaeskwela sa buang-buang nga tawo kay wala man siya sing gana magtuon.
17Ang isa ka abyan nagahigugma sa imo sa tanan nga tion, kag ang katuyuan nga may paryente ka amo nga agod may magbulig sa imo sa tion sang kalisod.
18Wala sing pag-intiendi ang tawo nga nagapromisa nga magbayad sang utang sang iban.
19Ang tawo nga luyag sang sala luyag sang gamo, kag ang bugalon nga tawo nagapangita lang sang iya kalaglagan.
20Indi gid magmauswagon ang tawo nga tiko ang iya panghunahuna, kag ang butigon nga tawo makaangkon sang kalaglagan.
21Kasubo kag kasakit ang mabatyagan sang isa ka ginikanan sa iya buang-buang nga anak.
22Kon malipayon ka, makapaayo ini sa imo lawas, pero kon masinulub-on ka, makapalain ini sa imo.
23Ang malaot nga tawo nagabaton sang lagay agod indi mahatag ang hustisya.
24Ang tawo nga may pag-intiendi nagahunahuna permi kon paano pa gid siya magmaalamon, pero ang buang-buang nga tawo wala kahibalo kon ano ang iya himuon.
25Nagahatag sang kasubo kag kasakit ang buang-buang nga anak sa iya ginikanan.
26Indi maayo nga silutan ang inosente nga tawo ukon ang dungganon nga tawo nga nagahimo sing husto.
27Ang tawo nga maalamon kag may pag-intiendi indi palawakal kag indi dasodaso.
28Bisan ang buang-buang masal-an nga maalamon kag may pag-intiendi kon maghipos siya.
