1Through desire a man, having separated himself, seeketh and intermeddleth with all wisdom.18.1 Through…: or, He that separateth himself seeketh according to his desire, and intermeddleth in every business 2A fool hath no delight in understanding, but that his heart may discover itself. 3When the wicked cometh, then cometh also contempt, and with ignominy reproach. 4The words of a man’s mouth are as deep waters, and the wellspring of wisdom as a flowing brook. 5It is not good to accept the person of the wicked, to overthrow the righteous in judgment.
6A fool’s lips enter into contention, and his mouth calleth for strokes. 7A fool’s mouth is his destruction, and his lips are the snare of his soul. 8The words of a talebearer are as wounds, and they go down into the innermost parts of the belly.18.8 talebearer: or, whisperer18.8 as wounds: or, like as when men are wounded18.8 innermost…: Heb. chambers 9He also that is slothful in his work is brother to him that is a great waster. 10The name of the LORD is a strong tower: the righteous runneth into it, and is safe.18.10 safe: Heb. set aloft 11The rich man’s wealth is his strong city, and as an high wall in his own conceit. 12Before destruction the heart of man is haughty, and before honour is humility. 13He that answereth a matter before he heareth it, it is folly and shame unto him.18.13 answereth…: Heb. returneth a word 14The spirit of a man will sustain his infirmity; but a wounded spirit who can bear? 15The heart of the prudent getteth knowledge; and the ear of the wise seeketh knowledge. 16A man’s gift maketh room for him, and bringeth him before great men. 17He that is first in his own cause seemeth just; but his neighbour cometh and searcheth him. 18The lot causeth contentions to cease, and parteth between the mighty. 19A brother offended is harder to be won than a strong city: and their contentions are like the bars of a castle. 20A man’s belly shall be satisfied with the fruit of his mouth; and with the increase of his lips shall he be filled. 21Death and life are in the power of the tongue: and they that love it shall eat the fruit thereof. 22Whoso findeth a wife findeth a good thing, and obtaineth favour of the LORD. 23The poor useth intreaties; but the rich answereth roughly. 24A man that hath friends must shew himself friendly: and there is a friend that sticketh closer than a brother.
1Ang tawo nga gusto lang permi mag-isahanon nagahunahuna lang sang iya kaugalingon, kag ginakontra niya ang husto nga ginaisip sang iban.
2Ang buang-buang nga tawo wala gid sing handom nga makatuon; ang iya lang gusto amo ang pagpahayag sang iya kaugalingon nga opinyon.
3Ang paghimo sang malain kag makahuluya nga butang makahatag sang kahuy-anan.
4Ang pulong sang maalamon nga tawo makahatag sang kaalam sa iban; pareho ini sa nagailig nga tubig nga halin sa madalom nga tuburan.
5Indi maayo ang pag-apin sa nakasala kag ang indi paghatag sang hustisya sa wala sing sala.
6Ang mga ginahambal sang buang-buang nga tawo makapaumpisa sang inaway kag makahatag sa iya sang kasakitan.
7Ang mga ginahambal sang buang-buang nga tawo makahalit sa iya mismo.
8Ang kutsokutso daw pareho sa pagkaon nga namit usapon kag tunlon.
9Ang matamad nga tawo pareho lang kalain sa tawo nga gusto magpanglaglag.
10Ang Ginoo pareho sa mabakod nga tore, kag sa iya nagadangop ang mga matarong agod indi sila maano.
11Nagahunahuna ang mga manggaranon nga ang ila manggad makaprotektar sa ila pareho sa mataas nga mga pader nga nagapalibot sa siyudad.
12Ang pagpabugal sang tawo makalaglag sa iya, pero ang pagpaubos makapadungog sa iya.
13Balingag kag makahuluya ang tawo nga nagasabat nga wala anay nagapamati.
14Ang determinasyon sang tawo nga mabuhi makapabakod sa iya kon nagamasakit siya, pero kon madula ini wala na sing may makabulig pa sa iya.
15Ang tawo nga maalamon kag may pag-intiendi nagatinguha pa gid nga madugangan ang iya kaalam.
16Madali ka nga makapakigkita sa isa ka dungganon nga tawo kon may dala ka nga regalo para sa iya.
17Ang una nga magpamatuod sa korte daw amo na ang husto, hasta nga ang iya kontra naman ang mag-usisa sa iya.
18Ang paggabot-gabot makapauntat sang binaisay, kag makahusay sang kaso sang duha ka gamhanan nga tawo.
19Mabudlayan ka nga magpasag-uli sa imo utod18:19 utod: ukon, paryente; ukon, isigkatawo. nga naglain ang iya buot sa imo. Daw mas mabudlay pa ini himuon sang sa magsalakay sa napaderan nga siyudad.
Subong nga mabudlay gub-on ang mga trangka sang puwertahan sang palasyo, mabudlay man untaton ang pag-inaway sang duha ka tawo.
20Pagaanihon mo ang bunga sang imo mga ginahambal.18:20 ukon, Kon maayo ka maghambal, mabuhi ka.
21Ang imo mga ginahambal makaluwas sang kabuhi ukon makapatay. Gani kon palahambal ka, magbantay ka kay pagaanihon mo ang bunga sang imo mga ginahambal.
22Kon nakapangasawa ka, nakabaton ka sing maayo nga butang, kag nagapakita ina nga maayo ang Ginoo sa imo.
23Nagapakitluoy ang imol, pero nagasabat sing matigdas ang manggaranon.
24May pag-abyanay nga wala nagadugay, pero may pag-abyanay man nga mas mahirop pa sang sa mag-ulutod.
