Michaʼs afgodsbeelden worden gestolen
1Ook de volgende geschiedenis had plaats in de tijd dat er geen koning in Israël was. De mannen van de stam Dan zochten nog steeds een plek waar zij zich definitief konden vestigen, want hun was nog geen eigen grondgebied toegewezen zoals aan de andere stammen van Israël. 2Daarom werden vijf dappere mannen uit hun stam vanuit de steden Zora en Estaol eropuit gestuurd om als spionnen het land te verkennen dat in bezit moest worden genomen. Toen de vijf spionnen in de bergen van Efraïm waren gekomen, overnachtten zij bij Micha. 3Het viel hun op dat de jonge Leviet een accent had. Daarom namen ze hem apart en vroegen: ‘Wie heeft u hierheen gebracht en wat doet u hier eigenlijk?’ 4De jongeman vertelde hun van zijn afspraak met Micha en dat hij bij hem in dienst was als priester. 5‘Dat komt goed uit,’ zeiden de spionnen. ‘Vraag God of we op deze tocht succes zullen hebben.’ 6‘Ja, trek gerust verder,’ antwoordde de priester. ‘Want de tocht die u maakt, is naar de wil van de Here.’ 7Daarop gingen de vijf mannen naar de stad Laïs en het viel hun op hoe veilig iedereen zich daar voelde. De mensen leefden zoals de Sidoniërs in rust en vrede. Ook was er geen leider die om welke reden dan ook de mensen onderdrukte. Bovendien woonden zij ver van hun familie in Sidon en hadden weinig of geen contact met de mensen uit het omringende gebied.
8Toen de spionnen bij hun stamgenoten in Zora en Estaol waren teruggekeerd, vroegen de mensen: ‘Vertel eens, wat hebben jullie gezien?’ 9-10 De mannen antwoordden: ‘Breek op en laten wij direct aanvallen! Wij hebben het land verkend en kunnen het meteen innemen—een prachtland, ruim en vruchtbaar—waar het aan niets ontbreekt. De bevolking is niet eens op een aanval voorbereid. Vooruit, aarzel niet! God heeft het ons gegeven!’
11Toen verlieten zeshonderd gewapende mannen van de stam Dan de steden Zora en Estaol. 12Zij rukten op tot een plaats ten westen van Kirjat-Jearim in Juda, waar zij hun kamp opsloegen. Daarom heet die plaats nog steeds Mahane-Dan (dit betekent: Kamp van Dan). 13Vandaar trokken zij door naar de bergen van Efraïm en passeerden onderweg het huis van Micha. 14De vijf spionnen zeiden tegen de andere mannen: ‘Wist u dat zich in dat huis een efod, terafim en nog een ander beeld bevinden? Het is duidelijk wat ons te doen staat!’ 15-16 Toen gingen de vijf mannen naar het huis, terwijl de grote groep gewapende mannen bij de poort bleef wachten. De vijf gingen het huis binnen en vroegen de jonge priester hoe het met hem ging. 17Eenmaal binnengekomen namen zij het beeld, het priesterkleed en terafim weg. Op dat moment stond de priester bij de ingang van de poort, bij de zeshonderd gewapende mannen. 18‘Wat gaat u nu doen?’ riep hij, toen hij zag dat de spionnen de beelden wegdroegen. 19‘Houd uw mond en ga met ons mee,’ zeiden ze. ‘Wees onze priester. Het is toch beter priester te zijn van een hele stam in Israël dan van slechts één man en zijn familie?’ 20Dat vond de jonge priester een prachtig idee. Hij nam het priesterkleed, de terafim en het afgodsbeeld en voegde zich bij de rest van de groep. 21De stoet zette zich weer in beweging, met de kinderen, het vee en alle huisraad voorop. 22Ze waren al een heel eind van Michaʼs huis verwijderd, toen Micha met een groep buren hen inhaalde. 23Zij schreeuwden tegen de stoet dat men moest stoppen. De mannen van Dan draaiden zich om en vroegen: ‘Wat is er? Waarom komt u ons met zoveel mensen achterna?’ 24‘Wat bedoelt u met “Wat is er?” ’ barstte Micha uit. ‘U bent er met al mijn goden en mijn priester vandoor gegaan, ik heb niets meer over!’ 25‘Pas op uw woorden,’ waarschuwden de mannen van Dan dreigend, ‘anders wordt misschien iemand van ons zó kwaad dat hij u allemaal vermoordt.’ 26Daarop zetten zij de tocht voort. Omdat Micha zag dat zij sterker waren dan hij, maakte hij rechtsomkeert en ging naar huis. 27Daarna kwam de stam Dan met Michaʼs goden en zijn priester bij de stad Laïs aan en zij overvielen de stad. De bevolking was nergens op bedacht en daarom konden ze de stad ongehinderd binnengaan, zij doodden alle inwoners en staken de stad in brand. 28Niemand kwam de inwoners te hulp, want ze woonden ver van Sidon en er waren geen plaatselijke bondgenoten, want ze hadden met niemand iets te maken. Laïs lag in het dal van Bet-Rechob. Toen herbouwden de mannen van Dan de stad en gingen daar wonen. 29Ze noemden de stad ‘Dan’, naar hun stamvader, een zoon van Jakob, maar vroeger heette de stad Laïs. 30Zij zetten daar de afgodsbeelden neer en stelden Jonathan (de zoon van Gersom en kleinzoon van Mozes) en zijn zonen tot priesters aan. Deze familie bleef priester tot het volk in ballingschap werd weggevoerd. 31Zo werden Michaʼs afgodsbeelden door de stam Dan vereerd, zolang de tabernakel van God in Silo stond.
Данитяне селятся в Лаише
1В те дни у Израиля не было царя.
Род данитян искал себе землю, чтобы поселиться там, потому что до этого времени земля между родами Израиля еще не была ему отведена. 2И данитяне послали пятерых храбрецов из Цоры и Эштаола, чтобы разведать землю и исследовать ее. Эти люди представляли все их кланы. Им сказали:
– Идите, исследуйте землю.
Когда они пришли в нагорья Ефрема, к дому Михи, они заночевали там 3и, будучи поблизости, узнали голос молодого левита. Тогда они свернули туда и спросили его:
– Кто привел тебя сюда? Что ты здесь делаешь? Почему ты здесь?
4Он рассказал им о том, что сделал для него Миха, и сказал:
– Он нанял меня, и я его священник.
5Тогда они сказали ему:
– Пожалуйста, спроси у Бога, чтобы нам знать, будет ли наше путешествие успешным.
6Священник ответил им:
– Идите с миром. Господь позаботится о вас во время вашего путешествия.
7Эти пятеро ушли и пришли в Лаиш. Там они увидели, что народ живет спокойно, по обычаю сидонян, тихо и беспечно, не нуждаясь18:7 Возможный текст (ср. 18:10); смысл данного места в еврейском тексте неясен. ни в чем на земле и обладая богатством18:7 Смысл данного места в еврейском тексте неясен.. Они жили далеко от сидонян и ни с кем18:7 В одном из древних переводов: «с Арамом»; – также в ст. 28. не были в союзе.
8Когда они вернулись в Цору и Эштаол, их сородичи стали спрашивать:
– Ну, что?
9Они ответили:
– Пойдемте, нападем на них! Мы увидели, что эта земля очень хороша. Вы что же, не собираетесь ничего делать? Не медлите взять себе эту землю. 10Придя туда, вы найдете беспечный народ и обширную землю, которую Бог дает вам в руки, землю, где нет недостатка ни в чем.
11И шестьсот человек из клана данитян, вооружившись для битвы, отправились в путь из Цоры и Эштаола. 12По дороге они поставили лагерь рядом с Кирьят-Иеаримом в Иудее. Вот почему место к западу от Кирьят-Иеарима и по сегодняшний день называется Махане-Дан18:12 То есть «лагерь Дана».. 13Оттуда они двинулись в нагорья Ефрема и пришли к дому Михи.
14Те пятеро, которые разведывали землю Лаиша, сказали своим сородичам:
– Знаете ли вы, что в одном из этих домов есть эфод, домашние боги и литой идол? Подумайте, что вам сделать.
15Они свернули туда, вошли в дом молодого левита, в дом Михи, и приветствовали его. 16А шестьсот данитян, вооруженных для битвы, стояли у входа в ворота. 17Пять человек, которые разведывали землю, прошли внутрь, взяли истукан, и эфод, и домашних богов, и литого идола, пока священник и шестьсот вооруженных воинов стояли у входа в ворота.
18Когда эти люди вошли в дом Михи и взяли истукан, эфод, домашних богов и литого идола, священник сказал им:
– Что вы делаете?
19Они ответили ему:
– Молчи! Ни слова больше. Иди с нами и будь у нас отцом и священником. Разве не лучше тебе быть священником у рода и клана в Израиле, чем у семьи одного лишь человека?
20Священник обрадовался. Он взял эфод, домашних богов и истукан и пошел с народом. 21Отправив своих маленьких детей, скот и пожитки впереди себя, они снова тронулись в путь.
22Когда они отошли от дома Михи, тот собрал соседей и погнался за данитянами. 23Они кричали вслед данитянам, и те, повернувшись, сказали Михе:
– Чего ты хочешь? Зачем ты собрал такую толпу?
24Он ответил:
– Вы взяли моих богов, которых я сделал, и моего священника и ушли. А что осталось у меня? Как же вы спрашиваете: «Что тебе?».
25Данитяне ответили:
– Лучше не спорь с нами, а не то наши разъяренные воины нападут на вас, и ты погубишь и себя, и свою семью.
26И данитяне пошли своим путем, а Миха, видя, что они сильнее его, повернул домой.
27А они, взяв то, что сделал Миха, а также его священника, пришли к Лаишу, к мирному и беспечному народу. Они предали их мечу и сожгли их город. 28Некому было избавить их, потому что они жили далеко от Сидона и ни с кем не были в союзе. Этот город находился в долине рядом с Бет-Реховом.
Данитяне отстроили город и поселились в нем. 29Они назвали его Дан – в честь своего предка Дана, который родился у Израиля, хотя прежде город назывался Лаиш. 30Там данитяне поставили себе истукан, а Ионафан, сын Гершома, внук Моисея18:30 В некоторых рукописях: «Манассии», но это имя было записано таким образом, чтобы читатель мог понять: имя Моисей здесь специально исправили на имя Манассия (безнравственный царь из 4 Цар. 21). Это было сделано для того, чтобы отделить Моисея от идолопоклонства его потомков, чтобы не бросать тень на его имя., и его сыновья были священниками рода Дана до самого плена. 31Они хранили у себя истукан, сделанный Михой, пока дом Божий находился в Шило.
