Wijsheid gaat boven rijkdom
1Een goede reputatie is beter dan het duurste parfum. De dag waarop iemand sterft, is beter dan de dag van zijn geboorte. 2Het is beter uw tijd te besteden aan begrafenissen dan aan feesten. Want ook u zult eens sterven en het is goed daaraan te denken nu u er nog de tijd voor hebt. 3Verdriet is beter dan blijdschap, want verdriet is beter voor je ziel. 4Een wijs mens denkt vaak aan de dood, terwijl een dwaas zich alleen maar zorgen maakt over de vraag hoe hij dit moment het prettigste kan doorbrengen. 5Het is beter kritiek te krijgen van een wijs man dan lof te ontvangen van een dwaas. 6Want het compliment van een dwaas is net zo snel verdwenen als een stuk papier in het vuur en het is dom daarvan onder de indruk te raken. 7De wijze man wordt een dwaas als hij zich laat omkopen, het ondermijnt zijn inzicht.
8Iets afmaken is beter dan met iets beginnen. Geduld is beter dan trots. 9Erger je niet, want ergernis is iets voor dwazen. 10Vraag niet waarom het vroeger beter was dan nu, zoʼn vraag getuigt niet van wijsheid. 11Wijsheid en bezit zijn goede zaken in het leven. 12Zowel met wijsheid als met geld kunt u veel bereiken, maar wijsheid stelt u in staat in leven te blijven. 13Kijk eens hoe God te werk gaat en probeer niet zijn werk te veranderen: niemand kan recht maken wat Hij gebogen heeft. 14Geniet van de voorspoed zoveel u kunt en als er moeilijker tijden aanbreken, bedenk dan dat God zowel het een als het ander geeft. Wij weten niet hoe de toekomst zal zijn.
15In dit zinloze leven heb ik alles gezien wat er te zien valt, ook het feit dat goede mensen jong sterven en sommige slechte mensen heel oud worden. 16Wees daarom niet al te goed en niet al te wijs. Waarom zou u zichzelf vernietigen? 17Aan de andere kant moet u ook niet al te slecht zijn, wees geen dwaas. Waarom zou u sterven voor het uw tijd is? 18Voor wie ontzag voor God heeft, is het het beste de middenweg te kiezen tussen verstandig en dwaas zijn. 19Een wijs man is sterker dan de bestuurders van tien grote steden. 20Nergens op aarde is een mens te vinden die altijd het goede doet en nooit zondigt. 21Luister geen gesprekken af. U zou wel eens kunnen horen dat uw dienaar u verwenst. 22U weet toch hoe vaak u zelf anderen verwenst!
23Ik heb mijn best gedaan wijs te zijn. Ik verklaarde: ‘Ik zál wijs zijn,’ maar het hielp niet. 24Wijsheid ligt te ver weg en is moeilijk te vinden. 25Ik zocht overal, vastbesloten de wijsheid en de reden voor alle gebeurtenissen te vinden en mijzelf te bewijzen dat zonde dwaasheid is en dat dwaasheid gelijk staat aan waanzin. 26Ik ontdekte iets dat bitterder is dan de dood: een vrouw die tot ontucht wil verleiden, zij is een valstrik en een vangnet. Wie met God leeft, ontsnapt daaraan, maar zondaars raken in haar web verstrikt.
27Dit is mijn conclusie, zegt de Prediker, stap voor stap bereikte ik dit resultaat, na in elke richting te hebben gezocht: 28één op de duizend mensen met wie ik sprak, kan als wijs worden beschouwd. Onder hen bevond zich echter geen enkele vrouw. 29En ik kwam erachter dat God de mens eenvoudig heeft gemaakt en dat de mens zelf allerlei ingewikkelde dingen bedenkt.
A sabedoria
1Uma boa reputação vale muito mais do que um bom perfume.
O dia em que alguém morre é melhor do que aquele em que nasceu.
2É mais útil ir a funerais do que a festas,
porque todos teremos de morrer,
e é uma boa coisa pensar nisso enquanto é tempo.
3A tristeza tem mais valor do que o riso,
pois a tristeza exerce sobre nós um efeito depurador.
4Sim, uma pessoa sábia pensa muito na morte,
enquanto o insensato só pensa em gozar bem o presente.
5Vale mais ser criticado por alguém
que tem sabedoria do que ser louvado por um tolo!
6O cumprimento dum tolo vale tanto como um papel a arder;
seria ridículo alguém deixar-se impressionar por ele.
7A opressão faz endoidecer, até as pessoas com entendimento;
é coisa que corrompe as capacidades mentais.
8Acabar é melhor do que começar!
Ser paciente tem mais valor do que ser orgulhoso!
9Não sejas precipitado,
isso é comportamento de insensatos.
10Não andes sempre com saudade dos bons velhos tempos,
porque também é uma maneira de pensar inútil.
11A sabedoria é tão boa quanto uma valiosa herança
e é uma bênção para todos quantos vivem debaixo do Sol.
12A sabedoria é uma proteção,
tal como as muitas riquezas,
mas a sabedoria tem a vantagem
de preservar a vida de quem a possui.
13Atenta para a forma como Deus fez as coisas;
quem poderá endireitar o que ele torceu?
14Goza da prosperidade, sempre que puderes e,
quando vierem os tempos difíceis,
lembra-te que Deus dá tanto uma coisa como a outra,
a fim de que cada um se dê conta de que nada é certo na vida.
15Nesta vida de ilusão tenho visto de tudo,
incluindo o facto de muitos dos que são bons morrerem novos
e muitos dos que são maus continuarem a viver.
16Por isso, não sejas nem excessivamente bom nem excessivamente sábio!
Por que razão te destruirias a ti mesmo?
17Por outro lado, não sejas demasiado perverso,
não sejas louco! Porque haverias de morrer antes do tempo próprio?
18É bom que prestes atenção a uma coisa,
sem descuidar a outra,
pois aquele que ama e teme a Deus saberá encontrar o melhor de ambas.
19Um sábio é mais poderoso
do que uma fortaleza guardada por dez valentes!
20Não há um só homem, em toda a Terra,
que tenha sido sempre justo e nunca tenha pecado.
21Não escutes às portas!
Pode acontecer que ouças o teu servo dizer mal de ti!
22Sabes bem, quantas vezes tens dito mal de outros.
23Tentei tudo para ser sábio, fiz mesmo esta afirmação:
“Serei sábio!”, mas de nada serviu.
24A sabedoria é coisa difícil de obter,
não se encontra facilmente.
25Pus-me a investigar bem a fundo
e procurei por toda a parte,
determinado a encontrar não só a sabedoria como a verdadeira razão das coisas,
decidido a provar, a mim próprio, qual a pior das ignorâncias e a maior insensatez.
26Uma mulher que se vende, que enreda e arma laços a um homem, é coisa pior do que a morte. Aquele que agrada a Deus evita-a, mas os pecadores caem nos seus laços. 27E esta é a minha conclusão, diz o pregador, pouco a pouco fui chegando a este resultado. 28Depois de ter inquirido em todas as direções, descobri que é possível encontrar-se um homem, entre mil, que seja sábio; mas mulheres, que sejam sábias, nem uma! 29Também descobri que ainda que Deus tenha feito os seres humanos com perfeição, cada um se desvia para seguir as suas próprias inclinações.
