Roma 11 – HLGN & PCB

Ang Pulong Sang Dios

Roma 11:1-36

Ang Kaluoy sang Dios sa mga Judio

1Ti ano, ginsikway na bala sang Dios ang iya katawhan nga mga Israelinhon? Wala gid. Kay ako mismo isa ka Israelinhon, kaliwat ni Abraham, kag sakop sang tribo ni Benjamin. 2Wala ginsikway sang Dios ang iya katawhan nga ginpili na niya sang una pa. Nadumduman bala ninyo ang ginasiling sang Kasulatan parte kay Elias? Indi bala nagreklamo siya sa Dios parte sa ginahimo sang Israel? 3Siling niya, “Ginoo, ginpamatay nila ang imo mga propeta, kag gin-guba nila ang imo mga halaran. Ako na lang isa ang nabilin kag ginatinguhaan man nila ako nga patyon.”11:3 1 Har. 19:10, 14. 4Pero ano bala ang sabat sang Ginoo sa iya? “May ginbilin ako nga 7,000 ka Israelinhon nga wala nagluhod sa imahen ni Baal.”11:4 Baal: Tan-awa ang Lista sang mga Pulong sa likod. 11:4 1 Har. 19:18. 5Amo man ini subong sa aton panahon. May nabilin pa nga mga Israelinhon nga nagatuo sa Dios, kay ginpili niya sila tungod sa iya bugay. 6Ang pagpili sa ila indi tungod sa ila maayo nga binuhatan kundi suno sa bugay sang Dios; kay kon ginabasi sa maayo nga binuhatan, indi na ina matawag nga bugay.

7Karon, makasiling kita nga ang mga Israelinhon wala nakabaton sang ila ginahandom nga mangin matarong. Ang ginpili lang sang Dios amo ang nakabaton sang ila ginahandom, pero ang iban ginpatig-a ang ila ulo. 8Amo ini ang ginsiling sang Kasulatan parte sa ila, “Daw sa ginpatulog sila sang Dios sing mahamuok, kag hasta subong indi nila maintiendihan ang ila nakita kag nabatian.”11:8 Deu. 29:4; Isa. 29:10. 9Nagsiling man si David parte sa ila, “Kabay pa nga ang ila mga punsyon11:9 ila mga punsyon: siguro ang buot silingon, ang mga punsyon sa ila nga paghalad sa templo ukon mga piesta. Sa literal, lamisa. magadala sa ila sang kalaglagan, kasandaran, kag silot. 10Kabay pa nga mabulagan sila. Kag kabay pa nga indi pagkuhaon ang mabug-at nga ila ginapas-an agod magbuluktot sila permi.”11:10 Salmo 69:22-23.

11Nasandad ang mga Judio kay wala sila nagtuo kay Cristo. Ti, ano karon? Nagakahulugan bala nga padayon na gid ang ila pagkahulog? Indi! Kundi tungod sa ila paglapas, nahatagan sing kahigayunan ang mga indi Judio nga maluwas. Kag sa sini mahisa ang mga Judio. 12Karon, kon ang paglapas kag ang kakulangan sang mga Judio nagdala sang madamo nga pagpakamaayo sa mga tawo sa bug-os nga kalibutan, daw ano pa gid nga mga pagpakamaayo ang mangin resulta kon makompleto ang mga Judio nga dapat magtuo sa iya.

Ang Kaluwasan sang mga Indi Judio

13Karon, nagahambal ako sa inyo nga mga indi Judio. Ginhimo ako sang Dios nga apostol para sa inyo agod ibalita ko sa inyo ang parte kay Cristo. Kag ginakabig ko nga importante ini nga buluhaton nga ginhatag sa akon, 14kay basi kon paagi sini mapahisa ko sa inyo ang akon mga kapareho nga mga Judio, agod ang iban sa ila magtuo man kag maluwas. 15Kay kon ang pagsikway sang Dios sa mga Judio nangin kabangdanan nga ang iban nga mga tawo sa kalibutan nakapalapit sa Dios, daw ano pa gid ang mangin resulta kon ang mga Judio batunon liwat sang Dios. Mangin pareho sila sa mga patay nga nabanhaw.

16Ang halimbawa sang mga Judio pareho sini: kon ang bahin sang tinapay nahalad sa Dios, ang bilog nga tinapay iya man sang Dios. Kag kon ang gamot sang kahoy iya sang Dios, ang mga sanga sang kahoy iya man sang Dios.11:16 Ang buot silingon ni Pablo sa bersikulo 16, kon si Abraham iya sang Dios, ang iya mga kaliwat iya man sang Dios. 17Ang mga Judio pareho sang mga sanga sang kahoy nga olibo nga ginpang-utod. Kag kamo nga mga indi Judio pareho sang mga sanga sang talunon nga olibo nga ginsugpon sa ginpang-utdan nga mga sanga. Gani nakaambit kamo sang mga kaayuhan nga ginhatag sang Dios sa mga Judio. 18Pero indi kamo maghunahuna nga mas maayo pa kamo sang sa mga sanga nga ginpang-utod. Dumduma ninyo nga kamo mga sanga lang. Indi kamo ang nagabuhi sa gamot, kundi ang gamot amo ang nagabuhi sa inyo.

19Basi kon may magsiling sa inyo, “Ngaa ginpang-utod sila kag kami ang ginsugpon kon indi kami mas maayo sang sa ila?” 20Ginpang-utod sila tungod nga wala sila nagtuo kay Cristo kag kamo ang ginsugpon tungod nga nagtuo kamo. Gani indi kamo magpabugal, kundi mag-andam kamo. 21Tungod kay kon ginapang-utod sang Dios ang natural nga mga sanga nga amo ang mga Judio, mahapos ang pagpang-utod sa inyo, kay kamo mga ginsugpon lang nga mga sanga. 22Diri makita ang kaayo sang Dios kag ang iya pagkaestrikto. Estrikto siya sa mga tawo nga indi magtuo sa iya, pero maayo siya sa inyo, kon nagapabilin kamo sa iya kaayo. Pero kon indi, pang-utdon man niya kamo. 23Kag kon indi na magpatig-a ang mga Judio kundi magtuo man, isugpon niya liwat sila sa puno, kay sarang ina mahimo sang Dios. 24Kay kamo nga mga indi Judio pareho sang mga sanga sang talunon nga olibo nga ginpang-utod kag ginpangsugpon sa natural nga olibo nga amo ang mga Judio, bisan pa nga indi ini kinaandan nga paagi. Pero mas mahapos para sa Dios nga ibalik ang natural nga mga sanga sa iya ginhalinan nga puno.

Ang Kaluoy sang Dios para sa Tanan

25Mga utod ko kay Cristo, gusto ko nga mahibaluan ninyo ining tinago nga kamatuoran, agod indi kamo magpabugal nga daw si sin-o gid kamo. Ang pagpatig-a sang mga Judio umalagi lang kag hasta gid lang sa tion nga makompleto na ang mga indi Judio nga dapat magtuo sa iya. 26Pagkatapos sini maluwas ang bug-os nga Israel, pareho sang ginasiling sang Kasulatan,

“Magahalin sa Zion ang Manluluwas;

kuhaon niya ang tanan nga kalautan sa mga kaliwat ni Jacob.

27Kag amo ini ang akon kasugtanan sa ila:

patawaron ko ang ila mga sala.”11:27 Isa. 59:20-21; Jer. 31:33-34.

28Tungod kay ginsikway sang mga Judio ang Maayong Balita, nangin kaaway sila sang Dios, agod kamo nga mga indi Judio mahatagan sang kahigayunan nga maluwas. Pero tungod nga mga pinili sila sang Dios, ginahigugma niya sila. Kay ginpromisa niya ini sang una sa ila mga katigulangan nga palanggaon niya ang ila mga kaliwat. 29Kag wala nagabaylo ang Dios sang iya hunahuna parte sa mga tawo nga iya ginapili kag ginapakamaayo. 30Sang una, kamo nga mga indi Judio wala nagtuman sa Dios. Pero karon, tungod nga ang mga Judio wala nagtuman sa iya, ginakaluoyan kamo sang Dios. 31Kag amo man ang matabo sa ila, nga bisan subong wala sila nagatuman sa Dios, kaluoyan man niya sila tungod nga ginakaluoyan niya kamo. 32Kay gintugutan sang Dios nga ang tanan nga tawo mangin ulipon sang ila mga sala agod ipakita niya sa tanan ang iya kaluoy.

Pagpasalamat sa mga Kaayo sang Dios

33Makatilingala gid ang kaayo sang Dios! Indi ta matungkad ang iya kaalam kag ang iya nahibaluan! Sin-o bala ang makaintiendi sang iya hunahuna kag sang iya mga pamaagi? 34Pareho sang ginasiling sa Kasulatan,

“Sin-o bala ang nakahibalo sang hunahuna sang Ginoo?

Sin-o bala ang makatudlo sa iya kon ano ang iya dapat himuon?11:34 Isa. 40:13.

35Wala kita sing may ihatag sa iya

agod nga may bayaran siya sa aton.”11:35 Job 41:11.

36Kay ang tanan nga butang nagahalin sa Dios, kag ginhimo ini paagi sa iya kag para sa iya. Dayawon siya sa wala sing katapusan! Amen.

Persian Contemporary Bible

رومیان 11:1-36

رحمت خدا بر قوم اسرائيل

1حال، از شما می‌پرسم كه آيا خدا قوم خود اسرائيل را رها كرده و ايشان را ترک گفته است؟ هرگز؛ به هيچ وجه چنين نيست! فراموش نكنيد كه من خود، يهودی و از نسل ابراهيم و از طايفهٔ بنيامين هستم.

2‏-3نه، خدا قوم خود را كه از ابتدا برگزيده بود، رد نكرده است. آيا به ياد داريد در كتاب آسمانی، در ماجرای مربوط به الياس نبی، چه نوشته شده است؟ نوشته شده كه او از قوم اسرائيل نزد خدا لب به شكايت گشود و گفت كه ايشان انبيای خدا را كشته و قربانگاه‌های خدا را ويران كرده‌اند. او می‌گفت كه در تمام آن سرزمين فقط خودش باقی مانده كه خدا را می‌پرستد و می‌خواهند او را نيز از بين ببرند.

4آيا به خاطر داريد خدا به او چه جواب داد؟ خدا فرمود: «نه، تنها تو نيستی كه باقی مانده‌ای! به غیر از تو هفت هزار نفر ديگر هم دارم كه هنوز مرا می‌پرستند و در مقابل بتها زانو نزده‌اند!»

5امروز نيز همينطور است، به اين ترتيب كه تمام يهوديان خدا را فراموش نكرده‌اند. خدا در اثر رحمت خود، عده‌ای را از ميان آنان برگزيده است تا نجات دهد. 6بنابراين، اگر اين نجات، همانطور كه گفتيم، در اثر رحمت خدا باشد، طبيعتاً ديگر به سبب اعمال نيک آنان نخواهد بود. زيرا اگر در اثر اعمال نيک آنان باشد، در اين صورت نجات، ديگر هديهٔ رايگان خدا نخواهد بود؛ چون اگر در قبال آن، كاری انجام شده باشد، ديگر رايگان به حساب نخواهد آمد.

7پس وضعيت را به اين صورت می‌توان تشريح كرد كه يهوديانی كه در پی دريافت لطف الهی هستند، به مقصود خود نرسيده‌اند. البته عده‌ای از ايشان موفق شده‌اند، كه آنها نيز جزو كسانی می‌باشند كه خدا انتخاب كرده است؛ اما بقيه، قوهٔ تشخيص خود را از دست داده‌اند. 8كتاب آسمانی ما نيز به همين موضوع اشاره می‌كند و می‌فرمايد كه خدا ايشان را به خواب فرو برده است، و چشمان و گوشهايشان را طوری بسته است كه وقتی راجع به مسيح با ايشان سخن می‌گوييم، چيزی درک نمی‌كنند! اين وضع تا به امروز نيز ادامه دارد.

9داوود نبی نيز در اين باره چنين گفته است: «همان بهتر كه سفرهٔ رنگين و نعمتهای ديگرشان آنها را به اشتباه بيندازد تا تصور كنند كه خدا از ايشان راضی است. همان بهتر كه اين بركات، برای آنان همچون دام و تله باشد و هلاكشان كند، چون سزايشان همين است. 10همان بهتر كه چشمانشان تار شود تا نتوانند ببينند و پشتشان همواره زير بار سنگين خم بماند.»

11آيا اين به آن معناست كه برای قوم خدا كه منحرف شده و سقوط كرده‌اند ديگر اميدی نيست؟ هرگز! هدف خدا اين بود كه هديهٔ نجات خود را به غيريهوديان عطا كند تا از اين راه در يهوديان غيرتی بوجود آيد و ايشان نيز طالب نجات گردند. 12از آنجا كه يهوديان هديهٔ نجات خدا را نپذيرفتند و لغزيدند، هديهٔ نجات و بركات غنی الهی در اختيار ساير مردم دنيا قرار گرفت. حال، اگر يهوديان هم به مسيح ايمان بياورند، چه نعمتهای بزرگتری نصيب مردم دنيا خواهد شد!

13اكنون روی سخنم با شما غيريهوديان است. چنانكه می‌دانيد خدا مرا به عنوان رسول خود برای خدمت به غيريهوديان انتخاب كرده است. من به اين موضوع افتخار می‌كنم و تا آنجا كه بتوانم آن را به يهوديان يادآوری می‌نمايم، 14تا بلكه وادارشان كنم طالب همان بركتی باشند كه شما غيريهوديان داريد و از اين راه باعث نجات برخی از ايشان گردم. 15ای كاش آنان نيز به مسيح ايمان آورند! وقتی خدا از ايشان روی گرداند، معنايش اين بود كه به بقيهٔ مردم جهان رو كرد تا نجات را به ايشان عطا كند. پس حال اگر يهوديان نيز به سوی مسيح بازگردند، چه پرشكوه و عالی خواهد شد! مانند اين خواهد بود كه مردگان به زندگی بازگردند! 16از آنجا كه ابراهيم و ساير انبیا مردان خدا هستند، فرزندانشان نيز بايد همانطور باشند. زيرا اگر ريشه‌های درخت مقدسند، شاخه‌ها نيز بايد مقدس باشند.

17اما بعضی از شاخه‌های اين درخت كه يهوديان باشند بريده شدند و به جای آنها، شاخه‌های زيتون وحشی، يعنی شما غيريهوديان پيوند زده شديد. پس اكنون شما در آن بركاتی كه خدا به ابراهيم و فرزندانشان وعده داد شريک هستيد، همانگونه كه شاخه‌های پيوند شده، در شيره و مواد غذايی درخت اصلی شريک می‌شوند.

18اما بايد مواظب باشيد كه دچار غرور نشويد و به اين نباليد كه به جای شاخه‌های بريده، قرار گرفته‌ايد. فراموش نكنيد كه ارزش شما فقط به اين است كه جزئی از درخت هستيد. بلی، شما فقط يک شاخه‌ايد، نه ريشه.

19ممكن است بگوييد: «آن شاخه‌ها بريده شدند تا جايی برای من باز شود. پس خدا چقدر از من راضی است!»

20درست است. آن شاخه‌ها يعنی يهوديان به اين دليل قطع شدند كه به خدا ايمان نداشتند؛ شما نيز فقط به اين دليل به جای آنها پيوند شديد كه به خدا ايمان داشتيد. پس مغرور نشويد، بلكه از خدا بترسيد. 21زيرا اگر خدا بر شاخه‌های طبيعی درخت رحم نكرد، بر شما نيز رحم نخواهد فرمود.

22پس ببينيد خدا چقدر مهربان و در عين حال سختگير است. او نسبت به نافرمانان بسيار سختگير است. اما اگر شما در ايمان و محبتی كه به او داريد، ثابت بمانيد، نسبت به شما مهربان خواهد بود. در غير اين صورت شما نيز بريده خواهيد شد. 23از طرف ديگر، اگر يهوديان از بی‌ايمانی دست بكشند و به سوی خدا بازگردند، خدا ايشان را مجدداً به درخت خود پيوند خواهد زد. بلی، او قادر است اين كار را انجام دهد. 24خدا شما غيريهوديان را كه او را نمی‌شناختيد و مانند شاخه‌های درخت زيتون وحشی بوديد، چنين محبت كرده و برخلاف طبيعت، به درخت خوب خودش پيوند زده است. پس چقدر بيشتر، مايل است يهوديان را كه شاخه‌های طبيعی اين درخت هستند، به جای اولشان بازگرداند و در آنجا پيوند بزند!

رحمت خدا بر همه

25برادران عزيز، می‌خواهم شما از يک سرّ الهی آگاه باشيد، تا دچار غرور نشويد. درست است كه بعضی از يهوديان در حال حاضر بر ضد انجيل عمل می‌كنند؛ اما اين حالت فقط تا زمانی ادامه خواهد يافت كه آن عده از شما غيريهوديان كه خدا از ابتدا در نظر داشته است، به مسيح ايمان بياوريد. 26پس از آن، تمام قوم اسرائيل نجات خواهند يافت.

در همين مورد، در كتاب آسمانی چنين آمده است: «از شهر صهيون نجات دهنده‌ای ظاهر خواهد شد و يهوديان را از بی‌دينی رهايی خواهد داد. 27در آن زمان من طبق وعدهٔ خود گناهان ايشان را پاک خواهم نمود.»

28اكنون بسياری از يهوديان دشمن انجيل مسيحند؛ اين امر به نفع شما بوده است، زيرا سبب شد كه خدا هديهٔ نجات خود را به شما عطا كند. اما به هر حال، يهوديان به خاطر وعده‌هايی كه خدا به ابراهيم و اسحاق و يعقوب داد، مورد توجه او هستند. 29زيرا وقتی خدا كسی را برگزيد و نعمتی به او بخشيد، ديگر تصميمش را تغيير نمی‌دهد. او هرگز وعده‌های خود را پس نمی‌گيرد. 30زمانی شما نسبت به خدا ياغی بوديد؛ اما وقتی يهوديان هديهٔ خدا را رد كردند، او همان هديه را به شما عطا كرد. 31در حال حاضر يهوديان ياغی‌اند؛ اما ايشان نيز روزی از همان مهربانی و رحمتی كه خدا نسبت به شما دارد، برخوردار خواهند شد. 32زيرا خدا همه را در گناه به حال خود رها كرده تا بتواند بر همه يكسان رحم كند.

33وه كه چه خدای پرجلالی داريم! حكمت و دانش و ثروت او چه عظيم است! مشيت و راههای او فوق ادراک ماست! 34كيست كه بتواند فكر خداوند را درک كند؟ چه كسی آنقدر داناست كه بتواند مشورتی به خدا بدهد و يا او را راهنمايی كند؟ 35چه كسی می‌تواند هديه‌ای به او تقديم نمايد كه قابل او باشد و از او انتظار عوض داشته باشد؟ 36هر چه هست از خداست؛ وجود همه چيز به قدرت او وابسته است و همه چيز برای شكوه و جلال اوست. ستايش بی‌پايان بر او باد! آمين.