Hulubaton 27 – HLGN & HOF

Ang Pulong Sang Dios

Hulubaton 27:1-27

1Indi ka magpabugal parte sa imo himuon buwas, kay wala ka kahibalo kon ano ang matabo sa imo buwas.

2Indi pagdayawa ang imo kaugalingon; pabay-i nga ang iban ang magdayaw sa imo.

3Mabug-at ang bato kag ang balas, pero mas mabug-at batyagon kon paakigon ka sang buang-buang nga tawo.

4Delikado ang tawo nga akig, pero mas delikado ang tawo nga nagapangimon.

5Mas maayo pa nga sawayon mo sing prangka ang isa ka tawo sang sa magsiling ka nga ginahigugma mo siya pero ginapabay-an mo lang siya.

6Ang masakit nga pagsabdong sang isa ka abyan may maayo nga katuyuan, pero ang halok sang kaaway indi masaligan.

7Kon ang isa ka tawo busog na, bisan ang dugos daw wala na sing sabor para sa iya; pero kon gutom siya, bisan ang mapait nga pagkaon matam-is para sa iya.

8Ang tawo nga naglayas sa iya balay pareho sa pispis nga naglayas sa iya pugad.

9Subong nga ang pahamot kag ang insenso makapalipay sa tawo, ang sinsero nga laygay sang isa ka abyan makapalipay man.27:9 ang sinsero… man: Indi klaro ang buot silingon sang Hebreo sini.

10Indi pagkalimti ang imo abyan, ukon ang abyan sang imo amay. Kag kon ara ka sa kalisod, indi ka na magpangayo sang bulig sa imo utod27:10 utod: ukon, paryente. nga didto sa malayo. Ang malapit nga kaingod mas maayo pa sang sa malayo nga utod.

11Anak, magmaalamon ka agod malipay man ako, kag agod may isabat ako sa nagapakahuya sa akon.

12Nagalikaw ang maalamon nga tawo kon masugata niya ang katalagman, pero wala nagalikaw ang tawo nga indi maalamon, gani nagaantos siya.

13Kon magpromisa ang isa ka tawo nga siya ang mabayad sa imo sang utang sang tawo nga indi niya kilala,27:13 Tan-awa ang footnote sa 20:16. siguraduha nga makakuha ka sa iya sang garantiya, bisan bayo niya, agod masiguro mo nga mabayad siya.

14Kon disturbuhon mo aga pa ang imo kaingod sang imo magahod nga bendisyon,27:14 bendisyon: ukon, pagpangamusta. kabigon niya ina nga pagpakamalaot.

15Ang asawa nga permi lang nagabais sa iya bana makaulugot pareho sa nagatinulo nga atop kon tig-ululan. 16Indi mo siya mapahipos, pareho sang hangin nga indi mo mapunggan ukon sang lana nga indi mo makaptan.

17Subong nga ang salsalon mapatalom sang salsalon man, ang tawo makatuon sa iya kapareho nga tawo.

18Kon tatapon mo ang kahoy nga higera, makakaon ka sang iya bunga. Pareho man kon tatapon mo ang imo agalon, padunggan ka niya.

19Subong nga makita ang imo hitsura sa tubig, makita mo man ang imo pagkatawo sa imo tagipusuon.

20Wala nagakaayawan ang kamatayon; amo man ang handom sang tawo.

21Subong nga ang bulawan kag ang pilak matestingan kon puro ukon indi paagi sa kalayo, ang aton kabuhi matestingan paagi sa pagdayaw sang iban nga tawo sa aton.

22Bisan anhon mo ka silot ang buang-buang nga tawo, indi mo gid makuha ang iya pagkabuang-buang.

23Bantayi kag tatapa sing maayo ang imo kasapatan, 24kay ang manggad kag dungog wala nagadugay. 25Pang-utda ang mga hilamon; kag samtang nagatubo ini liwat, pang-utda naman ang mga hilamon sa mga bukid, agod may kalan-on permi ang imo kasapatan. 26Makahimo ka sang mga bayo halin sa bulbol sang mga karnero, kag puwede mo ibaligya ang iban mo nga mga kanding agod makabakal ka sang duta. 27Makakuha ka man sang madamo nga gatas halin sa imo mga kanding para sa imo pamilya pati na sa imo mga suluguon nga babayi.

Hoffnung für Alle

Sprüche 27:1-27

Liebe, die offen zurechtweist

1Brüste dich nicht mit dem, was du morgen tun willst, denn du weißt nicht, was der Tag dir bringt!

2Überlass es anderen, dich zu loben! Es ist besser, ein Fremder rühmt dich, als du selbst!

3Schon ein Stein oder eine Karre Sand sind sehr schwer, aber der Ärger über einen Dummkopf wiegt mehr als beide zusammen!

4Zorn und Wut sind so zerstörerisch wie ein reißender Strom – gegen die Eifersucht aber verblassen sie beide!

5Liebe, die offen zurechtweist, ist besser als Liebe, die sich ängstlich zurückhält.

6Ein Freund meint es gut, selbst wenn er dich verletzt; ein Feind aber schmeichelt dir mit übertrieben vielen Küssen.

7Wer satt ist, will auch den besten Honig nicht mehr sehen; dem Hungrigen aber schmeckt sogar das Bittere süß.

8Wer seine Heimat verlässt, ist wie ein Vogel, der seinem Nest entflieht.

9Duftendes Öl und Weihrauch erfreuen das Herz, genauso wohltuend ist der gute Rat eines Freundes.

10Verlass niemals deinen Freund oder den Freund deines Vaters! Wenn du in Not gerätst, dann geh nicht bis zum Haus deines Bruders! Ein Nachbar in der Nähe kann dir besser helfen als der Bruder in der Ferne.

11Sei verständig, mein Sohn, und mach mir diese Freude! Dann habe ich eine passende Antwort für jeden, der mich verachtet und beschimpft.

12Der Kluge sieht das Unglück voraus und bringt sich in Sicherheit; ein Unerfahrener rennt mitten hinein und muss die Folgen tragen.

13Wenn jemand so leichtsinnig war, für die Schulden eines Fremden zu bürgen, dann leihe ihm nur etwas gegen Pfand!

14Wenn jemand seinen Nachbarn frühmorgens mit lauter Stimme begrüßt, dann wird es ihm als Verwünschung ausgelegt.

15Eine nörgelnde Frau ist so unerträglich wie ein undichtes Dach bei Dauerregen!

16Sie zum Schweigen zu bringen ist so sinnlos, wie den Wind zu fangen oder Öl mit den Händen zu halten!

17Wie man Eisen durch Eisen schleift, so schleift ein Mensch den Charakter eines anderen.

18Wer seinen Feigenbaum pflegt, kann die Früchte ernten; wer sich für seinen Herrn einsetzt, der findet Anerkennung.

19Im Wasser spiegelt sich dein Gesicht, und durch die Menschen um dich herum erkennst du dich selbst27,19 Oder: und in deinen Gedanken und Gefühlen erkennst du dich selbst.!

20Der Abgrund des Totenreichs ist unersättlich – ebenso die Augen des Menschen: Sie haben nie genug!

21Gold und Silber prüft man durch Schmelzen, der Prüfstein eines Menschen ist sein Ruf.

22Du könntest einen Unverständigen wie Getreide stampfen und mahlen – seine Dummheit wirst du doch nicht aus ihm herausbekommen!

23Kümmere dich gut um deine Viehherden, sorge für deine Schafe und Ziegen, 24denn Reichtum bleibt nicht für immer, und selbst Königreiche vergehen! 25Mähe die Wiesen, damit frisches Gras nachwachsen kann, und hole das Heu von den Bergen! 26Aus der Wolle der Schafe kannst du Kleider anfertigen, und von dem Geld, das du für die Ziegenböcke bekommst, neues Land kaufen. 27Die Ziegen geben Milch für dich und deine Familie und für alle deine Mägde.