1Mas maayo pa nga magkaon sang tinapay lang nga may kalinong sa sulod sang balay sang sa magpunsyon nga may ilinaway.
2Ang maalamon nga suluguon magagahom sa makahuluya nga anak sang iya agalon, kag hatagan siya sang palanublion kaupod sa iban pa nga mga anak sang iya agalon.
3Ginatilawan sang Ginoo ang aton tagipusuon pareho sa bulawan kag pilak nga ginatilawan sa kalayo kon bala puro ukon indi.
4Ang malaot nga tawo gusto magpamati sa kapareho niya nga malaot,17:4 kapareho niya nga malaot: ukon, malaot nga mga sugilanon. kag ang butigon gusto magpamati sa kapareho niya nga butigon.17:4 kapareho niya nga butigon: ukon, mga binutig.
5Ang nagayaguta sa imol nagainsulto sa Dios nga naghimo sa iya. Pagasilutan ang tawo nga nagakalipay sa malain nga natabo sa iban.
6Bugal sang mga tigulang ang ila mga apo, subong nga bugal man sang mga anak ang ila mga ginikanan.
7Wala nagakabagay nga maghambal ang buang-buang sing maayo nga mga pulong, kag mas labi na gid nga wala nagakabagay nga magbinutig ang isa ka pangulo.
8Nagapati ang iban nga ang lagay pareho sa madyik nga sarang makahimo sang bisan ano.
9Kon patawaron mo ang imo abyan nga nakasala sa imo, magapabilin ang inyo pag-abyanay, pero kon liwat-liwaton mo kahambal ang iya sala, maguba ang inyo pag-abyanay.
10Ang maalamon nga tawo makatuon sa isa lang ka pagsaway, pero ang buang-buang nga tawo indi gid makatuon bisan kapila pa siya hanuton.
11Ang malaot nga tawo gusto lang permi magpangita sang gamo, gani padal-an siya sang mapintas nga tawo nga magsilot sa iya.
12Mas delikado kon masugat-an mo ang buang-buang nga tawo nga nagabinuang sang sa sapat nga oso17:12 oso: sa English, bear. nga nadulaan sang mga bata.
13Kon malain ka sa mga maayo sa imo, permi lang may malain nga magaabot sa imo panimalay.
14Ang nagaumpisa pa lang nga binaisay pareho sa lusbot sa tangke sang tubig. Tapnaa ina sa wala pa magdako.
15Ginakangil-aran sang Ginoo ang tawo nga nagasentensya nga silutan ang wala sing sala ukon nagasentensya nga hilwayon ang may sala.
16Wala sing pulos ang paggasto sa pagpaeskwela sa buang-buang nga tawo kay wala man siya sing gana magtuon.
17Ang isa ka abyan nagahigugma sa imo sa tanan nga tion, kag ang katuyuan nga may paryente ka amo nga agod may magbulig sa imo sa tion sang kalisod.
18Wala sing pag-intiendi ang tawo nga nagapromisa nga magbayad sang utang sang iban.
19Ang tawo nga luyag sang sala luyag sang gamo, kag ang bugalon nga tawo nagapangita lang sang iya kalaglagan.
20Indi gid magmauswagon ang tawo nga tiko ang iya panghunahuna, kag ang butigon nga tawo makaangkon sang kalaglagan.
21Kasubo kag kasakit ang mabatyagan sang isa ka ginikanan sa iya buang-buang nga anak.
22Kon malipayon ka, makapaayo ini sa imo lawas, pero kon masinulub-on ka, makapalain ini sa imo.
23Ang malaot nga tawo nagabaton sang lagay agod indi mahatag ang hustisya.
24Ang tawo nga may pag-intiendi nagahunahuna permi kon paano pa gid siya magmaalamon, pero ang buang-buang nga tawo wala kahibalo kon ano ang iya himuon.
25Nagahatag sang kasubo kag kasakit ang buang-buang nga anak sa iya ginikanan.
26Indi maayo nga silutan ang inosente nga tawo ukon ang dungganon nga tawo nga nagahimo sing husto.
27Ang tawo nga maalamon kag may pag-intiendi indi palawakal kag indi dasodaso.
28Bisan ang buang-buang masal-an nga maalamon kag may pag-intiendi kon maghipos siya.
1Bedre at spise tørt brød i fred
end festmad i splid og spektakel.
2En klog slave får autoritet over sin herres uvorne unger,
og han får del i arven, som var han en søn af familien.
3En smeltning kan afgøre kvaliteten af sølv eller guld,
men kun Herren kender et menneskes hjerte.
4En ballademager tiltrækkes af destruktive planer,
og en løgner lytter gerne til svig og bedrag.
5At foragte de fattige er at håne deres Skaber,
den, der er skadefro, vil selv komme i ulykke.
6Bedsteforældre er stolte af deres børnebørn,
ligesom børn er stolte af deres forældre.
7En tåbe bør holde sig fra store ord,
og den ædle bør holde sig fra løgn.
8Bestikkelse virker som en trylleformular,
for den kan åbne et utal af døre.
9Den, der bærer over med en forurettelse, skaber gode relationer,
men at hænge sig i andres fejl kan skille selv de bedste venner.
10En fornuftig person lærer mere af en enkelt irettesættelse,
end en tåbe lærer af 100 afstraffelser.
11Onde mennesker er altid i oprør,
men de vil få en velfortjent straf.
12Hellere møde en bjørn, hvis unger er taget fra den,
end en tåbe, der slår om sig med tåbeligheder.
13Den, der gengælder godt med ondt,
vil blive forfulgt af uheld.
14At indlede et skænderi er som at åbne for en sluse,
du må hellere få lukket igen, før der bliver rigtig krig.
15At dømme en uskyldig og frikende en skyldig,
begge dele vækker afsky hos Herren.
16Hvad skal en tåbe bruge penge til?
Kan man købe visdom, når man er uden forstand?
17En ven er altid en ven,
og slægtninge har man som en hjælp i nøden.
18Det er dumt at stå inde for en fremmed mands lån
og stille garanti for en andens gæld.
19De, der elsker at skændes, skaber altid problemer,
de overvurderer sig selv, og det ender galt.
20Den, der har falske motiver, klarer sig skidt,
og den, der lever i bedrag, falder med et brag.
21Et tåbeligt barn giver sine forældre sorg,
en oprørsk unge giver ingen glæde.
22Et glad hjerte giver en sund krop,
nedtrykthed dræner ens livsmod.
23Onde mennesker tager imod bestikkelse
og kæmper imod al retfærdighed.
24Den fornuftige har visdom for øje,
men tåbens blik fortaber sig i det fjerne.
25Et tåbeligt barn bringer sin far sorg
og gør sin mor skuffet og bitter.
26Det er forkert, at give de uskyldige bøder
og straffe de mennesker, som er ærlige.
27Den kloge overvejer nøje sine ord,
den forstandige holder hovedet koldt.
28En tåbe, der tier, kan gå for at være fornuftig,
den, der holder sin mund, betragtes som forstandig.
