Hulubaton 15 – HLGN & CST

Ang Pulong Sang Dios

Hulubaton 15:1-33

1Ang mahinay nga sabat makapahaganhagan sang kaakig, pero ang matigdas nga sabat makapaibwal sang kaakig.

2Ang mga ginahambal sang maalamon nga tawo makahatag sing kaalam, pero ang mga ginahambal sang buang-buang nga tawo puro kabuangan.

3Makita sang Ginoo ang tanan, bisan sa diin nga lugar. Ginatan-aw niya ang mga ginahimo sang mga malaot kag sang mga matarong.

4Ang malulo nga mga pulong makapaayo sa kabuhi sang tawo,15:4 makapaayo… tawo: sa literal, kahoy nga nagahatag sang kabuhi. pero ang masakit nga mga pulong makapasakit sa iya tagipusuon.

5Ang buang-buang nga tawo wala nagasapak kon ginatadlong sang iya amay ang iya pamatasan, pero ang maalamon iya nagasapak.

6Magadamo15:6 magadamo: ukon, madamo. ang manggad sang mga matarong, pero ang iya sang mga malaot madula.15:6 madula: ukon, magahatag sa ila sing gamo.

7Ginapalapnag sang mga maalamon ang kaalam; indi ini mahimo sang mga buang-buang.

8Ginakangil-aran sang Ginoo ang mga halad sang mga malaot, pero nalipay siya sa mga pangamuyo sang mga matarong.

9Ginakangil-aran sang Ginoo ang tawo nga ang iya pagginawi malaot, pero ginahigugma niya ang tawo nga nagatinguha sa paghimo sang matarong.

10Ang pagtadlong sa pamatasan ginakabig nga malain sang15:10 Ang pagtadlong… sang: ukon, disiplinahon gid sing tudo ang… tawo nga nagapalayo sa husto nga dalan. Ang tawo nga indi gusto sawayon mapatay.

11Kon nahibaluan sang Ginoo ang nagakalatabo sa lugar sang mga patay, mas labi na gid nga nahibaluan niya ang ara sa tagipusuon sang tawo.

12Ang tawo nga nagapangyaguta indi gusto sawayon; indi siya magpalaygay sa mga maalamon.

13Kon malipayon ang tawo, nagayuhom-yuhom siya, pero kon nagakasubo siya, masinulub-on ang iya guya.

14Ang tawo nga may pag-intiendi gusto gid nga magtuon, pero ang buang-buang nga tawo gusto pa gid sang kabuangan.

15Mabudlay permi ang kabuhi sang mga imol, pero kon magkontento lang sila mangin malipayon gid sila permi.

16Mas maayo pa ang imol nga nagatahod sa Ginoo sang sa manggaranon nga puno sang kagamo ang iya kabuhi.

17Mas maayo pa nga magsud-an lang sang utan nga may paghigugmaanay sang sa magsud-an sang karne nga may pagdinumtanay.

18Ang pagkamainiton sang ulo nagapaumpisa sang inaway, pero ang pagkamapinasensyahon nagapauntat sang inaway.

19Kon matamad ka, mabudlayan ka gid sa imo kabuhi, pero kon mapisan ka, matawhay ang imo kabuhi.

20Ang maalamon nga anak nagahatag sang kalipay sa iya ginikanan. Buang-buang ang anak nga nagapakalain sa iya ginikanan.

21Ang tawo nga wala sing pag-intiendi nagakalipay sa kabuangan, pero ang tawo nga may pag-intiendi nagakabuhi nga matarong.

22Kon indi ka magpangayo sang laygay parte sa imo mga plano, indi ka magmadinalag-on, pero kon magpangayo ka sang madamo nga mga laygay, magmadinalag-on ang imo mga plano.

23Nagakalipay ang tawo kon makahatag siya sang nagakabagay nga sabat. Daw ano pa gid kanami kon makasabat siya sa husto nga tion.

24Ginasunod sang maalamon nga tawo ang dalan nga nagapadulong sa kabuhi agod malikawan niya ang kamatayon.

25Gub-on sang Ginoo ang mga balay sang mga bugalon,15:25 mga bugalon nga luyag mag-agaw sang duta sang mga balo nga babayi. pero protektaran niya ang mga duta sang mga balo nga babayi.

26Ginakangil-aran sang Ginoo ang mga ginahunahuna sang mga malaot, pero ginakalipay niya ang mga ginahunahuna15:26 ginahunahuna: ukon, ginahambal. sang mga matinlo ang tagipusuon.

27Ang tawo nga nagaangkon sang manggad sa malain nga paagi nagadala sang kalisod sa iya panimalay. Ang tawo nga wala nagabaton sang lagay padayon nga magakabuhi.

28Ang matarong nga tawo nagahunahuna anay antes siya maghambal, pero ang malaot nga tawo nagapataka lang kahambal sing malain.

29Malayo ang Ginoo sa mga malaot, pero malapit siya sa mga matarong kay ginapamatian niya ang ila pangamuyo.

30Makahatag kalipay ang manayanaya15:30 manayanaya: ukon, malipayon. nga guya, kag makapabaskog ang maayo nga balita.

31Ang nagapamati sa pagsabdong nga makapaayo sang kabuhi mangin maalamon.

32Ginapakalain sang tawo ang iya kaugalingon kon wala niya ginasapak ang pagsaway sa iya sa pagtadlong sa iya pamatasan, pero kon magpamati siya, makaangkon siya sang pag-intiendi.

33Ang pagtahod sa Ginoo makatudlo sa tawo nga magmaalamon, kag ang pagpaubos makahatag sa iya sang dungog.

Nueva Versión Internacional (Castilian)

Proverbios 15:1-33

1La respuesta amable calma el enojo,

pero la agresiva echa leña al fuego.

2La lengua de los sabios destila conocimiento;15:2 destila conocimiento (LXX); hace bien al conocimiento (TM).

la boca de los necios escupe necedades.

3Los ojos del Señor están en todo lugar,

vigilando a los buenos y a los malos.

4La lengua que brinda alivio15:4 que brinda alivio. Lit. que sana. es árbol de vida;

la lengua insidiosa deprime el espíritu.

5El necio desdeña la corrección de su padre;

el que la acepta demuestra prudencia.

6En la casa del justo hay gran abundancia;

en las ganancias del malvado, grandes problemas.

7Los labios de los sabios esparcen conocimiento;

el corazón de los necios ni piensa en ello.

8El Señor aborrece las ofrendas de los malvados,

pero se complace en la oración de los justos.

9El Señor aborrece el camino de los malvados,

pero ama a quienes siguen la justicia.

10Para el descarriado, disciplina severa;

para el que aborrece la corrección, la muerte.

11Si ante el Señor están el sepulcro y la muerte,

¡cuánto más el corazón humano!

12Al insolente no le gusta que lo corrijan,

ni busca la compañía de los sabios.

13El corazón alegre se refleja en el rostro,

el corazón dolido deprime el espíritu.

14El corazón entendido va tras el conocimiento;

la boca de los necios se nutre de tonterías.

15Para el afligido todos los días son malos;

para el que es feliz todos son de fiesta.

16Más vale tener poco con temor del Señor

que muchas riquezas con grandes angustias.

17Más vale comer verduras sazonadas con amor

que un festín de carne15:17 que un festín de carne. Lit. que toro engordado. sazonada con odio.

18El que es iracundo provoca contiendas;

el que es paciente las apacigua.

19El camino del perezoso está plagado de espinas,

pero la senda del justo es como una calzada.

20El hijo sabio alegra a su padre;

el hijo necio menosprecia a su madre.

21Al necio le divierte su falta de juicio;

el entendido endereza sus propios pasos.

22Cuando falta el consejo, fracasan los planes;

cuando abunda el consejo, prosperan.

23Es muy grato dar la respuesta adecuada,

y más grato aún cuando es oportuna.

24El sabio sube por el sendero de vida,

para librarse de caer en el sepulcro.

25El Señor derriba la casa de los soberbios,

pero mantiene intactos los linderos de las viudas.

26El Señor aborrece los planes de los malvados,

pero se complace en las palabras puras.

27El ambicioso acarrea mal sobre su familia;

el que aborrece el soborno vivirá.

28El corazón del justo medita sus respuestas,

pero la boca del malvado rebosa de maldad.

29El Señor se mantiene lejos de los impíos,

pero escucha las oraciones de los justos.

30Una mirada radiante alegra el corazón,

y las buenas noticias renuevan las fuerzas.15:30 las fuerzas. Lit. los huesos.

31El que atiende a la crítica edificante

habitará entre los sabios.

32El que rechaza la corrección se desprecia a sí mismo;

el que la atiende gana entendimiento.

33El temor del Señor imparte sabiduría;

la humildad precede a la honra.