Ang Pagtuman sa Kasuguan ukon ang Pagtuo kay Cristo
1Kamo nga mga taga-Galacia, kulang ang inyo pag-intiendi! Ngaa nagapati kamo sa mga tawo nga nagadaya sa inyo nga sundon gid ninyo ang Kasuguan ni Moises? Maathag ang akon ginsiling sa inyo kon ano ang kahulugan sang kamatayon ni Cristo sa krus. 2Indi bala nga nabaton na ninyo ang Espiritu Santo paagi sa inyo pagtuo sa Maayong Balita nga inyo nabatian, kag indi tungod sa inyo pagtuman sa Kasuguan? 3Matuod gid nga kulang ang inyo pag-intiendi. Kay sang pagsugod ninyo sang inyo pagtuo kay Cristo nagsalig kamo sa bulig sang Espiritu Santo, pero subong nagahunahuna kamo nga malambot ninyo ang inyo lalambuton bilang Kristohanon paagi sa inyo kaugalingon nga pagpaninguha. 4Ano, wala bala sing pulos ang inyo naeksperiensyahan? Indi mahimo nga wala lang ato sing pulos. 5Indi bala nga ginhatagan kamo sang Dios sang Espiritu Santo kag paagi sa iya nagahimo kamo sang mga milagro? Kag indi bala nga nabaton ninyo ini paagi sa inyo pagtuo sa Maayong Balita nga inyo nabatian, kag indi tungod sa inyo pagtuman sa Kasuguan?
6Pareho bala sang natabo kay Abraham. Suno sa Kasulatan, “Nagtuo siya sa Dios, kag tungod sang iya pagtuo ginpakamatarong siya sang Dios.”3:6 Gen. 15:6. 7Gani maathag nga ang mga tawo nga nagatuo sa Dios amo ang matuod nga mga kaliwat ni Abraham. 8Sang una pa gid nagsiling ang Kasulatan nga pakamatarungon sang Dios ang mga indi Judio tungod sang ila pagtuo sa iya. Suno sa Kasulatan, ining Maayong Balita ginpahayag sang Dios kay Abraham. Nagsiling siya, “Pakamaayuhon ko ang tanan nga nasyon paagi sa imo.”3:8 Gen. 12:3; 18:18; 22:18. 9Nagtuo si Abraham sa promisa sang Dios kag ginpakamaayo siya. Gani ang tanan nga nagatuo sa Dios ginapakamaayo man pareho kay Abraham.
10Pero ang mga tawo nga nagasalig sa ila pagtuman sa Kasuguan ginpakamalaot na sang Dios. Kay suno sa Kasulatan, “ginapakamalaot ang wala nagatuman sang tanan nga ginapatuman sang Kasuguan.”3:10 Deu. 27:26. 11Maathag nga wala gid sing tawo nga pakamatarungon sang Dios tungod sang iya pagtuman sa Kasuguan. Kay nagasiling ang Kasulatan, “Ang tawo nga ginpakamatarong sang Dios tungod sa iya pagtuo magakabuhi.”3:11 magakabuhi: buot silingon, magakabuhi sa wala sing katapusan kag ara sa Dios. 3:11 Hab. 2:4. 12Ang Kasuguan wala sing labot sa pagtuo, kay nagasiling ang Kasulatan, “Ang tawo nga nagatuman sang tanan nga ginasiling sang Kasuguan makaangkon sang kabuhi.”3:12 Lev. 18:5. 13Ginpakamalaot na kita sang Dios tungod nga indi ta matuman ang tanan nga ginasiling sang Kasuguan. Pero gintubos kita ni Cristo sa sini nga pagpakamalaot. Siya amo ang ginpakamalaot sang Dios para sa aton. Kay nagasiling ang Kasulatan, “Ang bisan sin-o nga ginbitay sa kahoy ginpakamalaot sang Dios.”3:13 Deu. 21:23. 14Amo ini ang ginhimo sang Dios agod paagi kay Cristo Jesus ang pagpakamaayo nga iya ginhatag kay Abraham mahatag man niya sa mga indi Judio, agod nga paagi sa aton pagtuo mabaton ta ang Espiritu Santo nga iya ginpromisa.
Ang Kasuguan kag ang Promisa sang Dios
15Mga utod, hatagan ko kamo sang halimbawa. Wala sing may makapanginwala ukon makadugang sa kasugtanan nga ginpirmahan na. 16Karon, nagpromisa ang Dios kay Abraham kag sa iya kaliwat. Wala siya nagsiling kay Abraham, “sa imo mga kaliwat” nga ang buot silingon madamo nga mga tawo, kundi ang siling niya, “sa imo kaliwat”3:16 Tan-awa ang Gen. 12:7 kag ang footnote. nga ang buot silingon isa lang ka tawo; kag ini wala sing iban kundi si Cristo. 17Ang buot ko silingon amo ini: may ginpromisa ang Dios kay Abraham. Kag ato nga promisa nahimo sa wala pa ang Kasuguan, tungod nga mga 430 pa ka tuig ang nakaligad antes ginhatag sang Dios ang Kasuguan. Gani atong ginpromisa sang Dios indi mahimo nga gub-on ukon dulaon sang Kasuguan. 18Kay kon mabaton naton ang pagpakamaayo paagi sa pagtuman sa Kasuguan, ti wala na sing pulos ang iya promisa kay Abraham. Pero ang matuod, ginhatag sang Dios ang pagpakamaayo bilang pagtuman sa iya promisa.
19Kon amo sina, ngaa ginhatag pa gid ang Kasuguan? Ang Kasuguan gindugang sang Dios agod mahibaluan sang mga tawo nga nagapakasala sila. Kag ini hasta lang sa pag-abot sang kaliwat ni Abraham nga gintumod sang Dios sa iya promisa. Ginhatag sang Dios ina nga Kasuguan paagi sa iya mga anghel, kag sila ang naghatag sini sa mga tawo paagi sa manugpatunga. 20Pero ang promisa indi pareho sini. Wala ginhatag ini sang Dios kay Abraham paagi sa manugpatunga ukon kaupod ang mga anghel, kundi siya lang mismo.
21Karon, basi maghunahuna kamo nga ang Kasuguan nagakontra sa mga promisa sang Dios. Wala! Kay kon ginhatag ang Kasuguan agod makahatag sang kabuhi nga wala sing katapusan, ina na lang kuntani ang paagi sang Dios agod pakamatarungon niya kita. 22Sa baylo, nagasiling ang Kasuguan nga ang tanan nga tawo gin-ulipon sang sala. Gani ang mga nagatuo kay Jesu-Cristo amo lang ang makaangkon sang ginpromisa sang Dios.
23Sang wala pa ang ginatawag nga pagtuo kay Cristo, daw pareho kita sa mga priso. Ang Kasuguan amo ang nagpriso sa aton hasta sa adlaw nga nag-abot si Cristo kag nagtuo na kita sa iya. 24Ang halimbawa sang Kasuguan pareho sang isa ka yaya nga nag-atipan sa aton hasta sa pag-abot ni Cristo, agod paagi sa aton pagtuo sa iya pakamatarungon niya kita. 25Kag tungod nga subong ara na ang ginatawag nga pagtuo, wala na kita sa idalom sang pag-atipan sang sina nga yaya.
26Kamo tanan mga anak na sang Dios tungod sang inyo pagtuo kay Cristo Jesus. 27Kay ginbautisohan kamo sa inyo paghiusa kay Cristo.3:27 sa inyo paghiusa kay Cristo: ukon, bilang tanda sang inyo paghiusa kay Cristo; ukon, agod mahiusa kamo kay Cristo. Kon sa mga bayo, ginsuksok na ninyo si Cristo. 28Karon palareho na lang ang mga Judio kag ang mga indi Judio, ang mga ulipon kag ang mga indi ulipon, ang mga lalaki kag ang mga babayi. Kita tanan palareho na lang tungod nga kita ara na kay Cristo Jesus. 29Kag tungod nga kamo iya na ni Cristo, mga kaliwat kamo ni Abraham, kag kon ano ang ginpromisa sang Dios kay Abraham mabaton man ninyo.
Faith or Obeying the Law
1You foolish people of Galatia! Who has put you under an evil spell? When I preached, I clearly showed you that Jesus Christ had been nailed to the cross. 2I would like to learn just one thing from you. Did you receive the Holy Spirit by obeying the law? Or did you receive the Spirit by believing what you heard? 3Are you so foolish? You began by the Holy Spirit. Are you now trying to finish God’s work in you by your own strength? 4Have you experienced so much for nothing? And was it really for nothing? 5So I ask you again, how does God give you his Spirit? How does he work miracles among you? Is it by doing what the law says? Or is it by believing what you have heard? 6In the same way, Abraham “believed God. God was pleased with Abraham because he believed. So his faith made him right with God.” (Genesis 15:6)
7So you see, those who have faith are children of Abraham. 8Long ago, Scripture knew that God would make the Gentiles right with himself. He would do this by their faith in him. He announced the good news ahead of time to Abraham. God said, “All nations will be blessed because of you.” (Genesis 12:3; 18:18; 22:18) 9So those who depend on faith are blessed along with Abraham. He was the man of faith.
10All who depend on obeying the law are under a curse. It is written, “May everyone who doesn’t continue to do everything written in the Book of the Law be under God’s curse.” (Deuteronomy 27:26) 11We know that no one who depends on the law is made right with God. This is because “the one who is right with God will live by faith.” (Habakkuk 2:4) 12The law is not based on faith. In fact, it is just the opposite. It teaches that “the person who does these things will live by them.” (Leviticus 18:5) 13Christ set us free from the curse of the law. He did it by becoming a curse for us. It is written, “Everyone who is hung on a pole is under God’s curse.” (Deuteronomy 21:23) 14Christ Jesus set us free so that the blessing given to Abraham would come to the Gentiles through Christ. He did it so that we might receive the promise of the Holy Spirit. The promised Spirit comes by believing in Christ.
The Law and the Promise
15Brothers and sisters, let me give you an example from everyday life. No one can get rid of an official agreement between people. No one can add to it. It can’t be changed after it has been made. It is the same with God’s covenant agreement. 16The promises were given to Abraham. They were also given to his seed. Scripture does not say, “and to seeds.” That means many people. It says, “and to your seed.” (Genesis 12:7; 13:15; 24:7) That means one person. And that one person is Christ. 17Here is what I mean. The law came 430 years after the promise. But the law does not get rid of God’s covenant and promise. The covenant had already been made by God. So the law does not do away with the promise. 18The great gift that God has for us does not depend on the law. If it did, it would no longer depend on the promise. But God gave it to Abraham as a free gift through a promise.
19Then why was the law given at all? It was added because of human sin. And it was supposed to control us until the promised Seed had come. The law was given through angels, and a go-between was put in charge of it. 20A go-between means that there is more than one side to an agreement. But God didn’t use a go-between when he made his promise to Abraham.
21So is the law opposed to God’s promises? Certainly not! What if a law had been given that could give life? Then people could become right with God by obeying the law. 22But Scripture has locked up everything under the control of sin. It does so in order that what was promised might be given to those who believe. The promise comes through faith in Jesus Christ.
Children of God
23Before faith in Christ came, we were guarded by the law. We were locked up until this faith was made known. 24So the law was put in charge of us until Christ came. He came so that we might be made right with God by believing in Christ. 25But now faith in Christ has come. So the law is no longer in charge of us.
26So in Christ Jesus you are all children of God by believing in Christ. 27This is because all of you who were baptized into Christ have put on Christ. You have put him on as if he were your clothes. 28There is no Jew or Gentile. There is no slave or free person. There is no male or female. That’s because you are all one in Christ Jesus. 29You who belong to Christ are Abraham’s seed. So you will receive what God has promised.
