1Hinigugma ko nga Teofilus:
Sa akon una nga libro ginsulat ko ang tanan nga ginpanghimo kag ginpanudlo ni Jesus halin sang pagsugod niya sang iya buluhaton 2-3hasta sa tion nga gindala siya pa-langit. Sa tapos siya napatay kag nabanhaw, makapila siya nagpakita sa nagkalain-lain nga paagi sa iya mga apostoles sa pagpamatuod nga nabanhaw siya. Sa sulod sang 40 ka adlaw nagpakita siya sa ila kag gintudluan niya sila parte sa paghari sang Dios. Kag sa wala pa siya makapa-langit, may mga sugo siya nga ginbilin sa iya ginpili nga mga apostoles. Ato nga mga sugo ginhatag niya paagi sa gahom sang Espiritu Santo. 4Isa sadto ka tion, samtang nagakaon si Jesus kaupod nila, nagsiling siya, “Indi kamo anay maghalin sa Jerusalem. Hulaton ninyo ang Espiritu Santo nga ginpromisa sang Dios nga Amay. Ginsugid ko na ini sa inyo sang una. 5Nagpangbautiso si Juan sa tubig, pero sa pila ka adlaw pagabautisohan kamo sa Espiritu Santo.”
Ang Pagkayab ni Jesus pa-Langit
6Isa ka tion, samtang nagatilipon sila, ginpamangkot nila si Jesus, “Ginoo, amo na bala ini ang tion nga patindugon mo liwat ang ginharian sang Israel?”1:6 Ang ila ginahunahuna nga basi kon pahalinon ni Jesus ang mga taga-Roma nga nagadumala sa ila agod sila nga mga taga-Israel makadumala liwat sang ila banwa. 7Nagsabat si Jesus, “Wala kamo ginatuguti sang Amay nga mahibaluan ninyo kon san-o matabo ang mga butang nga iya gintalana.1:7 gintalana: sa Tagalog, itinakda. 8Pero pag-abot sang Espiritu Santo sa inyo, hatagan niya kamo sing gahom. Dayon isugid ninyo ang mga butang parte sa akon, halin diri sa Jerusalem hasta sa bug-os nga Judea kag Samaria, kag hasta sa bug-os nga kalibutan.”1:8 hasta sa bug-os nga kalibutan: sa literal, sa pinakapunta sang kalibutan. 9Pagkatapos niya hambal sini, gindala siya pa-langit. Kag sang nagatulok sila sa iya nga nagapaibabaw, ginlikupan siya sang panganod kag dayon nadula siya sa ila panulok.
10Samtang sige ang ila tan-aw sa langit, may duha ka lalaki nga nagabayo sang puti nga hinali lang nga nagtindog malapit sa ila 11kag nagsiling, “Kamo nga mga taga-Galilea, ngaa nagatindog pa kamo diri nga nagatangla sa langit? Ining Jesus nga inyo nakita nga gindala paibabaw magabalik diri sa kalibutan. Kag kon paano siya nagpaibabaw, sa amo man sina nga paagi ang iya pagbalik.”
Nagpili ang mga Apostoles Kon Sin-o ang Ibulos kay Judas
12Pagkatapos sadto, nagbalik ang mga apostoles sa Jerusalem halin sa Bukid sang mga Olibo. Ini nga bukid mga isa ka kilometro ang kalayuon halin sa siyudad sang Jerusalem. 13Pag-abot nila sa Jerusalem, nagsaka sila sa ibabaw nga kuwarto sang balay nga ila ginadayunan. Sila amo sanday Pedro, Juan, Santiago, Andres, Felipe, Tomas, Bartolome, Mateo, Santiago nga anak ni Alfeus, Simon (nga sang una rebelde sa gobyerno sang Roma), kag si Judas nga anak ni Santiago. 14Ini sila permi nagatipon agod magpangamuyo. Kaupod man nila ang pila ka mga babayi pati si Maria nga iloy ni Jesus, kag ang mga utod nga lalaki ni Jesus.
15Sang nagligad ang pila ka adlaw, nagtipon ang mga 120 ka tumuluo. Nagtindog si Pedro kag naghambal, 16“Mga utod, kinahanglan matuman ang ginsiling sang Kasulatan nga gintagna sang Espiritu Santo sang una paagi kay David. Ini parte kay Judas nga amo ang naggiya sa mga nagdakop kay Jesus. 17Kaupod siya namon nga mga apostoles nga ginpili ni Jesus, kag bahin siya sang amon buluhaton.”
18(Pero nagbakal si Judas sang duta halin sa kuwarta nga iya nabaton sa malaot nga buhat, kag didto nahulog siya nga una ang ulo. Nabusdik ang iya tiyan kag nagwagay ang iya tinai. 19Nahibaluan ini sang tanan nga tawo sa Jerusalem, gani gintawag nila ato nga lugar Akeldama, nga kon sayuron, “Duta sang Dugo.”1:19 Duta sang Dugo: Amo ini ang tawag sa duta tungod nga diri nag-agay ang dugo ni Judas ukon tungod nga ang kuwarta nga ginbakal sa sini nga duta amo ang ginbayad para ipapatay si Jesus.) 20Nagsiling pa gid si Pedro, “Nasulat sa mga Salmo,
‘Pabay-i na lang ang iya ginaestaran,
kag dapat wala na sing may mag-estar didto.’1:20 Salmo 69:25.
Kag nasulat man,
‘Ihatag na lang sa iban ang iya katungdanan.’1:20 Salmo 109:8.
21-22“Gani kinahanglan nga magpili kita sang isa ka tawo nga ibulos kay Judas, nga magbulig sa aton sa pagpamatuod nga nabanhaw si Jesus. Kinahanglan isa siya sang mga kaupod naton nga nag-alagad kay Ginoong Jesus sang diri pa siya sa kalibutan, halin sang pagpangbautiso ni Juan hasta sa tion nga gindala si Jesus pa-langit.” 23Gani duha ka lalaki ang ila ginpilian: si Matias kag si Jose nga ginatawag Barsabas (ukon Justus). 24Kag antes sila magpili, nagpangamuyo sila, “Ginoo, ikaw ang nakahibalo sang tagipusuon sang tanan nga tawo. Gani ipahayag sa amon kon sin-o sa duha nga ini ang imo ginpili 25nga mangin apostol sa pagbulos kay Judas. Kay ginbayaan ni Judas ang iya obra bilang isa ka apostol, kag nagkadto siya sa lugar nga bagay sa iya.” 26Pagkatapos nila pangamuyo, naggabot-gabot sila. Kag ang napilian amo si Matias. Gani si Matias amo ang gindugang sa onse ka apostoles.
Jesus vender tilbake til himmelen
1Kjære Teofilus!
I min første bok1:1 Lukas sin fortelling om Jesus. fortalte jeg for deg om alt som Jesus gjorde og lærte 2-3helt fram til den dagen da han ble tatt opp til himmelen. Etter at han hadde lidd, var død og stått opp fra de døde, viste han seg for de mennene han hadde valgt ut som sine spesielle utsendinger1:2-3 Blir også kalt apostler.. Han beviste på mange måter for dem at han levde. I 40 dager viste han seg for dem og fortalte om Guds plan for å frelse menneskene og gjøre dem til sitt eget folk. Gjennom Guds Hellige Ånd ga han en rekke råd og befalinger.
4Ved en anledning, da han spiste sammen med sine utsendinger, sa han: ”Ikke reis fra Jerusalem før min Far i himmelen har sendt det han har lovet, det som jeg allerede har snakket med dere om. 5Døperen Johannes døpte med vann, men om noen få dager skal dere bli døpt med Guds Hellige Ånd.”
6En annen gang da de var samlet, spurte utsendingene Jesus: ”Herre, er det nå du vil sette fri Israel og la oss bli et mektig land igjen?” 7Han svarte: ”Det tidspunktet bestemmer min Far i himmelen, det er ikke noe som dere får vite. 8Men når Guds Hellige Ånd kommer over dere, skal dere få kraft, og dere skal fortelle for alle om meg, både i Jerusalem, i Judea, i Samaria og over hele jorden.”
9Straks etter ble han løftet opp mot himmelen. Mens de sto og stirret etter ham forsvant han i en sky. 10De forsøkte å få et siste glimt av ham, men plutselig sto to hvitkledde menn blant dem. 11De sa: ”Dere menn fra Galilea, hvorfor står dere og ser opp mot himmelen? Jesus har blitt tatt opp fra dere og har vendt tilbake til himmelen, men en dag vil han komme tilbake på samme måten som han for opp!”
Mattias blir valgt for å erstatte Judas
12Da alt dette skjedde, oppholdt Jesu utsendinger seg på Oljeberget, som ligger en snau kilometer fra Jerusalem. Nå vendte de tilbake dem til byen. 13De gikk opp på det rommet i andre etasjen der de brukte å treffe hverandre. Det var Peter, Johannes, Jakob, Andreas, Filip, Tomas, Bartolomeus, Matteus, Jakob, som var sønn til Alfeus, Simon, som også ble kalt seloten1:13 Selot betyr ”ivreren”. Enten var Simon ivrig i sin personlighet, eller så tilhørte han ”selotene”, et politisk parti som ville gjøre opprør mot romerne., og Judas, som var sønn til Jakob. 14Alle disse ba titt og ofte sammen. Flere kvinner, blant andre Maria, moren til Jesus, brukte også å komme dit, det samme gjorde brødrene til Jesus.
15Noen dager seinere var omkring 120 troende samlet. Peter reiste seg opp og sa: 16”Kjære søsken, for lenge siden forutsa Guds Hellige Ånd ved kong David det som skulle skje med Judas, han som viste veien for dem som arresterte Jesus. Nå har det som var forutsagt i Skriften1:16 ”Skriften” for jødene er Bibelens første del, den som vi kaller Det gamle testamente., blitt virkelighet.1:16 Forutsigelsen er sitert i v.20. 17Som dere vet var Judas en av oss. Han var valgt ut til å være en av de nære utsendingene for Jesus akkurat som oss. 18Men han ble en forræder. For de pengene han fikk for sviket, kjøpte han en åker. Det endte med at han falt hodestups, slik at kroppen sprakk og innvollene hans veltet ut. 19Nyheten om måten han døde på spredde seg raskt blant alle i Jerusalem. De kalte stedet for Hakeldama på arameisk1:19 Arameisk var hverdagens språk for Israels folk på denne tiden., noe som betyr ’Blodåkeren’. 20David skriver i Salmenes bok:
’La hjemmet hans bli øde,
ingen skal bo der mer’,
og:
’La hans oppgave bli overtatt av en annen.’1:20 Se Salmenes bok 69:26 og 109:8.
21-22Derfor må vi nå velge en annen som kan ta plassen i stedet for Judas. En som sammen med oss kan fortelle at Herren Jesus har stått opp fra de døde. La oss velge en person som har vært med oss hele den tiden mens vi var sammen med Herren. En som har vært med helt fra den dagen da Jesus ble døpt av døperen Johannes og fram til dagen da han ble tatt opp til himmelen.”
23De foreslo da to menn: Josef Barsabbas, som også ble kalt Justus, og Mattias. 24Hele gruppen samlet seg i bønn, og sa: ”Herre, du kjenner hjertene hos hvert menneske. Vis oss hvem av disse to du har valgt ut. 25La ham bli din utsending i stedet for Judas som svek oppdraget sitt, og nå har gått til stedet der han hører hjemme.”
26Så trakk de lodd. Loddet falt på Mattias, som ble valgt til Jesu utsending sammen med de andre elleve.
