Thimo 31 – GKY & NEN

Holy Bible in Gĩkũyũ

Thimo 31:1-31

Mĩario ya Mũthamaki Lemueli

131:1 Thim 22:17Ĩno nĩyo mĩario ya Mũthamaki Lemueli: nĩ ndũmĩrĩri nditũ ĩrĩa aarutirwo nĩ nyina:

231:2 Atiir 11:30“Atĩrĩrĩ, wee mũrũ wakwa, ngũkwĩra atĩa, o wee mwana wa nda yakwa,

ngũkwĩra atĩa o wee mwana wa mĩĩhĩtwa yakwa,

331:3 Gũcook 17:17; 1Ath 11:3atĩrĩ, ndũkanaitange hinya waku na andũ-a-nja,

kana ũhe ũhoti waku acio manangaga athamaki.31:3 Nyũmba ya ũthamaki nĩyakoragwo na andũ-a-nja aingĩ mũno arĩa rĩmwe na rĩmwe monũhaga athamaki.

431:4 Thim 20:1; Koh 10:16-17; Isa 5:22“Atĩrĩrĩ, wee Lemueli, athamaki matiagĩrĩirwo nĩkũnyua ndibei,

ti mũtugo wa athamaki kũnyua ndibei,

anene matiagĩrĩirwo nĩ kwĩrirĩria njoohi,

531:5 1Ath 16:9nĩgeetha matikanyue mariganĩrwo nĩ ũrĩa watho uugaga,

nao magithie arĩa othe ahinyĩrĩrie kĩhooto kĩao.

631:6 Kĩam 14:8Heaga arĩa marathira njoohi,

na ndibei kũrĩ arĩa marĩ na ruo rũnene rwa ngoro;

7reke manyue mariganĩrwo nĩ ũthĩĩni wao,

na matige gũcooka kũririkana kĩeha kĩao.

831:8 1Sam 19:4“Arĩrĩria arĩa matangĩhota kwĩyarĩrĩria,

warĩrĩrie kĩhooto kĩa arĩa othe anyamaarĩku.

9Maarĩrĩrie, na ũmatuĩre ciira na kĩhooto;

rũĩrĩra kĩhooto kĩa arĩa athĩĩni na arĩa abatari.”

Ciugo cia Kũrigĩrĩria: Mũtumia ũrĩa Ngatha

1031:10 Ruth 3:11; Thim 18:22; 8:35Mũtumia ngatha-rĩ, angĩoneka kũ?

Nĩgũkorwo thogora wake nĩũkĩrĩte mũno ũrĩa wa ruru iria ndune.

1131:11 Kĩam 2:18Mũthuuri wake nĩamwĩhokete biũ,

na ndarĩ kĩndũ kĩa bata angĩaga.

12Mũtumia ũcio, matukũ mothe ma muoyo wake,

no maũndũ mega ekaga mũthuuriwe,

na ndangĩmwĩka ũũru.

1331:13 1Tim 2:9-10Ethaga guoya wa ngʼondu na ndigi cia ũguta,

agacirutĩra wĩra na kĩyo, na moko make.

14Ahaana ta marikabu cia wonjoria,

tondũ athũgũraga irio ciake kuuma kũraya.

15Okĩraga rũciinĩ kũrĩ o na nduma;

akahe andũ a nyũmba yake irio,

na akagaĩra ndungata ciake cia airĩtu mawĩra mao.

16Ecũũranagia ũhoro wa mũgũnda mũna, akaũgũra;

kuumana na ũthũkũmi wake, ahaandaga mũgũnda wa mĩthabibũ.

17Ehotoragĩra wĩra wake erutanĩirie;

moko make marĩ hinya wa kwĩrutĩra wĩra.

18Nĩatigagĩrĩra atĩ wonjoria wake nĩũrĩ na uumithio,

naguo tawa wake ũraaraga ũgĩakana.

19Anyiitaga mũtĩ wa kuogotha ndigi na guoko,

nakĩo gĩcũni kĩa ndigi agakĩnyiitĩrĩra na ciara ciake.

2031:20 Gũcook 15:11Nĩataanahagĩra andũ arĩa athĩĩni,

nao arĩa abatari akamatambũrũkĩria moko make.

21Rĩrĩa tharunji yagũa-rĩ, we ndamakaga atĩ nĩĩgũthĩĩnia andũ a nyũmba yake;

nĩgũkorwo othe nĩahumbe nguo cia rangi mũtune.

22Nĩatumaga indo cia kwara ũrĩrĩ wake;

nake ehumbaga nguo cia gatani ĩrĩa njega, na cia rangi wa ndathi.31:22 Gĩtambaya kĩa rangi wa ndathi kĩarĩ kĩa goro mũno, na kĩarĩ kĩonereria kĩa ũnene.

23Mũthuuri wake nĩaheagwo gĩtĩĩo kĩhingo-inĩ gĩa itũũra inene,

harĩa aikaraga marĩ na athuuri a bũrũri.31:23 Kĩhingo-inĩ kĩa itũũra nĩho athuuri a itũũra maacemanagia.

24Mũtumia ũcio nĩatumaga nguo cia gatani agaciendia,

na agatwaragĩra onjoria mĩcibi.

25Hinya na ũtĩĩku nĩcio nguo iria ehumbaga;

nĩakenaga ategwĩtigĩra matukũ marĩa magooka.

2631:26 Thim 10:31Aaragia ciugo cia ũũgĩ,

naruo rũrĩmĩ rwake rũrutanaga maũndũ ma ũtugi.

27Nĩarũmbũyagia maũndũ ma nyũmba yake,

na ndarĩĩaga irio atanogeire.

28Ciana ciake ciarahũkaga, cikoiga arorathimwo;

o nake mũthuuri wake nĩamũgaathagĩrĩria, akamwĩra atĩrĩ:

29“Andũ-a-nja aingĩ manatuĩka ngatha,

no wee nĩũmakĩrĩte othe.”

30Ngoga nĩ cia kũheenania, naguo ũthaka nĩ wa tũhũ;

no mũtumia ũrĩa mwĩtigĩri Jehova nĩ wa kũgaathĩrĩrio.

31Mũrĩhei mũcaara wa wĩra ũrĩa arutĩte,

naguo wĩra wake ũrekwo ũmũgaathĩrĩrie kĩhingo-inĩ gĩa itũũra rĩrĩa inene.

Kiswahili Contemporary Version (Neno: Bibilia Takatifu)

Mithali 31:1-31

Misemo Ya Mfalme Lemueli

131:1 Mit 22:17Misemo ya Mfalme Lemueli, usia wa mama yake aliyomfundisha:

231:2 Amu 11:30; Isa 49:15“Ee mwanangu, ee mwana wa tumbo langu,

ee mwana wa nadhiri zangu,31:2 Au: Ewe uliye jibu la maombi yangu.

331:3 Neh 13:26; Kum 17:17; Hos 4:11; 1Fal 11:3Usitumie nguvu zako kwa wanawake,

uhodari wako kwa wale wanaowaharibu wafalme.

431:4 Mhu 10:17; Isa 5:22“Ee Lemueli, haifai wafalme,

haifai wafalme kunywa mvinyo,

haifai watawala kutamani sana kileo,

531:5 1Fal 16:9; Mit 16:12; Hos 4:11wasije wakanywa na kusahau vile sheria inavyoamuru

na kuwanyima haki zao wote walioonewa.

631:6 Mwa 14:18Wape kileo wale wanaoangamia,

mvinyo wale walio na uchungu,

731:7 Es 1:10Wanywe na kusahau umaskini wao

na wasikumbuke taabu yao tena.

831:8 1Sam 19:4; Es 4:16; Ay 29:12-17“Sema kwa ajili ya wale wasioweza kujisemea,

kwa ajili ya haki za wote walioachwa ukiwa.

931:9 Law 19:15; Yer 22:16; Kum 1:16; Isa 1:17Sema na uamue kwa haki,

tetea haki za maskini na wahitaji.”

Maneno Ya Mwisho: Mke Mwenye Sifa Nzuri

1031:10 Rut 3:11; Mit 19:14Mke mwenye sifa nzuri, ni nani awezaye kumpata?

Yeye ni wa thamani sana kuliko marijani.31:10 Mithali 31:10-31 imetungwa kila mstari ukianzia na herufi ya alfabeti ya Kiebrania zikifuatana tangu Aleph (A) hadi Taw (T); zote ni 22.

1131:11 Mwa 2:18; Mit 12:4Mume wake anamwamini kikamilifu

wala hakosi kitu chochote cha thamani.

12Humtendea mumewe mema, wala si mabaya,

siku zote za maisha yake.

1331:13 1Tim 2:9-10Huchagua sufu na kitani

naye hufanya kazi kwa mikono yenye bidii.

14Yeye ni kama meli za biashara

akileta chakula chake kutoka mbali.

1531:15 Mt 24:45; Rum 12:11; Ay 23:12Yeye huamka kungali bado giza

huwapa jamaa yake chakula

na mafungu kwa watumishi wake wa kike.

16Huangalia shamba na kulinunua,

kutokana na mapato yake hupanda shamba la mizabibu.

17Hufanya kazi zake kwa nguvu,

mikono yake ina nguvu kwa ajili ya kazi zake.

18Huona kwamba biashara yake ina faida,

wala taa yake haizimiki usiku.

19Huweka mikono yake kwenye pia,

navyo vidole vyake hushikilia kijiti chenye uzi.

2031:20 Kum 15:11; Ebr 13:16; Efe 4:26-28Huwanyooshea maskini mikono yake

na kuwakunjulia wahitaji vitanga vyake.

2131:21 Yos 2:18-19; Ebr 9:19-22Theluji ishukapo, hana hofu kwa ajili ya watu wa nyumbani mwake,

kwa maana wote wamevikwa nguo za kutia joto.

22Hutengeneza mazulia ya urembo ya kufunika kitanda chake,

yeye huvaa kitani safi na urujuani.

2331:23 Kut 3:16; Kum 16:18; Rut 4:1, 11; Mit 12:4Mume wake anaheshimiwa kwenye lango la mji,

aketipo miongoni mwa wazee wa nchi.

24Hutengeneza mavazi ya kitani na kuyauza,

naye huwauzia wafanyabiashara mishipi.

2531:25 1Tim 2:9, 10Amevikwa nguvu na heshima,

anaweza kucheka bila kuwa na hofu kwa siku zijazo.

26Huzungumza kwa hekima

na mafundisho ya kuaminika yapo ulimini mwake.

2731:27 Mit 14:1; 1Tim 5:14; 2Tim 3:15; Tit 2:4-5Huangalia mambo ya nyumbani mwake

wala hali chakula cha uvivu.

2831:28 1Fal 2:19Watoto wake huamka na kumwita aliyebarikiwa,

mumewe pia humsifu, akisema:

29“Wanawake wengi hufanya vitu vyenye sifa nzuri,

lakini wewe umewapita wote.”

3031:30 Za 112:1Kujipamba ili kuvutia ni udanganyifu na uzuri unapita upesi,

bali mwanamke anayemcha Bwana atasifiwa.

31Mpe thawabu anayostahili,

nazo kazi zake na zimletee sifa kwenye lango la mji.