Thimo 24 – GKY & HTB

Holy Bible in Gĩkũyũ

Thimo 24:1-34

124:1 Thim 3:31-32Tiga kũiguĩra andũ arĩa aaganu ũiru,

na ndũkanerirĩrie thiritũ yao,

224:2 Thab 2:1; Isa 32:6nĩgũkorwo ngoro ciao ithugundaga o haaro,

na mĩromo yao yaragia ũhoro wa kũrehere andũ thĩĩna.

324:3 Thim 14:1Nyũmba yakagwo na ũũgĩ,

naguo ũtaũku nĩguo ũtũmaga ĩĩhaande;

4ũmenyo nĩguo ũiyũragia tũnyũmba twayo,

ũgatũiyũria na indo cia bata, na ũtonga mwega.

5Mũndũ mũũgĩ arĩ ũhoti mũnene,

na mũndũ ũrĩ ũmenyo nĩakĩragĩrĩria kũgĩa na hinya;

624:6 Luk 14:31ũgĩthiĩ mbaara-inĩ nĩũbatarĩtio nĩgũtaarwo,

na nĩgeetha ũhootane nĩũbatarĩtio nĩ aheani kĩrĩra aingĩ.

7Ũũgĩ ũrĩ igũrũ mũno, ndũngĩkinyĩrĩka nĩ mũndũ mũkĩĩgu;

rĩrĩa kwagomanwo kĩhingo-inĩ, ndangĩona wa kuuga.

8Mũndũ ũrĩa ũthugundaga ũũru-rĩ,

andũ mamwĩtaga mungumania.

9Mathugunda ma ũrimũ nĩ mehia,

na mũnyũrũrania nĩ kĩndũ kĩrĩ magigi harĩ andũ.

10Ũngĩtuĩka wa kũũrwo nĩ hinya hĩndĩ ya thĩĩna,

hinya waku kaĩ nĩ mũnini-ĩ!

1124:11 Thab 82:4Honokia arĩa maratwarĩrĩrio gĩkuũ-inĩ;

girĩrĩria arĩa maratũgũũga merekeire gĩthĩnjĩro.

1224:12 Ayub 34:11; Arom 2:6Ũngiuga atĩrĩ, “Ũhoro ũcio tũtiraũmenyete,”

githĩ ũrĩa ũthimaga ngoro tiwe ũmenyaga?

Ũrĩa ũrangagĩra muoyo waku-rĩ, githĩ ndooĩ kana nĩguo?

Githĩ ndakaarĩha o mũndũ kũringana na ũrĩa ekĩte?

13Mũrũ wakwa, rĩa ũũkĩ, nĩgũkorwo nĩ mwega;

ũũkĩ uumĩte magua-inĩ ũrĩ mũrĩo ũkĩũcama.

14Ningĩ menya atĩ ũũgĩ ũrĩ mũrĩo harĩ ngoro yaku;

ũngĩgĩa naguo, nĩũkagĩa na kĩĩrĩgĩrĩro,

na kĩĩrĩgĩrĩro gĩaku gĩtigaathira.

15Ndũkanoohie mũndũ mũthingu njĩra-inĩ ũtharĩkĩre nyũmba yake ta mũitũ,

ndũkanahithũkĩre gĩikaro gĩake;

16nĩgũkorwo mũndũ mũthingu o na angĩgũa maita mũgwanja, agũũaga o agĩũkagĩra,

no andũ arĩa aaganu marũndagwo nĩ mũtino.

1724:17 Obad 1:12; Mik 7:8Hĩndĩ ĩrĩa thũ yaku yagũa-rĩ, ndũkanamĩkenerere;

hĩndĩ ĩrĩa yahĩngwo-rĩ, ndũkareke ngoro yaku ĩkene,

18nĩguo Jehova ndakone ũndũ ũcio arakare,

akĩhũndũre marakara make kuuma kũrĩ thũ ĩyo.

1924:19 Thab 37:1Ndũkanathĩĩnĩke ngoro nĩ ũndũ wa andũ arĩa ooru,

kana wĩrirĩrie kũhaanana na arĩa aaganu,

20nĩgũkorwo mũndũ ũrĩa mũũru ndarĩ na mwĩhoko wa thuutha-inĩ,

na tawa wa ũrĩa mwaganu nĩũkahorio.

2124:21 Arom 13:1-5Mũrũ wakwa, wĩtigĩre Jehova na wĩtigĩre mũthamaki,

na ndũkagĩe na ngwatanĩro na andũ arĩa aremi,

22nĩgũkorwo acio eerĩ no mamũrehithĩrie mwanangĩko wa narua,

na nũũ ũngĩmenya nĩ mĩtino ĩrĩkũ mangĩrehe?

Mĩario ĩngĩ ya arĩa Oogĩ

2324:23 Alaw 19:15; Jer 22:16O na ici no thimo cia andũ arĩa oogĩ:

Kwenda mwena ũmwe gũkĩra ũrĩa ũngĩ ciira-inĩ ti ũndũ mwega:

24Ũrĩa wothe wĩraga mũndũ ũrĩa ũrĩ na mahĩtia atĩrĩ, “Wee ndũrĩ na mahĩtia,”

kĩrĩndĩ nĩgĩkamũruma, na athũũrwo nĩ ndũrĩrĩ.

25No arĩa matuagĩra andũ arĩa aaganu ciira,

nĩmakona wega, na magĩe na kĩrathimo kĩega.

26Icookio rĩa wĩhokeku

nĩ ta kĩmumunyano kĩa mĩromo.

27Rĩĩkia wĩra wa gũtua mwako na nja,

na ũhaarĩrie mĩgũnda yaku;

thuutha ũcio cooka wĩakĩre nyũmba.

2824:28 Thab 7:4Ndũkanarute ũira ũigĩrĩre mũndũ wa itũũra rĩaku kĩgeenyo,

kana ũheenanie na mĩromo yaku.

2924:29 Thim 20:22; Math 5:38-41Ndũkanoige atĩrĩ, “Ngũmwĩka o ta ũrĩa anjĩkĩte;

ngwĩrĩhĩria harĩ mũndũ ũcio kũringana na ũrĩa eekire.”

3024:30 Thim 6:6-11Ndaahĩtũkĩire mũgũnda-inĩ wa kĩgũũta,

ngĩhĩtũkĩra mũgũnda-inĩ wa mĩthabibũ wa mũndũ ũtooĩ gũkũũrana maũndũ;

31na rĩrĩ, mĩigua yamerete kũndũ guothe,

na mũgũnda ũkaiyũra riya,

naruo rũthingo rwa mahiga rũkamomoka.

32Nĩndacũũranirie na ngoro yakwa maũndũ macio ndonire,

na ngĩĩruta ũndũ kuumana na ũrĩa ndonire:

3324:33 Thim 6:10Mũtugo wa gũkoma hanini,

gũcooka toro hanini, gũkũnja moko hanini ũhurũke;

3424:34 Koh 10:18naguo ũthĩĩni ũgaagũkorerera ta mũitũ,

na wagi ũgũkorerere ta mũndũ wĩohete indo cia mbaara.

Het Boek

Spreuken 24:1-34

1Wees niet jaloers op de boosdoeners en houd je afzijdig van hen,

2in hun hart huist verwoesting en hun woorden klinken onheilspellend.

3Een huisgezin wordt opgebouwd met wijsheid en door verstand in stand gehouden,

4inzicht en bedachtzaamheid vullen het met liefde en kostbaarheden.

5Een verstandig man bezit een sterke geest en inzicht is belangrijker dan brute kracht.

6Want door goed overleg kun je de oorlog in jouw voordeel beslissen, betrouwbare adviseurs zijn de basis van de overwinning.

7Een dwaas gaat alle wijsheid boven de pet, daarom zwijgt hij in besprekingen.

8Wie van plan is iets verkeerds te doen, wordt een uitvinder van schandelijke verzinsels genoemd.

9De gedachten van een dwaas zijn zonde, de mens verafschuwt een spotter.

10Ga je door de knieën wanneer het erop aan komt, dan blijkt je kracht tekort te schieten.

11Bevrijd hen die weggeleid worden om gedood te worden, doe alles om hun leven te redden.

12Als je zegt: ‘Ik kan er ook niets aan doen,’ zal God, die de harten ziet en de diepste beweegredenen kent, dan niet beter weten? Want God zal de mensen vergelden naar wat zij hebben gedaan.

13Eet honing, mijn zoon! Want die is goed en smaakt zoet.

14Net zo zoet is de wijsheid voor jou en als je je die wijsheid eigen maakt, wacht je een beloning, je hoop op God is dan niet tevergeefs.

15Goddeloze! Loer niet op de rechtvaardige! Gebruik geen geweld tegen zijn woonplaats.

16Want de rechtvaardige kan vaak vallen, maar zal net zo vaak weer opstaan. De goddelozen zullen echter over hun eigen wandaden struikelen.

17Wees niet blij wanneer je vijand ten val komt, voel geen vreugde wanneer hij struikelt.

18Want als de Here dat ziet, kan Hij daar boos om worden en zijn toorn van je vijand afnemen.

19Wind je niet op over boosdoeners en word niet jaloers op goddeloze mensen,

20want de boosdoener krijgt geen beloning en het leven van de goddeloze is maar kort.

21Koester ontzag voor de Here en voor de koning, mijn zoon, sluit je niet aan bij rebellen en opstandelingen.

22Want zij zullen onverwacht vernietigd worden en wie weet welke straf hun wacht?

23Ook de volgende spreuken zijn afkomstig van wijzen. Het is verkeerd om in de rechtspraak partijdig te zijn.

24Wie een goddeloze onschuldig verklaart, wordt door de oprechte mensen vervloekt en haalt zich de woede van alle volken op de hals.

25Maar wie hem veroordelen, zal het goed gaan, zij worden gezegend met voorspoed.

26Men kust degene die oprechte antwoorden geeft.

27Zorg eerst voor werk buitenshuis en houdt u bezig met uw akker, voordat u aandacht aan uw woonhuis besteedt.

28Treed niet zomaar op als getuige tegen uw naaste, want een onjuist getuigenis is niet goed.

29Zeg niet: ‘Ik behandel hem net zoals hij mij behandelt, ik vergeld een man naar wat hij doet.’

30Ik liep langs de akker van een luiaard en langs de wijngaard van een onverstandig mens:

31hij stond vol distels en werd overwoekerd door onkruid, de stenen muur er omheen was afgebrokkeld.

32Ik zag dat en nam het ter harte, ik trok daar mijn les uit.

33Nog even slapen, een beetje soezen, nog eventjes lekker liggen,

34uw armoede is in aantocht en de gebrekkige omstandigheden overvallen u.