Thimo Ingĩ cia Solomoni
125:1 1Ath 4:32; Thim 1:1Ici nĩ thimo ingĩ cia Solomoni, iria ciacookanĩrĩirio na ikĩandĩkwo nĩ andũ a Hezekia ũrĩa warĩ mũthamaki wa Juda:
2Kũhithĩrĩra ũndũ nĩ ũgooci wa Ngai;
nakuo gũtuĩria ũndũ nĩkuo kũgoocithagia athamaki.
3O ta ũrĩa igũrũ kũraihĩte na igũrũ, nakuo thĩ gũkarika mũno-rĩ,
ũguo noguo ngoro cia athamaki itangĩtuĩrĩka.
4Theria betha ĩthire gĩko,
na nĩhegũtigara kĩndũ kĩa mũturi wa betha;
525:5 Thim 20:8; 2Sam 7:13eheria andũ arĩa aaganu harĩ mũthamaki,
na gĩtĩ gĩake kĩa ũnene nĩgĩkũrũmio nĩ ũthingu.
6Ndũgetũũgĩrie harĩ mũthamaki,
na ndũkerũgamie gatagatĩ ka anene;
725:7 Luk 14:7-10kaba mũthamaki we mwene akwĩre, “Ambata, ũũke haha,”
gũkĩra agũconorithie mbere ya mũndũ ũrĩ igweta.
Ũndũ ũrĩa wonete na maitho-rĩ,
825:8 Math 15:25-26ndũkahiũhe kũũtwara igooti-inĩ,
tondũ-rĩ, ũgeeka atĩa marigĩrĩrio-inĩ,
mũndũ wa itũũra rĩaku angĩkaaruta ũira agũconorithie?
9Ciirai na mũndũ wa itũũra rĩaku we mwene,
nĩguo ndũkoimie ndundu ya mũndũ ũcio ũngĩ nja,
10kana ũiguuo nĩ mũndũ ũngĩ agũconore,
ũtũũre na ngumo njũru ĩtagagũthira.
1125:11 Thim 15:23Kiugo kĩarĩtio hĩndĩ ĩrĩa yagĩrĩire
nĩ ta matunda ma thahabu marĩ thaani-inĩ ya betha.
1225:12 Thim 13:18Gĩcũhĩ gĩa gũtũ gĩa thahabu, kana ithaga rĩa thahabu ĩrĩa therie,
nĩ taguo irũithia rĩa mũndũ mũũgĩ rĩtariĩ gũtũ-inĩ kwa mũndũ ũrĩa ũiguaga.
1325:13 Thim 13:17Ta ũhehu wa tharunji hĩndĩ ya magetha,
no taguo mũtwari ndũmĩrĩri mwĩhokeku ahaana kũrĩ arĩa mamũtũmaga;
nĩatũmaga ngoro cia anene ake ikene.
14O ta ũrĩa matu na rũhuho matarĩ mbura ihaana,
no taguo mũndũ ahaana ũrĩa ũrahaga ũrĩa ekũheana iheo na ndaheane.
1525:15 Koh 10:4; Thim 15:1Ũkirĩrĩria no ũguucĩrĩrie ũrĩa waathanaga etĩkĩre ũndũ,
naruo rũrĩmĩ ruororo no ruune ihĩndĩ.
1625:16 Thim 25:27Ũngĩona ũũkĩ-rĩ, rĩa o wa gũkũigana,
ũngĩrĩa mũingĩ mũno nĩũgũtahĩka.
17Nyiihia gũthiiaga kwa mũndũ wa itũũra,
ũngĩthiĩ kaingĩ no anogio nĩwe agũthũũre.
1825:18 Thim 12:18Mũndũ ũrĩa ũheanaga ũira wa maheeni agookĩrĩra mũndũ wa itũũra,
ahaana ta njũgũma, kana rũhiũ rwa njora, kana mũguĩ mũũgĩ.
19Kwĩhoka mũndũ ũtarĩ mwĩhokeku hĩndĩ ya thĩĩna,
no ta kwĩhoka igego ituĩku, kana kũgũrũ kũrathua.
20Ũrĩa ũinagĩra mũndũ ũrĩ na ngoro nditũ nyĩmbo,
no ta mũndũ kwĩruta nguo mũthenya wa heho,
kana gũitĩrĩria thiki igata-inĩ.
21Thũ yaku ĩngĩkorwo ĩhũtiĩ-rĩ, mĩhe irio ĩrĩe;
ĩngĩkorwo ĩnyootiĩ-rĩ, mĩhe maaĩ ĩnyue.
2225:22 2Maũ 28:15; Arom 12:20Weka ũguo-rĩ, nĩũkũmĩigĩrĩra makara ma mwaki mũtwe,
nake Jehova nĩagakũrĩha.
23O ta ũrĩa rũhuho rwa gathigathini rũrehaga mbura,
noguo rũrĩmĩ rwa njuukũ rũrehaga ũhoro wa marakara.
2425:24 Thim 21:9Nĩ kaba gũtũũra nyũmba-igũrũ koine-inĩ,
gũkĩra gũtũũrania nyũmba thĩinĩ na mũtumia wa haaro.
2525:25 Thim 15:30O ta ũrĩa maaĩ mahehu manyootoraga mũndũ mũnyootu,
no taguo ũhoro mwega uumĩte bũrũri wa kũraya wĩkaga.
26O ta gĩthima kĩiyũrĩte ndaka, kana itherũkĩro rĩa maaĩ riunjuge,
ũguo nĩguo mũndũ mũthingu ahaanaga angĩĩrekereria harĩ andũ arĩa aaganu.
2725:27 Thim 25:16; Math 23:12Ti wega kũrĩa ũũkĩ mũingĩ mũno,
o na ti ũndũ wa gũtĩĩka mũndũ gwĩcarĩria gĩtĩĩo we mwene.
28Mũndũ ũtangĩhota gwatha ngoro yake
atariĩ ta itũũra inene rĩmomoku, na rĩtarĩ na thingo.
1Hier volgen nog meer spreuken van Salomo. Zij werden opgetekend door de mannen van koning Hizkia van Juda.
2God ontleent eer aan zaken die Hij verborgen houdt, maar koningen ontlenen eer aan het doorgronden van een zaak.
3De hoogte van de hemel, de diepte van de aarde en de beweegredenen van koningen zijn voor velen ondoorgrondelijk.
4Haal het schuim van het zilver af, dan blijft de goede grondstof voor de smelter over.
5Verwijder de goddeloze uit het bijzijn van de koning, dan zal zijn troon steunen op gerechtigheid.
6Doe u voor de koning niet beter voor dan u bent, doe niet net alsof u ook een vooraanstaand man bent.
7Want het is beter dat men tegen u zegt: ‘Kom hier naar boven,’ dan dat men u vernedert waar iedereen bij is.
8Stort u niet overhaast in geschillen, want mogelijk begaat u dan domheden, wanneer uw naaste u op de vingers tikt.
9Hebt u een geschil met uw naaste, probeer dat dan eerst onderling bij te leggen en maak niet openbaar wat hij liever voor zich wil houden.
10Doet u dat wel, dan wijst men u met de vinger na. Een smet die niet snel wordt vergeten.
11Goede en toepasselijke woorden zijn als gouden appels op zilveren schalen.
12Een wijze berisping aan een open oor is als een gouden oorbel, een halsketting van het zuiverste goud.
13Een trouwe gezant is voor zijn zender als een koele drank voor de oogsters, want zijn boodschap doet zijn heer goed.
14Iemand die zich laat voorstaan op de vrijgevigheid die hij niet bezit, is als een veelbelovende wolkenpartij, waaruit echter geen druppel regen valt.
15Een gezagsdrager laat zich door vriendelijk geduld overtuigen, een vriendelijk woord weet zelfs het hardste hart te vermurwen.
16Hebt u honing gevonden, eet dan niet meer dan u lust, anders gaat het u misschien tegenstaan en spuugt u het weer uit.
17Loop bij uw naaste de deur niet plat, anders krijgt hij misschien genoeg van u en gaat u haten.
18Iemand die vals getuigt tegen zijn naaste, is als een hamer, een zwaard en een scherpe pijl.
19Een onbetrouwbare vriend is in tijden van nood net zo nutteloos als een gebroken tand voor het kauwen en een verstuikte enkel voor het lopen.
20Wie vrolijk doet bij een verdrietig mens, is net zo onverstandig als iemand die ʼs winters geen jas aantrekt of azijn op loog giet.
21Als uw vijand honger heeft, geef hem dan te eten. Heeft hij dorst, geef hem dan te drinken.
22Zo stapelt u gloeiende kolen op zijn hoofd en de Here zal u daarvoor belonen.
23De noordenwind brengt regen, roddel en achterklap leiden tot boze gezichten.
24Het is beter om op een hoek van het platte dak te wonen, dan onder één dak met een ruziënde vrouw.
25Goed nieuws uit een ver land is als koel water voor een vermoeid en dorstig mens.
26De rechtvaardige die faalt voor de ogen van de goddelozen, lijkt op een fontein die modder spuit, of op een verstopte bron.
27Te veel honing eten is niet goed, maar het doorgronden van moeilijke zaken strekt een mens tot eer.
28Iemand die zichzelf niet in de hand heeft, is als een stad zonder beschermende muur.
