撒種的比喻
1當天，耶穌離開房子，坐在湖邊。 2有一大群人聚集到祂周圍，祂只好上船坐下，眾人都站在岸上。 3祂用比喻向他們講許多道理，說：「有一個農夫出去撒種。 4撒種的時候，有些種子落在路旁，被飛鳥吃掉了； 5有些落在石頭地上，因為泥土不深，種子很快就發芽了，然而因為沒有根， 6被太陽一曬，就枯萎了； 7有些落在荊棘叢中，荊棘長起來便把嫩苗擠住了； 8有些落在沃土裡，就結出果實，收成多達三十倍、六十倍、一百倍。 9有耳朵的，都應當聽。」
用比喻的目的
10門徒上前問耶穌：「你為什麼要用比喻來教導他們呢？」
11耶穌回答說：「天國的奧祕只讓你們知道，不讓他們知道。 12因為凡有的，還要給他更多，他就豐富有餘；凡沒有的，連他僅有的也要奪去。 13我用比喻教導他們是因為他們視而不見，聽而不聞，聞而不悟。 14以賽亞的預言正應驗在他們身上，
『你們聽了又聽，卻不明白；
看了又看，卻不領悟。
15因為這些人心靈麻木，
耳朵發背，眼睛昏花，
以致眼睛看不見，耳朵聽不見，
心裡不明白，無法回心轉意，
得不到我的醫治。』
16「但你們的眼睛是有福的，因為看得見；你們的耳朵也是有福的，因為聽得見。 17我實在告訴你們，以前有許多先知和義人曾渴望看見你們所看見的，聽見你們所聽見的，卻未能如願。
解釋比喻
18「所以，你們應當留心這撒種的比喻。 19種子落在路旁，是指人聽了天國的道理卻不明白，魔鬼乘虛而入，把撒在他心裡的奪走了； 20種子落在石頭地上，是指人聽了道後，立刻歡喜地接受了， 21但因為他心裡沒有根基，不過是暫時接受，一旦為道遭受患難或迫害，就立刻放棄了信仰； 22種子落在荊棘叢中，是指人雖然聽過道，但生活的憂慮和錢財的迷惑把道擠住了，以致不能結出果實； 23種子落在沃土裡，是指人聽了道，並明白了道，就結出果實來，有的多達一百倍，有的六十倍，有的三十倍。」
毒麥的比喻
24耶穌又給他們講了一個比喻，說：「天國就像一個人，將好種子撒在田裡。 25人們睡覺的時候，仇敵過來把毒麥撒在他的麥田裡，就走了。 26當麥子長苗吐穗時，毒麥也長起來了。 27奴僕看見了就來問主人，『主人啊！你不是把好種子撒在田裡了嗎？從哪裡來的毒麥呢？』
28「主人回答說，『這是仇敵做的。』奴僕問道，『要我們去拔掉它們嗎？』
29「主人說，『不用了，因為拔毒麥會連麥子一起拔掉。 30讓它們跟麥子一起生長吧，到收割的時候，我會吩咐收割的工人先把毒麥收集起來，紮成捆，留著燒，然後將麥子存入穀倉。』」
芥菜種和麵酵的比喻
31耶穌又給他們講了一個比喻：「天國就像一粒芥菜種，人把它種在田裡。 32它雖然是種子中最小的，卻長得比其他蔬菜都大，並且長成一棵樹，天空的飛鳥也來棲息。」
33祂又對他們講了個比喻：「天國就像麵酵，婦人拿來摻在三斗麵裡，使整盆麵都發起來。」
34耶穌總是用比喻對眾人講這些事，祂每次對他們講話時都用比喻。 35這是要應驗先知的話：「我要開口講比喻，道出創世以來隱藏的事。」
解釋毒麥的比喻
36後來，耶穌離開人群，進到屋裡。門徒也跟著進去，對耶穌說：「請為我們解釋毒麥的比喻。」
37耶穌說：「那撒下好種子的就是人子， 38麥田代表整個世界，那些好種子就是天國的子民。毒麥就是那些屬於魔鬼的人， 39撒毒麥的仇敵就是魔鬼。收割的日子便是世界的末日，收割的工人就是天使。
40「毒麥怎樣被拔出來丟在火裡燒，同樣，在世界末日的時候， 41人子也將派天使把一切引人犯罪和作孽的人從祂國裡挑出來， 42丟進火裡。那時，他們將在那裡哀哭切齒。 43那時，義人要在他們天父的國度像太陽一樣發出光輝。有耳朵的，都應當聽。
寶藏與珍珠的比喻
44「天國就像藏在地裡的寶貝，有人發現了，就把它埋好，然後歡然變賣他所有的財產去買那塊地。
45「天國就像一個四處搜購貴重珍珠的商人。 46他找到一顆極貴重的珍珠，就變賣了一切的產業，把它買下來。
撒網的比喻
47「天國就像一張漁網，撒在海裡捕到了各種魚。 48網滿了，人們把網拉上岸，然後坐下來挑選，好的就收起來，不好的就丟掉。 49世界末日的時候也是這樣。天使必把惡人從義人中揀出來， 50丟在火爐裡，讓惡人在那裡哀哭切齒。 51你們明白這些事了嗎？」
他們回答說：「我們明白了。」
52耶穌說：「律法教師成為天國的門徒後，就像一個家的主人，能從他的庫房裡拿出新的和舊的東西來。」
拿撒勒人厭棄耶穌
53耶穌講完了這些比喻，就離開那裡， 54回到自己的家鄉拿撒勒，在會堂裡教導人。人們很驚奇，說：「這個人從哪裡得到如此的智慧和神奇的能力呢？ 55這不是那木匠的兒子嗎？祂母親不是瑪麗亞嗎？祂的弟弟不是雅各、約瑟、西門和猶大嗎？ 56祂的妹妹們不也是住在我們這裡嗎？祂究竟從哪裡得來這一身本領呢？」 57他們就對祂很反感。
耶穌對他們說：「先知到處受人尊敬，只有在本鄉本家例外。」 58因為他們不信，耶穌就沒有在那裡多行神蹟。
Przypowieść o siewcy
1Jeszcze tego samego dnia Jezus wyszedł z domu i usiadł nad jeziorem, 2gdzie wkrótce zgromadziły się ogromne tłumy. Wsiadł więc do łodzi, a ludzie pozostali na brzegu. 3Zaczął ich wtedy nauczać posługując się przypowieściami:
—Pewien rolnik postanowił zasiać ziarno. 4Gdy rozsiewał je na polu, niektóre nasiona upadły na udeptaną ścieżkę. Zaraz przyleciały ptaki i wydziobały je. 5Inne upadły na cienką warstwę gleby, pod którą była skała. 6Te, choć szybko wyrosły, wkrótce zwiędły w słonecznym upale i zginęły, ponieważ w płytkiej glebie ich korzenie nie znalazły dosyć wody. 7Jeszcze inne upadły między chwasty i niebawem zostały przez nie zagłuszone. 8Niektóre jednak trafiły na dobrą glebę i dały po sto, sześćdziesiąt lub trzydzieści ziaren plonu. 9Kto ma uszy do słuchania, niech słucha uważnie!
10Uczniowie podeszli do Jezusa i zapytali:
—Dlaczego nauczasz ludzi poprzez przypowieści?
11—Wam dano zrozumieć tajemnice dotyczące królestwa niebieskiego—wyjaśnił. 12—Kto ma Bożą mądrość, otrzyma jej więcej i będzie opływał w dostatek. A ten, kto jej nie ma, straci nawet tę odrobinę, którą posiada. 13Mówię do nich poprzez przypowieści, bo choć widzą i słyszą, niczego nie rozumieją. 14Wypełnia się więc na nich proroctwo Izajasza:
„Będziecie słuchać,
lecz nie zrozumiecie,
będziecie patrzeć,
lecz nie zobaczycie.
15Ludzie ci mają twarde serca,
zapchane uszy i zmrużone oczy
—nic nie widzą, nic nie słyszą
i niczego nie rozumieją.
Dlatego nie chcą się opamiętać
i zostać przeze Mnie uzdrowieni”.
16Bóg was ogromnie wyróżnił, pozwalając wam to wszystko widzieć i słyszeć—kontynuował Jezus. 17Zapewniam was, że w przeszłości wielu proroków i innych ludzi kochających Boga pragnęło zobaczyć i usłyszeć to, co wy, ale nie mogli. 18Teraz poznajcie znaczenie przypowieści o siewcy. 19Gdy ktoś słucha słów o królestwie i nie rozumie ich, przychodzi do niego szatan i wykrada to, co zapadło w jego sercu. Tak jest z ziarnem posianym na udeptanej ścieżce. 20Ziarno na gruncie skalistym oznacza tego, kto słucha i z radością przyjmuje słowo. 21Brak mu jednak mocnych korzeni. Jest niestały i w obliczu trudności lub prześladowań z powodu słowa załamuje się. 22Ziarnem posianym wśród chwastów jest człowiek, który słucha słowa, ale zmartwienia i pogoń za bogactwem zagłuszają je, tak że nie przynosi ono w jego życiu żadnego plonu. 23Dobra gleba natomiast to człowiek, który słucha słowa, rozumie je i wydaje obfity plon: sto, sześćdziesiąt lub trzydzieści razy większy.
Przypowieść o chwastach
24Potem Jezus przedstawił kolejną przypowieść:
—Królestwo niebieskie podobne jest do człowieka, który posiał na polu dobre ziarno. 25Lecz gdy wszyscy spali, zakradł się jego wróg i między pszenicę posiał chwasty. 26Gdy nasiona wzeszły i zaczęły pojawiać się kłosy, wyrosły także chwasty. 27Wówczas przyszli do właściciela pracownicy i powiedzieli: „Czy nie posiałeś dobrego ziarna? Skąd w takim razie na polu wzięły się chwasty?”. 28„Musiał to zrobić mój nieprzyjaciel”—wyjaśnił. „Czy więc chcesz, abyśmy poszli i usunęli chwasty?”—zapytali pracownicy. 29„Nie”—odpowiedział—„Przypadkiem moglibyście powyrywać zboże. 30Niech rosną razem aż do żniw, a wtedy powiem żniwiarzom: Zbierzcie najpierw chwasty—w wiązki przeznaczone do spalenia, a pszenicę zwieźcie do magazynów”.
Przypowieść o ziarnie gorczycy i kwasie
31Jeszcze inną przypowieść opowiedział im Jezus:
—Królestwo niebieskie jest podobne do ziarna gorczycy, które rolnik zasiał na polu. 32Mimo że jest ono chyba najmniejsze ze wszystkich nasion, wyrasta na krzew zaliczany do największych, a na jego rozłożystych gałęziach ptaki budują sobie gniazda.
33Przedstawił im też taką przypowieść:
—Królestwo niebieskie jest podobne do kwasu chlebowego, który kobieta zmieszała z całym workiem mąki i który przeniknął całe ciasto.
34Cokolwiek Jezus mówił do tłumów, posługiwał się przypowieściami. Inaczej nie nauczał. 35W ten sposób miały się wypełnić słowa proroka:
„Będę nauczać w przypowieściach,
opowiem o tajemnicach ukrytych od początku świata”.
Wyjaśnienie przypowieści o chwastach
36Potem opuścił zebranych i udał się do domu. Wówczas uczniowie podeszli do Niego, prosząc:
—Wyjaśnij nam przypowieść o chwastach na polu.
37—Siejącym dobre ziarno jestem Ja, Syn Człowieczy—odpowiedział Jezus. 38—Polem jest świat, a dobre ziarno to ci, którzy należą do królestwa. Chwasty to ci, którzy należą do diabła, 39a nieprzyjacielem, który je posiał, jest sam diabeł. Żniwa to koniec świata, a żniwiarze to aniołowie. 40Koniec czasów podobny będzie do zbioru i spalenia chwastów. 41Ja, Syn Człowieczy, wyślę wtedy swoich aniołów—a oni usuną z królestwa tych, którzy czynili zło i prowadzili do zła innych. 42Wrzucą ich do rozpalonego pieca. Tam będzie lament i rozpacz. 43A ludzie prawi zabłysną jak słońce w królestwie swojego Ojca. Kto ma uszy do słuchania, niech słucha uważnie!
Przypowieść o ukrytym skarbie i perle
44Królestwo niebieskie podobne jest do skarbu znalezionego na polu—mówił Jezus. —Ten, kto go odkrył, ukrył go ponownie i z radości poszedł sprzedać wszystko, co posiadał, aby kupić to pole. 45Królestwo niebieskie podobne jest również do kolekcjonera pięknych pereł. 46Gdy natrafił na niezwykle cenną perłę, poszedł sprzedać cały majątek i kupił ją.
Przypowieść o sieci
47Królestwo niebieskie można również porównać do sieci rzuconej w morze, w którą wpadają różne ryby. 48Gdy już się napełni, wyciąga się ją na brzeg i przebiera ryby: dobre kładzie się do skrzyni, a niedobre się wyrzuca. 49Podobnie będzie przy końcu czasów—aniołowie oddzielą ludzi złych od prawych. 50I wrzucą tych pierwszych w ogień, gdzie będzie lament i rozpacz. 51Czy zrozumieliście?
—Tak—odpowiedzieli uczniowie.
52Jezus kontynuował:
—Każdy przywódca religijny, znawca Pism, który staje się uczniem królestwa niebios, jest podobny do bogatego właściciela. Podobnie jak on, wydobywa ze swojego skarbca stare i nowe kosztowności.
Zlekceważony prorok
53Gdy Jezus skończył tam nauczać, 54powrócił w rodzinne strony i przemawiał w tamtejszej synagodze. A słuchający ze zdumieniem powtarzali:
—Skąd u niego taka mądrość i moc? 55Przecież jest synem cieśli! Znamy dobrze jego matkę, Marię, i braci: Jakuba, Józefa, Szymona i Judę. 56Przecież i jego siostry tu są?! Skąd się więc u niego to wszystko wzięło?
57I nie mogli się z tym pogodzić. Wtedy Jezus powiedział:
—Prorok może cieszyć się poważaniem wszędzie, z wyjątkiem swojego miasta i rodziny.
58I z powodu ich niewiary nie dokonał tam wielu cudów.
