1溫和的回答平息怒氣，
粗暴的言詞激起憤怒。
2智者的舌頭傳揚知識，
愚人的嘴巴吐露愚昧。
3耶和華的眼目無所不在，
善人和惡人都被祂鑒察。
4溫和的言詞帶來生命，
乖謬的話語傷透人心。
5愚人蔑視父親的管教，
接受責備的才算明智。
6義人家中財富充足，
惡人得利惹來禍患。
7智者的嘴傳揚知識，
愚人的心並非如此。
8耶和華憎恨惡人的祭物，
悅納正直人的祈禱。
9耶和華憎恨惡人的行徑，
喜愛追求公義的人。
10背離正道，必遭嚴懲；
厭惡責備，必致死亡。
11陰間和冥府15·11 「冥府」希伯來文是「亞巴頓」，參考啟示錄9·11。在耶和華面前尚且無法隱藏，
何況世人的心思呢！
12嘲諷者不愛聽責備，
也不願請教智者。
13心中喜樂，容光煥發；
心裡悲傷，精神頹喪。
14哲士渴慕知識，
愚人安於愚昧。
15困苦人天天受煎熬，
樂觀者常常有喜樂。
16財物雖少但敬畏耶和華，
勝過家財萬貫卻充滿煩惱。
17粗茶淡飯但彼此相愛，
勝過美酒佳餚卻互相憎恨。
18脾氣暴躁，惹起爭端；
忍耐克制，平息糾紛。
19懶惰人的路佈滿荊棘，
正直人的道平坦寬闊。
20智慧之子使父親歡喜，
愚昧的人卻藐視母親。
21無知者以愚昧為樂，
明哲人遵循正道。
22獨斷專行，計劃失敗；
集思廣益，事無不成。
23應對得體，心中愉快；
言語合宜，何等美好！
24智者循生命之路上升，
以免墜入陰間。
25耶和華拆毀傲慢人的房屋，
祂使寡婦的地界完整無損。
26耶和華憎恨惡人的意念，
喜愛純潔的言語。
27貪愛財富，自害己家；
厭惡賄賂，安然存活。
28義人三思而後答，
惡人張口吐惡言。
29耶和華遠離惡人，
卻聽義人的禱告。
30笑顏令人心喜，
喜訊滋潤骨頭。
31傾聽生命的訓誡，
使人與智者同列。
32不受管教就是輕看自己，
聽從責備才能得到智慧。
33敬畏耶和華使人得智慧，
學會謙卑後才能得尊榮。
1Ang mahinay nga sabat makapahaganhagan sang kaakig, pero ang matigdas nga sabat makapaibwal sang kaakig.
2Ang mga ginahambal sang maalamon nga tawo makahatag sing kaalam, pero ang mga ginahambal sang buang-buang nga tawo puro kabuangan.
3Makita sang Ginoo ang tanan, bisan sa diin nga lugar. Ginatan-aw niya ang mga ginahimo sang mga malaot kag sang mga matarong.
4Ang malulo nga mga pulong makapaayo sa kabuhi sang tawo,15:4 makapaayo… tawo: sa literal, kahoy nga nagahatag sang kabuhi. pero ang masakit nga mga pulong makapasakit sa iya tagipusuon.
5Ang buang-buang nga tawo wala nagasapak kon ginatadlong sang iya amay ang iya pamatasan, pero ang maalamon iya nagasapak.
6Magadamo15:6 magadamo: ukon, madamo. ang manggad sang mga matarong, pero ang iya sang mga malaot madula.15:6 madula: ukon, magahatag sa ila sing gamo.
7Ginapalapnag sang mga maalamon ang kaalam; indi ini mahimo sang mga buang-buang.
8Ginakangil-aran sang Ginoo ang mga halad sang mga malaot, pero nalipay siya sa mga pangamuyo sang mga matarong.
9Ginakangil-aran sang Ginoo ang tawo nga ang iya pagginawi malaot, pero ginahigugma niya ang tawo nga nagatinguha sa paghimo sang matarong.
10Ang pagtadlong sa pamatasan ginakabig nga malain sang15:10 Ang pagtadlong… sang: ukon, disiplinahon gid sing tudo ang… tawo nga nagapalayo sa husto nga dalan. Ang tawo nga indi gusto sawayon mapatay.
11Kon nahibaluan sang Ginoo ang nagakalatabo sa lugar sang mga patay, mas labi na gid nga nahibaluan niya ang ara sa tagipusuon sang tawo.
12Ang tawo nga nagapangyaguta indi gusto sawayon; indi siya magpalaygay sa mga maalamon.
13Kon malipayon ang tawo, nagayuhom-yuhom siya, pero kon nagakasubo siya, masinulub-on ang iya guya.
14Ang tawo nga may pag-intiendi gusto gid nga magtuon, pero ang buang-buang nga tawo gusto pa gid sang kabuangan.
15Mabudlay permi ang kabuhi sang mga imol, pero kon magkontento lang sila mangin malipayon gid sila permi.
16Mas maayo pa ang imol nga nagatahod sa Ginoo sang sa manggaranon nga puno sang kagamo ang iya kabuhi.
17Mas maayo pa nga magsud-an lang sang utan nga may paghigugmaanay sang sa magsud-an sang karne nga may pagdinumtanay.
18Ang pagkamainiton sang ulo nagapaumpisa sang inaway, pero ang pagkamapinasensyahon nagapauntat sang inaway.
19Kon matamad ka, mabudlayan ka gid sa imo kabuhi, pero kon mapisan ka, matawhay ang imo kabuhi.
20Ang maalamon nga anak nagahatag sang kalipay sa iya ginikanan. Buang-buang ang anak nga nagapakalain sa iya ginikanan.
21Ang tawo nga wala sing pag-intiendi nagakalipay sa kabuangan, pero ang tawo nga may pag-intiendi nagakabuhi nga matarong.
22Kon indi ka magpangayo sang laygay parte sa imo mga plano, indi ka magmadinalag-on, pero kon magpangayo ka sang madamo nga mga laygay, magmadinalag-on ang imo mga plano.
23Nagakalipay ang tawo kon makahatag siya sang nagakabagay nga sabat. Daw ano pa gid kanami kon makasabat siya sa husto nga tion.
24Ginasunod sang maalamon nga tawo ang dalan nga nagapadulong sa kabuhi agod malikawan niya ang kamatayon.
25Gub-on sang Ginoo ang mga balay sang mga bugalon,15:25 mga bugalon nga luyag mag-agaw sang duta sang mga balo nga babayi. pero protektaran niya ang mga duta sang mga balo nga babayi.
26Ginakangil-aran sang Ginoo ang mga ginahunahuna sang mga malaot, pero ginakalipay niya ang mga ginahunahuna15:26 ginahunahuna: ukon, ginahambal. sang mga matinlo ang tagipusuon.
27Ang tawo nga nagaangkon sang manggad sa malain nga paagi nagadala sang kalisod sa iya panimalay. Ang tawo nga wala nagabaton sang lagay padayon nga magakabuhi.
28Ang matarong nga tawo nagahunahuna anay antes siya maghambal, pero ang malaot nga tawo nagapataka lang kahambal sing malain.
29Malayo ang Ginoo sa mga malaot, pero malapit siya sa mga matarong kay ginapamatian niya ang ila pangamuyo.
30Makahatag kalipay ang manayanaya15:30 manayanaya: ukon, malipayon. nga guya, kag makapabaskog ang maayo nga balita.
31Ang nagapamati sa pagsabdong nga makapaayo sang kabuhi mangin maalamon.
32Ginapakalain sang tawo ang iya kaugalingon kon wala niya ginasapak ang pagsaway sa iya sa pagtadlong sa iya pamatasan, pero kon magpamati siya, makaangkon siya sang pag-intiendi.
33Ang pagtahod sa Ginoo makatudlo sa tawo nga magmaalamon, kag ang pagpaubos makahatag sa iya sang dungog.
