天糧
1以色列全體會眾從以琳出發，來到以琳和西奈中間的汛曠野，時值他們離開埃及後的第二個月的十五日。 2以色列全體會眾在曠野向摩西和亞倫發怨言說： 3「我們還不如當初在埃及就死在耶和華手中。在那裡，我們至少可以圍在肉鍋旁吃個飽。現在，你把我們帶到曠野來，是要叫全體會眾餓死在這裡嗎？」
4耶和華對摩西說：「我要從天上降下食物給你們。百姓可以每天出去拾取他們當天所需的分量，這樣我就可以試驗他們是否遵行我的訓誨。 5到第六天，他們要比平時多拾取一倍，好夠兩天的分量。」 6摩西和亞倫對以色列百姓說：「今天晚上你們就知道把你們從埃及領出來的是耶和華。 7明天早上，你們會看見祂的榮耀，因為祂聽見了你們向祂所發的怨言。我們算什麼，你們何必埋怨我們？ 8耶和華聽見你們發的怨言了，晚上祂必給你們肉吃，早晨再給你們餅吃。我們算什麼？你們埋怨的其實不是我們，而是耶和華。」 9摩西對亞倫說：「你去叫以色列全體會眾到耶和華面前來，因為祂已聽見他們的怨言。」 10亞倫對以色列全體會眾說話的時候，他們向曠野遠望，果然看見耶和華的榮光在雲彩中顯現。 11耶和華對摩西說： 12「我已經聽見以色列人的怨言。你告訴他們，『到了黃昏，你們就會有肉吃，早晨就會有餅可以吃飽，這樣你們就知道我是你們的上帝耶和華。』」
13到了黃昏，果然有許多鵪鶉飛來，把營地都遮蓋了。到了早晨，營區四周的地上佈滿露水， 14露水蒸發以後，曠野便出現一層薄薄的、像白霜的東西。 15以色列人見了，不知道是何物，便彼此議論說：「這是什麼？」摩西對他們說：「這就是耶和華給你們的食物。 16耶和華吩咐你們要按自己和家人的食量來拾取，每人約拾取兩升。」
17於是，以色列人遵命而行，有些拾的多，有些拾的少。 18後來，他們用俄梅珥16·18 「俄梅珥」，量器，約「兩升」。量的時候，就發現多拾的沒有剩餘，少拾的也沒有缺乏，剛好是每人所需要的量。 19摩西又吩咐他們說：「你們所拾取的，不可留到早晨！」 20可是，有的人不聽，留了一些。到第二天早上，食物已腐爛生蟲，發出惡臭，摩西就向他們發怒。 21於是，百姓每天早晨出營拾取食物，各人按著所需分量拾取，到太陽升起後，食物就融化了。 22到第六天，他們就拾取雙倍的分量，也就是每人四升。會眾的首領來稟告摩西， 23摩西對他們說：「耶和華說，『明天是安息日，是向耶和華守的聖安息日。你們要把一切食物預備好，或烤或煮，吃剩的可以留到明天。』」 24百姓就照摩西的吩咐，把吃剩的食物留到第二天早晨，食物沒有發臭生蟲。 25摩西對他們說：「你們今天就吃這些吧，因為今天是耶和華的安息日，地上不會有食物讓你們拾取。 26你們有六天可以拾取食物，但第七天是安息日，沒有食物可以拾取。」 27到了第七天早晨，有些人仍然出去要拾取食物，結果什麼也找不到。 28耶和華對摩西說：「你們到什麼時候才肯遵行我的誡命和吩咐呢？ 29要知道，耶和華已將安息日賜給你們，所以第六天我會賜你們雙倍的食物。第七天，人人都要留在營中，不許外出。」 30於是，百姓在第七天休息。
31以色列人稱這種食物為嗎哪，它形狀像芫荽的種子，白色，味道像用蜜糖製成的薄餅。 32摩西說：「以下是耶和華的吩咐，『把兩升的嗎哪存留起來，直到世世代代，以便你們的子子孫孫可以看見上帝帶你們離開埃及時在曠野賜給你們的食物。』」 33於是，摩西吩咐亞倫：「拿個罐子盛滿兩升的嗎哪，放在耶和華面前，留到世世代代。」 34亞倫便照耶和華給摩西的吩咐，把嗎哪放在約櫃前保存起來。 35以色列百姓就在曠野吃了四十年的嗎哪，直到他們到達有人煙的迦南為止。 36一俄梅珥等於十分之一伊法。
Maanu n’Obukwale
116:1 Kbl 33:11, 12Awo abaana ba Isirayiri, nga kibiina kinene, ne basitula okuva mu Erimu; ne batuuka mu ddungu lya Sini, eriri wakati wa Erimu ne Sinaayi, nga baakamala emyezi ebiri n’ennaku kkumi na ttaano kasookedde bava mu nsi y’e Misiri. 216:2 Kuv 14:11; 15:24; 1Ko 10:10Nga bali mu ddungu eryo, ekibiina kyonna eky’abaana ba Isirayiri ne kyemulugunyiza Musa ne Alooni. 316:3 a Kuv 17:3 b Kbl 11:4, 34Abaana ba Isirayiri ne babagamba nti, “Singa twasigala mu nsi y’e Misiri, Mukama n’atuttira eyo n’omukono gwe! Kubanga eyo twalyanga sefuliya z’ennyama, n’emmere nnyingi nga bwe twayagalanga, ne tukkuta; naye kaakano mutuleese mu ddungu lino, ekibiina kino kyonna kife enjala.”
416:4 Ma 8:3; Yk 6:31*Awo Mukama n’agamba Musa nti, “Nzija kubatonnyeseza emmere ng’eva mu ggulu. Abantu banaakuŋŋaanyanga buli lunaku ekitundu eky’olunaku olwo; ndyoke mbagezese ndabe obanga banaakwatanga amateeka gange, oba tebaagakwatenga. 516:5 nny 22Ku lunaku olw’omukaaga bwe banaabanga bakuŋŋaanya emmere ey’olunaku olwo, bakuŋŋaanyanga eyenkanaankana n’ey’ennaku bbiri.”
616:6 Kuv 6:6Awo Musa ne Alooni ne bagamba abaana ba Isirayiri bonna nti, “Obudde nga buwungeera, we munaategeerera nga Mukama ye yabaggya mu nsi y’e Misiri: 716:7 a nny 10; Is 35:2; 40:5 b Is 35:12; Kbl 14:2, 27, 28 c Kbl 16:11ate enkya lwe munaalaba ekitiibwa kya Mukama, kubanga awulidde nga mumwemulugunyiza. Kubanga naffe ffe b’ani mmwe okutwemulugunyiza?” 816:8 1Sa 8:7; Bar 13:2Musa n’ayongera okubagamba nti, “Mujja kwongera okutegeera Mukama, olweggulo nga buwungeera bw’anaabawa ennyama ne mulya, ate enkya n’abawa emmere ebamala: kubanga Mukama awulidde nga mumwemulugunyiza. Naffe ffe b’ani? Temwemulugunyiza ffe, wabula Mukama.”
9Awo Musa n’agamba Alooni nti, “Tegeeza ekibiina kyonna eky’abaana ba Isirayiri nti, ‘Musembere awali Mukama, kubanga awulidde okwemulungunya kwammwe!’ ”
1016:10 a nny 7; Kbl 16:19 b Kuv 13:21; 1Bk 8:10Awo olwatuuka, Alooni bwe yali ng’akyategeeza ekibiina kyonna eky’abaana ba Isirayiri, ne batunula mu ddungu; era, laba, ekitiibwa kya Mukama ne kirabikira mu kire. 11Mukama n’ayogera ne Musa, ng’agamba nti, 1216:12 nny 7“Mpulidde okwemulugunya kw’abaana ba Isirayiri. Bagambe nti, ‘Obudde nga buwungeera munaalya ennyama, n’enkya munakkusibwa emmere. Bwe mutyo munaategeera nga nze Mukama Katonda wammwe.’ ”
1316:13 a Kbl 11:31; Zab 78:27-28; 105:40 b Kbl 11:9Obudde nga buwungeera enkwale ne zijja ne zijjula olusiisira; ne mu makya ne wabaawo omusulo ku ttaka mu lusiisira. 1416:14 nny 31; Kbl 11:7-9; Zab 105:40Omusulo nga gwamuse ng’obudde bukaze, laba, ku ttaka ne kulabikako obuntu obutono obwekulungirivu obufaanana ng’omusulo ogukutte olw’obunnyogovu obungi. 1516:15 nny 4; Yk 6:31Abaana ba Isirayiri bwe baabulaba ne beebuzaganya nti, “Kiki kino?” Kubanga baali tebakimanyi. Musa n’abategeeza nti, “Eno ye mmere Mukama gy’abawadde okulya. 1616:16 nny 32, 36Mukama alagidde bw’ati nti, ‘Buli muntu akuŋŋaanye gy’anaamalawo. Buli muntu ali mu weema zammwe mumukuŋŋaanyize kilo bbiri.’ ”
17Abaana ba Isirayiri ne bakola nga bwe baalagirwa; abamu ne bakuŋŋaanya nnyingi, n’abalala ntono. 1816:18 2Ko 8:15*Bwe baagipimiranga mu kabakuli aka oma, ze lita ebbiri, oyo eyali akuŋŋaanyizza ennyingi teyasukkirizanga, n’oyo ow’entono nga teyeeseera. Buli muntu yakuŋŋaanyanga ng’okwetaaga kwe bwe kwabanga.
1916:19 nny 23; Kuv 12:10; 23:18Musa n’abagamba nti, “Tewabaawo omuntu n’omu agifissaako okutuusa enkeera.” 20Kyokka abamu Musa tebaamufaako; ne beeterekerako okutuusa enkeera; n’ezaala envunyu, era n’ewunya. Musa n’abasunguwalira.
21Buli nkya ne bakuŋŋaanyanga buli omu gye yayinzanga okulya nga anaagimalawo; naye akasana bwe kaayakanga nga kakazizza, n’esaanuuka.
Emmere y’oku Ssabbiiti
2216:22 a nny 5 b Kuv 34:31Awo ku lunaku olw’omukaaga ne bakuŋŋaanya emmere ya mirundi ebiri, ze kilo nnya buli muntu; abakulembeze bonna mu kibiina ne bajja ne bategeeza Musa. 2316:23 Lub 2:3; Kuv 20:8; 23:12; Lv 23:3N’abagamba nti, “Mukama yalagidde bw’ati nti, ‘Enkya lunaaba lunaku lwa kuwummula, ye Ssabbiiti ya Mukama Entukuvu. Leero mwokye emmere yammwe gye mwetaaga okwokya, era mufumbe gye mwagala okufumba; eneeba esigaddewo mugyeterekere okutuusa enkya.’ ”
24Bwe batyo ne bagyeterekera okutuusa enkeera, nga Musa bwe yabalagira; n’etewunya wadde okuzaala envunyu. 25Musa n’abagamba nti, “Eyo mugirye leero, kubanga leero ye Ssabbiiti ya Mukama, ku ttaka temujja kusangako mmere. 2616:26 Kuv 20:9-10Mu nnaku omukaaga mujjanga kugikuŋŋaanya, naye ku lunaku olw’omusanvu, olwa Ssabbiiti, emmere teebeerengawo.”
27Naye era abamu ku bantu baafuluma ku lunaku olw’omusanvu bagikuŋŋaanye, naye tebaasangayo kantu. 2816:28 2Bk 17:14; Zab 78:10; 106:13Awo Mukama n’agamba Musa nti, “Mulituusa ddi nga mukyajeemera ebiragiro byange? 29Mutegeere nga Mukama abawadde Ssabbiiti; ku lunaku olw’omukaaga kyava abawa emmere ya nnaku bbiri. Buli muntu abeerenga mu maka ge nga tafulumye n’akatono ku lunaku olw’omusanvu.” 30Abantu bwe batyo ne bawummula ku lunaku olw’omusanvu.
3116:31 Kbl 11:7-9Ab’omu nnyumba ya Isirayiri, emmere eyo ne bagiyitanga maanu. Yali efaanana ng’akasigo ka koliyanda, nga njeru; ng’ewoomerera ng’obusukuuti obufumbiddwa n’omubisi gw’enjuki. 32Musa n’agamba nti, “Mukama alagidde bw’ati nti, ‘Muddire akabakuli aka kilo bbiri mukajjuze maanu mugiterekere ab’emirembe egigenda okujja; balyoke balabe ku mmere gye nabaliisanga mu ddungu, bwe nabaggya mu nsi y’e Misiri.’ ”
3316:33 Beb 9:4Musa n’agamba Alooni nti, “Ddira akabakuli osseemu maanu ejjuza oma, ze lita bbiri, obungi, ogisse awali Mukama, eterekerwe ab’emirembe egigenda okujja.”
3416:34 Kuv 25:16, 21, 22; 40:20; Kbl 17:4, 10Bw’atyo Alooni n’ateeka maanu awali Endagaano, ekuumirwe awo, nga Mukama bwe yalagira Musa. 3516:35 a Yk 6:31, 49 b Nek 9:21 c Yos 5:12Abaana ba Isirayiri ne balya maanu okumala emyaka amakumi ana, okutuusa lwe baatuuka mu nsi omuli abantu. Baalya maanu16:35 Baalekeraawo okugabulwa maanu ku lunaku olw’Embaga ey’Okuyitako eyasooka mu nsi y’e Kanani (Yos 5:10-12). okutuusa lwe baatuuka ku nsalo ya Kanani.
36Oma16:36 oma emu yenkanankana lita bbiri emu yenkana kimu kya kkumi ekya efa.16:36 efa emu yenkanankana lita nnya n’ekitundu
