金像和火窯
1尼布甲尼撒王造了一尊高二十七米、寬二點七米的金像，立在巴比倫省的杜拉平原。 2他派人召集總督、行政官、省長、謀士、庫房官、審判官、司法官及各省的所有官員，前來參加他所立之像的奉獻禮。 3於是總督、行政官、省長、謀士、庫房官、審判官、司法官及各省的官員齊來參加尼布甲尼撒王所立之像的奉獻禮，站在那像面前。
4傳令官大聲宣佈說：「各族、各邦、各語種的人啊，王有令， 5『你們一聽見角、笛、弦琴、豎琴、瑟、笙等各種樂器奏響，就要叩拜尼布甲尼撒王所立的金像。 6不叩拜的人必立刻被拋進烈焰熊熊的火窯。』」 7於是，各族、各邦、各語種的人一聽見角、笛、弦琴、豎琴、瑟等各種樂器的聲音，就都叩拜尼布甲尼撒王所立的金像。
8那時，有幾個占星家前來控告猶大人。 9他們對尼布甲尼撒王說：「願王萬歲！ 10王啊，你曾下令，角、笛、弦琴、豎琴、瑟、笙等各種樂器一奏響，每個人都要叩拜金像。 11不叩拜的人必被扔進烈焰熊熊的火窯。 12然而，王啊，有幾個猶大人，就是王委派負責巴比倫省事務的沙得拉、米煞、亞伯尼歌，卻不理會你的命令，不事奉你的神明，也不祭拜你立的金像。」 13尼布甲尼撒王勃然大怒，下令將沙得拉、米煞、亞伯尼歌帶來。於是他們被帶到王面前。 14尼布甲尼撒問他們：「沙得拉、米煞、亞伯尼歌啊，你們真的不事奉我的神明，不祭拜我立的金像嗎？ 15現在你們準備好，一聽見角、笛、弦琴、豎琴、瑟、笙等各種樂器的聲音，就要叩拜我造的像。不然，必立刻將你們扔進烈焰熊熊的火窯。那時什麼神明能從我手中救你們呢？」
16沙得拉、米煞、亞伯尼歌答道：「尼布甲尼撒啊，我們無需為此事回答你。 17王啊，我們若真被扔進烈焰熊熊的火窯，我們所事奉的上帝必能救我們脫離火窯，祂必從你手中救我們。 18即或不然，王啊，你要明白，我們也不會事奉你的神明或祭拜你立的金像。」
19尼布甲尼撒怒氣填胸，向沙得拉、米煞、亞伯尼歌大發雷霆，下令將火窯燒得比平時熱七倍， 20又命令軍中的勇士將沙得拉、米煞、亞伯尼歌綁起來，扔進烈焰熊熊的火窯。 21這三人穿著外袍、褲子等衣物，戴著頭巾，被綁著扔進烈焰熊熊的火窯。 22因為王的命令緊急，窯燒得非常熱，火焰燒死了那些抬沙得拉、米煞、亞伯尼歌的人。 23沙得拉、米煞、亞伯尼歌三人被綁著落入烈焰熊熊的火窯。
24這時，尼布甲尼撒王驚奇地跳起來，問謀士：「我們綁起來扔進火裡的不是三個人嗎？」他們答道：「王啊，是的。」 25王說：「看啊，我見有四個人在火中走來走去，沒有被綁著，也沒有被燒傷，第四個人的面貌好像神明的兒子。」
26於是，尼布甲尼撒走近火窯的門，喊道：「至高上帝的僕人沙得拉、米煞、亞伯尼歌啊，出來吧，到這裡來吧。」沙得拉、米煞、亞伯尼歌便從火中出來。 27那些總督、行政官、省長和王的謀士上前圍觀，見火焰沒有燒傷他們的身體，他們的頭髮沒有燒焦，衣服沒有燒壞，身上甚至沒有火燎的氣味。 28尼布甲尼撒說：「沙得拉、米煞、亞伯尼歌的上帝當受稱頌！祂差遣天使拯救那些信靠祂的僕人。他們無視王命，寧肯死也不供奉、祭拜其他神明。 29現在我下令，不論何民、何邦、何族，若譭謗沙得拉、米煞、亞伯尼歌的上帝，必被碎屍萬段，他們的家必淪為廢墟，因為沒有別的神明能這樣施行拯救。」 30於是，王讓沙得拉、米煞、亞伯尼歌在巴比倫省身居高位。
Ekibumbe kya Zaabu n’Ekikoomi ky’Omuliro
13:1 Is 46:6; Yer 16:20; Kbk 2:19Kabaka Nebukadduneeza n’abumbisa ekifaananyi ekya zaabu, obugulumivu mita amakumi abiri mu musanvu n’obugazi mita bbiri ne sentimita nsanvu, n’alagira kiteekebwe mu lusenyi lwa Dduula, mu ssaza ly’e Babulooni. 23:2 nny 27; Dan 6:7N’atumya abaamasaza, n’abaamagombolola, n’abemiruka, n’abawi b’amagezi, n’abawanika, n’abalamuzi, n’abakungu bonna ab’omu masaza, bajje ku mukolo ogw’okuwongera ekibumbe Kabaka Nebukadduneeza kye yabumbisa. 3Awo abaamasaza, n’abafuzi, n’abamateeka, n’abawi b’amagezi n’abawanika, n’abalamuzi, n’abakungu bonna ab’omu masaza, ne bakuŋŋaana ku mukolo ogw’okuwonga ekibumbe Kabaka Nebukadduneeza kye yabumbisa.
43:4 Dan 4:1; 6:25Awo omulanzi n’ayogerera waggulu mu ddoboozi ery’omwanguka nti, “Mulagiddwa, mmwe abantu, n’amawanga, n’abantu ab’ennimi eza buli ngeri, 53:5 nny 10, 15bwe munaawulira eddoboozi ly’akagombe, n’endere, n’ennanga, n’amadinda, n’ekidongo, n’ekkondeere, na buli ngeri yonna ey’ebivuga eby’amaloboozi, muteekwa okuvuunama musinze ekibumbe ekya zaabu Kabaka Nebukadduneeza kye yabumbisa. 63:6 nny 11, 15, 21; Yer 29:22; Dan 6:7; Mat 13:42, 50; Kub 13:15Omuntu yenna atalivuunama n’akisinza, alisuulibwa mu kikoomi ekyaka omuliro.”
73:7 nny 5Awo amawanga gonna bwe baawulira eddoboozi ly’akagombe, n’endere, n’ennanga, n’amadinda, n’ekidongo, n’ekkondeere na buli ngeri yonna ey’ebivuga eby’amaloboozi, amawanga gonna n’ensi n’abantu ab’ennimi eza buli ngeri ne bavuunama ne basinza ekibumbe ekya zaabu Kabaka Nebukadduneeza kye yabumbisa.
83:8 Dan 2:10Awo mu biro ebyo Abakaludaaya abamu ne bawawaabira Abayudaaya. 93:9 Nek 2:3; Dan 5:10; 6:6Ne bagenda eri Kabaka Nebukadduneeza ne bamugamba nti, “Wangaala, ayi kabaka! 103:10 a Dan 6:12 b nny 4-6Ggwe ayi kabaka otaddewo etteeka, nti omuntu yenna anaawulira eddoboozi ly’akagombe, n’endere, n’ennanga, n’amadinda, n’ekidongo, n’ekkondeere na buli ngeri yonna ey’ebivuga eby’amaloboozi, ateekwa okuvuunama n’asinza ekifaananyi kya zaabu, 11era buli atalivuunama n’akisinza alisuulibwa mu kikoomi ekyaka omuliro. 123:12 a Dan 2:49 b Dan 6:13 c Es 3:3Naye waliwo abamu ku Bayudaaya be walonda okuvunaanyizibwa ensonga ez’essaza ery’e Babulooni, era be ba Saddulaaki, ne Mesaki ne Abeduneego abatakuwulirirako ddala ayi kabaka. Tebaweereza bakatonda bo newaakubadde okusinza ekifaananyi ekya zaabu kye wabumbisa.”
133:13 Dan 2:12Awo Nebukadduneeza n’asunguwala nnyo n’alagira baleete Saddulaaki, ne Mesaki ne Abeduneego gy’ali; ne baleetebwa mu maaso ga kabaka. 143:14 a Is 46:1; Yer 50:2 b nny 1Nebukadduneeza n’ababuuza nti, “Ebigambo bye mpulira bituufu nti mmwe Saddulaaki, ne Mesaki ne Abeduneego temuweereza bakatonda bange, newaakubadde okusinza ekifaananyi ekya zaabu kye nabumbisa? 153:15 a Is 36:18-20 b Kuv 5:2; 2By 32:15Kaakano, bwe munaawulira eddoboozi ly’akagombe, n’endere, n’ennanga, n’amadinda, n’ekidongo, n’ekkondeere na buli ngeri yonna ey’ebivuga eby’amaloboozi, mwetegeke okuvuunama n’okusinza ekifaananyi kye nabumbisa. Naye bwe mutaakisinze, ku ssaawa eyo yennyini munaasuulibwa mu kikoomi ekyaka omuliro, kale tulyoke tulabe katonda oyo anaayinza okubawonya mu mukono gwange.” 163:16 Dan 1:7Saddulaaki, ne Mesaki ne Abeduneego ne baddamu kabaka nti, “Ayi Nebukadduneeza, tekitugwanira kwewolereza mu maaso go ku nsonga eyo. 173:17 a Zab 27:1-2 b Yob 5:19; Yer 1:8Bwe tunaasuulibwa mu kikoomi ekyaka omuliro, Katonda gwe tuweereza anaatuwonya ekikoomi ekyaka omuliro era anaatulokola mu mukono gwo, ayi kabaka. 183:18 nny 28; Yos 24:15Naye ne bwe kitaabe bwe kityo, twagala okimanye, ayi kabaka nga tetugenda kuweereza bakatonda bo, newaakubadde okusinza ekifaananyi ekya zaabu kye wabumbisa.”
193:19 Lv 26:18-28Awo Nebukadduneeza ne yeeyongera okusunguwalira Saddulaaki, ne Mesaki ne Abeduneego, n’amaaso ge ne gaba masunguwavu nnyo ng’ajjudde obuswandi. N’alagira ekikoomi kyake emirundi musanvu okusinga ne bwe kyali kyase. 20N’alagira abamu ku baserikale be ab’amaanyi okusiba Saddulaaki, ne Mesaki ne Abeduneego, n’oluvannyuma basuulibwe mu kikoomi ekyaka omuliro. 21Amangwago ne basiba Saddulaaki, ne Mesaki ne Abeduneego, nga bambadde ebyambalo byabwe eby’ekitiibwa, ne seruwale zaabwe, n’eminagiro gyabwe n’engoye zaabwe endala, ne basuulibwa mu kikoomi ekyaka omuliro. 223:22 Dan 1:7Olw’okubanga ekiragiro kya kabaka kyali kya mbagirawo nga n’ekyoto kyaka nnyo nnyini, ennimi ez’omuliro ne zitta abasajja abaasitula Saddulaaki, ne Mesaki ne Abeduneego. 23Awo abasajja abo abasatu Saddulaaki, ne Mesaki ne Abeduneego ne basuulibwa wakati mu kikoomi ekyaka omuliro nga basibiddwa.
24Awo Kabaka Nebukadduneeza, mu kwewuunya n’agolokoka mangu n’abuuza abakungu be nti, “Mu muliro tetwasuddemu abasajja basatu nga basibiddwa?”
Ne bamuddamu nti, “Bwe kyabadde, ayi kabaka.”
25N’ayogera nti, “Naye nga ndaba abasajja bana nga basumuluddwa nga batambulira wakati mu muliro, nga tebaliiko kabi ke bakolebbwako, so n’owookuna ng’afaanana ng’omwana wa bakatonda.”
263:26 Dan 4:2, 34Nebukadduneeza n’alyoka asembera ku mulyango gw’ekikoomi ekyaka omuliro, n’ayogera mu ddoboozi ery’omwanguka nti, “Saddulaaki, ne Mesaki, ne Abeduneego, abaddu ba Katonda Ali Waggulu Ennyo, mufulume mujje wano.”
Awo Saddulaaki, ne Mesaki ne Abeduneego ne bava mu muliro. 273:27 a nny 2 b Is 43:2; Beb 11:32-34 c Dan 6:23Abaamasaza, n’abemiruka, n’abafuzi ab’ebitundu, n’abakungu ba kabaka ne bakuŋŋaana ne babeetegereza. Ne balaba ng’omuliro tegubookezza, so n’enviiri zaabwe nga tezisiridde, so n’engoye zaabwe nga tezookeddwa, so n’olusu lw’omuliro nga terubawunyako.
283:28 a Zab 34:7; Dan 6:22; Bik 5:19 b Yob 13:15; Zab 26:1; 84:12; Yer 17:7 c nny 18Nebukadduneeza n’ayogera nti, “Katonda wa Saddulaaki, ne Mesaki ne Abeduneego atenderezebwe, aweerezza malayika we n’alokola abaddu be, abaamwesize, ne bajeemera ekiragiro kya kabaka, ne bawaayo obulamu bwabwe baleme okuweereza newaakubadde okusinza katonda yenna wabula Katonda waabwe bo. 293:29 a Dan 6:26 b Ezr 6:11 c Dan 6:27Noolwekyo nteeka etteeka nga buli muntu ow’eggwanga lyonna, na buli muntu ow’olulimi lwonna olwa buli ngeri alyogera obubi ku Katonda wa Saddulaaki, ne Mesaki ne Abeduneego, alitemebwatemebwa, n’ennyumba ye erimenyebwamenyebwa, kubanga tewali katonda mulala ayinza okuwonya mu ngeri eyo.”
303:30 Dan 2:49Awo kabaka n’akuza Saddulaaki, ne Mesaki ne Abeduneego mu ssaza ery’e Babulooni.
