Мудрые изречения 20 – CARST & LCB

Священное Писание (Восточный перевод), версия для Таджикистана

Мудрые изречения 20:1-30

1Вино глумливо, пиво неистово;

кто даёт им себя обмануть – не мудр.

2Ярость царя подобна львиному рёву;

досадивший ему поплатится жизнью.

3Честь для человека – удерживаться от раздоров,

а всякий глупец скор на ссору.

4Ленивый не пашет вовремя,

и поэтому в пору жатвы ничего не может найти.

5Замыслы в человеческом сердце – глубокие воды,

но разумный сможет их вычерпать.

6Многие зовут себя преданными,

но где найти человека, кому бы довериться?

7Праведник живёт беспорочной жизнью;

благословенны после него его дети.

8Когда царь садится на судейский престол,

он глазами способен всё зло развеять.

9Кто может сказать: «Я очистил сердце;

я чист и безгрешен»?

10Неверные весы и неверные гири –

и то и другое мерзко для Вечного.

11Даже ребёнка узнают по его делам,

по тому, чисты ли поступки его, правильны ли.

12Уши, которые слышат, и глаза, которые видят, –

и то и другое создал Вечный.

13Не люби спать, не то обнищаешь;

бодрствуй, и будешь досыта есть.

14«Плохо, плохо», – говорит покупатель;

а когда отойдёт, то покупкой хвастает.

15Есть золото и много драгоценных камней,

но мудрые уста – редкая драгоценность.

16Можешь смело забирать одежду у поручившегося за незнакомца;

можешь удержать её в залог у ручавшегося за чужого20:16 Ср. Исх. 22:26-27; Втор. 24:10-13..

17Сладка человеку пища, добытая обманом,

но после неё рот будет полон песка.

18Строй замыслы, обсуждая их с другими;

если ведёшь войну, ищи мудрого совета.

19Сплетня доверие предаёт,

так что избегай человека, который болтлив.

20Жизнь проклинающего отца или мать

погаснет во тьме кромешной, как светильник.

21Наследство, поспешно захваченное вначале,

не принесёт благословения в конце.

22Не говори: «Я отплачу за обиду!»

Положись на Вечного – Он спасёт тебя.

23Мерзость для Вечного гири неправильные,

и весы нечестные Ему неугодны.

24Шаги человека направляет Вечный.

Как же может человек путь свой постичь?

25Ловушка для человека – поспешно пообещать Всевышнему дары

и только после обдумывать своё решение.

26Мудрый царь отделяет нечестивых, как отделяют шелуху от зёрен,

и обрушивает на них свой гнев, как колесо молотильное.

27Совесть человека – светильник Вечного,

исследующий все глубины его существа.

28Милость и истина хранят царя;

милостью он утверждает престол свой.

29Слава юношей в силе их,

седина – украшение старости.

30Болезненные удары очищают от зла,

и битьё исправляет сердце.

Luganda Contemporary Bible

Engero 20:1-30

120:1 Nge 31:4Omwenge mukudaazi, ekitamiiza muleekaanyi,

era buli alaga mu kkubo ekyamu olw’ebyo talina magezi.

220:2 a Nge 19:12 b Nge 8:36Obusungu bwa kabaka buli ng’okuwuluguma kw’empologoma,

n’oyo amusunguwaza yeefiiriza bulamu bwe.

320:3 Nge 17:14Kya kitiibwa omuntu okwewala entalo,

naye buli musirusiru ayagala okuyomba.

4Omugayaavu talima mu budde butuufu,

kyanaavanga anoonya eby’amakungula nga talina kantu.

5Ebigendererwa ebiba mu mutima gw’omuntu biba ng’amazzi ag’ebuziba,

naye omuntu alina okutegeera alibiggyayo.

620:6 Zab 12:1Abantu bangi bagamba nti balina okwagala okutaggwaawo,

naye ani ayinza okuzuula omuntu omwesigwa?

720:7 Zab 37:25-26; 112:2Omuntu omutuukirivu, atambulira mu bulamu obutaliiko kyakunenyezebwa;

ba mukisa abaana be abalimuddira mu bigere.

820:8 nny 26; Nge 25:4-5Kabaka bw’atuula ku ntebe ye ey’obwakabaka ng’asala emisango,

amaaso ge gasunsulamu ne gaggyamu ebibi byonna.

920:9 1Bk 8:46; Mub 7:20; 1Yk 1:8Ani ayinza okugamba nti, “Ntukuzza omutima gwange,

ndi mulongoofu era sirina kibi?”

1020:10 nny 23; Nge 11:1Ebipima obuzito ebitatuuka n’ebigera ebikyamu,

byombi bya muzizo eri Mukama.

1120:11 Mat 7:16Omuvubuka naye amanyibwa olw’ebikolwa bye,

obanga birongoofu era nga birungi.

1220:12 Zab 94:9Okutu okuwulira n’eriiso eriraba

byombi Mukama ye y’abikola.

1320:13 Nge 6:11; 19:15Toyagalanga kwebaka oleme kwavuwala,

tunula, obeerenga n’ebyokulya bingi.

14“Si kirungi, si kirungi,” bw’ayogera agula;

naye bw’agenda n’alyoka yeenyumiririza mu ky’aguze.

15Zaabu n’amayinja ag’omuwendo weebiri,

naye emimwa egyogera eby’amagezi kye ky’omuwendo ekisingako.

1620:16 a Kuv 22:26 b Nge 27:13Omuntu bw’aleeta ekyambalo kye ne yeeyimiririra gw’atamanyi,

kitwalire ddala, na ddala bw’abanga yeeyimiririra omukazi omubambaavu.

1720:17 Nge 9:17Emmere enfune mu bukyamu ewooma mu kulya,

naye emufuukira amayinja mu kamwa.

1820:18 Nge 11:14; 24:6Kola entegeka nga weebuuza ku magezi,

bw’oba onoolangirira olutalo sooka weebuuze.

1920:19 Nge 11:13Oyo agenda ng’asaasaanya olugambo abotola ebyama,

noolwekyo weewale omuntu ayogerayogera ennyo ebitaliimu.

2020:20 a Nge 30:11 b Kuv 21:17; Yob 18:5Omuntu akolimira kitaawe oba nnyina,

ettabaaza ye erizikizibwa n’asigala mu kizikiza ekikutte ennyo.

21Eby’obusika ebifune ng’ekiseera kyabyo tekinnatuuka,

ku nkomerero tebiba na mukisa.

2220:22 a Nge 24:29 b Bar 12:19Toyogera nti, “Nzija kukusasula olw’ekibi kino!”

Lindirira Mukama alikuyamba.

2320:23 nny 10Ebipima ebikyamu bya muzizo eri Mukama,

ne minzaani ez’obulimba tezisanyusa.

2420:24 Yer 10:23Amakubo g’omuntu gategekebwa Mukama,

omuntu ayinza atya okutegeera ekkubo lya Mukama?

2520:25 Mub 5:2, 4-5Kyambika eri omuntu okwanguyiriza okweyama eri Mukama,

naye oluvannyuma n’afumiitiriza ku bye yeeyamye.

2620:26 nny 8Kabaka omugezi asengejja n’aggyamu abakozi b’ebibi,

n’ababonereza awatali kusaasira.

27Ettabaaza ya Mukama ekebera omwoyo gw’omuntu,

n’enoonya mu bitundu eby’omunda ennyo.

2820:28 Nge 29:14Okwagala n’obwesigwa bikuuma kabaka mu butebenkevu,

era obufuzi bwe bunywezebwa na kwagala.

2920:29 Nge 16:31Amaanyi kye kitiibwa ky’abavubuka,

envi kye kitiibwa ky’abakadde.

3020:30 Nge 22:15Emiggo n’ebiwundu biggyawo ebibi,

n’embooko zitereeza ebifo eby’omunda ennyo.