Galaterbrevet 4 – BPH & HLGN

Bibelen på hverdagsdansk

Galaterbrevet 4:1-31

1-2Lad mig bruge et eksempel. Tænk på et lille barn, som er arving til al sin fars ejendom. Indtil barnet når den myndighedsalder, som faderen forud har bestemt, har det ingen rettigheder over arven og kan derfor sammenlignes med faderens slaver. Barnet er under opsyn af en værge, og arven er i andres varetægt indtil det rette tidspunkt. 3Sådan er det også med os. Indtil Kristus kom, levede vi som umyndige børn. Vi levede som slaver af religiøse regler og denne verdens tankegang. 4-5Men da den tid kom, som Gud forud havde fastsat, sendte han sin Søn her til jorden, født af en kvinde. Kristus gik ind under den jødiske lovs herredømme for at kunne løskøbe os fra at være slaver af den og give os de fulde rettigheder som Guds sande børn.

6Da I nu er blevet Guds børn, har Gud givet jer sin egen Søns Ånd, og det er den Ånd, som gør, at vi kan kalde Gud vores Far. 7Altså er I ikke længere slaver, men børn af Gud. Men når I er børn, er I også retmæssige arvinger til alt, hvad Gud har til sine børn.

Vend ikke tilbage til slaveriet

8Før i tiden var I slaver af afguder og ting, der ikke kommer fra den sande Gud. I kendte ham jo ikke dengang. 9Men nu kender I Gud, ja endnu mere: I er kendt af Gud. Hvorfor vil I så vende tilbage til et liv styret af ineffektive lovregler og nytteløse anstrengelser? Vil I gerne være slaver af dem igen? 10I går højt op i reglerne for de ugentlige, månedlige og årlige jødiske ceremonier og fester. 11Jeg er bange for, at mit arbejde hos jer har været forgæves. 12Kære venner, jeg beder jer inderligt om at leve, som jeg gør—i frihed fra disse ting—for jeg er blevet som jer ikke-jøder—frigjort fra de jødiske lovregler.

I tog så venligt imod mig, da jeg kom til jer første gang. 13I husker jo nok, at det var min fysiske svaghed, der blev anledningen til, at jeg første gang fortalte jer om Jesus. 14Men selvom jeg så ynkelig ud, viste I hverken foragt eller afsky for mig. I tog imod mig som Guds sendebud, ja, som havde jeg været Frelseren Jesus selv. 15I var så glade og lykkelige dengang. Hvor er den glæde henne i dag? Jeg husker jeres kærlighed til mig. I ville endog have revet jeres øjne ud og givet dem til mig, hvis det havde været muligt. 16Mon I nu bliver vrede på mig, fordi jeg siger jer sandheden?

17De mennesker, som ønsker, at I skal følge de jødiske lovregler, gør alt, for at I skal komme over på deres side. De tænker ikke på, hvad der er bedst for jer, men kun på at trække jer væk fra os, så I kan blive lige så ivrige efter at følge reglerne, som de selv er. 18Det er fint at være ivrig, hvis det altså er efter at gøre det rigtige. Det burde I altid være, ikke kun når jeg er hos jer. 19Åh, mine elskede børn, jeg føler en dyb smerte for jer, som om jeg var i fødselsveer. Jeg kæmper for, at I må komme til at ligne Kristus mere og mere. 20Jeg ville ønske, at jeg var hos jer nu, så jeg kunne udtrykke mig klarere og bedre vide, hvad jeg skal sige. Jeg ved snart ikke, hvad jeg skal tænke om jer.

21Sig mig engang, I som så gerne vil følge de jødiske lovbøger, ved I egentlig, hvad der står i dem? 22Der står blandt andet, at Abraham fik to sønner. Den ene blev født af slavekvinden Hagar, den anden af hans kone Sara, den frie kvinde.4,22 Da Abrahams kone, Sara, ikke kunne få børn, foreslog hun, at Abraham fik et barn med slavepigen Hagar. Det gik Abraham med på, og Ishmael blev født. Senere fik Abraham og Sara ved et mirakel en søn sammen, som kom til at hedde Isak. Beretningen findes i 1.Mos. 15–21. 23Slavekvindens søn blev født som følge af menneskelige planer. Den frie kvindes søn blev født som følge af et løfte fra Gud. 24Den historie har en dybere betydning. De to kvinder symboliserer de to pagter mellem Gud og mennesker. Lovens pagt, som Gud oprettede med Israels folk på Sinaibjerget, svarer til slavekvinden Hagar. Den pagts „børn” lever som slaver. 25Sinaibjerget i Arabien symboliserer det jordiske Jerusalem, som er centrum for de jøder, der lever som slaver af loven. 26Den frie kvinde, Sara, er symbol på det himmelske Jerusalem, og hendes „børn” lever i frihed. Hun er „mor” til alle os, som tror på Kristus. 27Der står jo skrevet:

„Glæd dig, du kvinde, som ikke kan få børn.

Bryd ud i jubel, du, som ikke kender til veer.

Den tilsidesatte hustru får masser af børn,

langt flere end hende, der har manden.”4,27 Citat fra Es. 54,1. Se også 1.Mos. 15,5 om Saras og Abrahams utallige „børn”. Hagar kunne sagtens få børn, blot hun havde en mand, mens Sara blev tilsidesat, da hun ikke kunne få børn. Men i sidste instans fik Sara mange flere åndelige efterkommere, end nogen kvinde har fået fysiske efterkommere.

28I, som er kristne, ligner Saras søn, Isak, idet jeres åndelige fødsel er et resultat af Guds løfte til Abraham. 29Men det samme som skete dengang, sker også i dag. De, som er „født” i kraft af menneskelig tankegang, forfølger dem, som er „født” i kraft af Helligånden. 30Det har Skriften også noget at sige om: „Jag slavekvinden og hendes søn bort, for slavekvindens søn må aldrig få del i den frie søns arv.”4,30 1.Mos. 21,10. 31Altså er vi ikke født til at leve i slaveri, men til at leve i frihed.

Ang Pulong Sang Dios

Galacia 4:1-31

1Samtang bata pa ang manunubli, pareho lang siya sa ulipon bisan matuod nga siya ang tag-iya sang tanan nga pagkabutang. 2May mga tawo nga ginasaligan nga magaatipan sa iya kag sa iya mga propedad hasta sa tion nga gintalana sang iya amay. 3Kita amo man sina anay sang wala pa kita nakahibalo parte sa pagtuo.4:3 sang wala pa kita nakahibalo parte sa pagtuo: sa literal, sang bata pa kita. Gin-ulipon kita sang panguna nga pagtulun-an nga umalagi lang. 4Pero sang pag-abot sang tion nga gintalana sang Dios, ginpadala niya ang iya Anak diri sa kalibutan. Natawo siya sa isa ka babayi kag nagkabuhi sa idalom sang Kasuguan 5agod tubuson ang tanan nga ara sa idalom sang Kasuguan, agod mangin anak kita sang Dios.

6Kag tungod nga kita mga anak na sang Dios, ginpadala niya ang Espiritu sang iya Anak sa aton mga tagipusuon. Amo ina nga makatawag na kita sa Dios nga “Amay.” 7Gani karon, indi na kita mga ulipon kundi mga anak. Kag tungod nga kita mga anak sang Dios, magapanubli kita sang iya mga ginpromisa nga palanublion.

Ang Pagkabalaka ni Pablo sa mga Taga-Galacia

8Sang wala pa kamo nakakilala sa Dios mga ulipon kamo sang mga dios-dios nga indi man matuod. 9Pero karon nga nakilala na ninyo ang Dios (ukon mas maayo siguro kon magsiling ako, karon nga nakilala na kamo sang Dios subong iya mga anak), ti ngaa nga gusto pa ninyo magbalik liwat sa panguna nga pagtulun-an nga indi man makabulig? Ngaa gusto ninyo nga magpaulipon liwat sa sina nga pagtulun-an? 10May pinasulabi pa kamo nga mga adlaw, mga bulan, mga tiyempo kag mga tuig!4:10 Ginhambal ini ni Pablo tungod kay nagahunahuna sila nga ini makadugang sa kaluwasan nga ila nabaton kay Cristo. 11Ginahadlukan ako nga basi ang tanan ko nga pagpangabudlay dira sa inyo mangin wala sing pulos.

12Mga utod, nagapakitluoy ako sa inyo nga sundon ninyo ako, kay bisan Judio ako, ginsikway ko ang pagtuman sa Kasuguan sang mga Judio kag nangin pareho ako sa inyo nga mga indi Judio.

Wala kamo sing may nahimo nga malain sa akon. 13Nakahibalo gid kamo nga tungod sa akon pagmasakit nakawali ako sang Maayong Balita dira sa inyo sa nahauna nga tion. 14Kag bisan nalainan kamo sa deperensya sang akon lawas wala ninyo ako pagsikwaya. Ginbaton ninyo ako nga daw isa ka anghel nga halin sa Dios. Ginbaton ninyo ako pareho nga si Cristo Jesus ang inyo ginabaton. 15Maayo kamo sadto! Pero ano ang natabo sa inyo subong? Ako mismo makapamatuod nga sang una kon mahimo pa lang, bisan ang inyo mga mata lukaton ninyo agod ihatag sa akon. 16Pero subong ginakabig ninyo ako nga kaaway tungod nga ginasugid ko sa inyo ang kamatuoran.

17May mga tawo dira nga nagapakita nga sila nagakabalaka sa inyo, pero indi maayo ang ila katuyuan. Gusto lang nila nga palas-ayon kamo sa akon agod sila amo ang inyo dampigan. 18Indi malain nga magpakita sila sang pagkabalaka sa inyo bisan wala ako dira, basta maayo lang ang ila katuyuan. 19Pinalangga ko nga mga anak kay Cristo, samtang nagahulat ako nga ang kabuhi ni Cristo makita sa inyo, pareho ako sa manugbata nga nagapasakit. 20Kuntani dira ako sa sini nga mga tinion agod makapakighambal ako sa inyo sing maayo, kay nagalibog ang akon hunahuna tungod sa inyo!

Ang Halimbawa ni Hagar kag ni Sara

21May gusto ako nga ipamangkot sa inyo nga buot magpasakop sa Kasuguan. Wala bala kamo nakabati kon ano ang ginasiling sang Kasuguan? 22Nagasiling didto nga si Abraham may duha ka anak nga lalaki; ang isa sa ulipon nga si Hagar, kag ang isa sa iya asawa nga si Sara. 23Ang iya anak sa ulipon natawo sa ordinaryo nga pagkatawo, pero ang iya anak nga sa iya gid asawa natawo suno sa promisa sang Dios. 24Puwede ini nga himuon nga halimbawa: Ining duha ka babayi nagarepresentar sang duha ka kasugtanan. Si Hagar nagarepresentar sang kasugtanan nga ginhatag sang Dios kay Moises sa Bukid sang Sinai. Ini wala sing iban kundi ang Kasuguan. Ang iya mga anak natawo nga mga ulipon.4:24 Subong nga ang anak ni Hagar natawo nga ulipon, ang mga nagapasakop sa Kasuguan ulipon man sang sina mismo nga Kasuguan. 25Si Hagar, nga nagarepresentar sang Bukid sang Sinai sa Arabia, nagarepresentar man sang siyudad sang Jerusalem subong. Kay ang mga tawo sa Jerusalem ulipon sang Kasuguan. 26Pero si Sara indi ulipon kag siya ang nagarepresentar sang langitnon nga Jerusalem. Kag siya ang aton iloy tungod kay indi kita ulipon sang Kasuguan. 27Kay nagasiling ang Kasulatan,

“Magkalipay ka, baw-as nga babayi!

Maghugyaw ka sa kalipay, ikaw nga wala pa gid makaagi sing pasakit sa pagbata.

Tungod nga bisan ginbayaan ka sang imo bana, mas madamo pa ang imo mabata sang sa babayi nga nagapuyo upod sa iya bana.”4:27 Isa. 54:1.

28Mga utod, mga anak na kamo sang Dios suno sa iya promisa, pareho kay Isaac nga natawo tungod nga siya ginpromisa sang Dios. 29Sang una, ang anak ni Abraham nga natawo sa ordinaryo nga pagkatawo naghingabot sa anak nga natawo paagi sa gahom sang Espiritu Santo. Kag amo man ini ang nagakatabo subong sa aton, ginahingabot kita sang mga tawo nga nagapasakop sa Kasuguan. 30Pero ano ang siling sang Kasulatan? “Palayasa inang babayi nga ulipon kag ang iya anak, kay ang anak sang ulipon indi dapat partihan sa palanublion sang anak sang babayi nga indi ulipon.”4:30 Gen. 21:10. 31Gani mga utod, indi kita pareho sa anak sang babayi nga ulipon kundi sa anak sang babayi nga indi ulipon.