Les conseils d’un père
1Ecoutez, mes fils, l’instruction d’un père,
soyez attentifs pour acquérir du discernement.
2Car c’est un bon enseignement que je vous donne.
N’abandonnez pas l’éducation que je vous ai donnée,
3car j’ai été, moi aussi, un fils pour mon père,
et ma mère me chérissait comme un enfant unique.
4Mon père m’a enseigné et m’a dit :
« Que ton cœur retienne mes paroles,
suis mes préceptes, et tu vivras.
5Acquiers la sagesse et l’intelligence,
n’oublie pas, ne dévie pas de ce que je t’ai appris.
6N’abandonne pas la sagesse, et elle te gardera,
aime-la, et elle te protégera.
7Voici le début de la sagesse :
acquiers la sagesse,
recherche l’intelligence au prix de tout ce que tu possèdes4.7 Voir la parabole de Jésus en Mt 13.45-46..
8Tiens-la en haute estime4.8 Autre traduction : caresse-la ou étreins-la. La sagesse est alors comparée à l’épouse aimée (cf. 5.15-19)., et elle t’élèvera.
Si tu l’embrasses4.8 Le même verbe est utilisé à propos de l’attitude envers la femme adultère en 5.20. Le jeune homme est donc invité à choisir entre la sagesse et la femme adultère., elle te mettra en honneur.
9Elle posera une belle couronne sur ta tête,
elle t’ornera d’un diadème magnifique. »
10Mon fils, écoute-moi et reçois mes paroles,
ainsi tu prolongeras ta vie4.10 Voir 3.18..
11C’est la voie de la sagesse que je t’enseigne.
Je te guide vers de droits chemins.
12Si tu y marches, tes pas ne seront pas gênés,
et si tu y cours, tu ne trébucheras pas4.12 Soit sur un obstacle soit à cause de l’obscurité, ou des deux (voir v. 19 ; 3.23 ; 10.9 ; Ps 18.37 ; Es 40.30-31)..
13Tiens-toi fermement à l’éducation qui t’a été donnée, ne la rejette pas.
Restes-y attaché, car ta vie en dépend.
14Ne t’engage pas dans la voie des méchants,
ne suis pas l’exemple de ceux qui font le mal.
15Eloigne-toi de leur sentier,
ne t’y aventure pas,
écarte-toi d’eux et va ton chemin.
16Car ces gens-là ne dormiraient pas s’ils n’avaient pas fait quelque chose de mal,
ils perdraient le sommeil s’ils n’avaient causé la chute de quelqu’un.
17Ils se nourrissent du pain de la méchanceté
et boivent le vin de la violence.
18Le sentier des justes est comme la lumière de l’aurore
dont l’éclat ne cesse de croître jusqu’en plein jour.
19La route des méchants, elle, est plongée dans l’obscurité :
ils n’aperçoivent pas l’obstacle qui les fera tomber.
20Mon fils, sois attentif à mes paroles,
prête l’oreille à mes propos,
21ne les perds pas de vue.
Garde-les au fond de ton cœur,
22car ils apportent la vie à ceux qui les accueillent,
et ils assurent la santé du corps.
23Par-dessus tout, veille soigneusement sur ton cœur,
car il est à la source de tout ce qui fait ta vie.
24Garde-toi de prononcer des propos tordus :
rejette les discours pervers.
25Regarde bien en face de toi,
et que ton regard se porte droit devant toi.
26Observe bien le chemin sur lequel tu t’engages,
et emprunte des routes sûres.
27Ne t’en écarte ni à droite ni à gauche,
détourne ton pied du mal.
Lời Khuyên Khôn Ngoan của Người Cha
1Con ơi, hãy nghe cha khuyên dạy.
Lắng tai để có sự hiểu biết,
2vì ta cho con bài học tốt.
Đừng bỏ phép tắc của ta.
3Vì ta cũng vậy, vốn là con của cha ta,
là đứa con một yêu quý của mẹ ta.
4Cha ta cũng dạy ta rằng:
“Lòng con ghi tạc lời ta.
Giữ gìn mệnh lệnh ta và sống.
5Tìm cầu khôn ngoan và thông sáng.
Đừng từ khước, đừng xây bỏ lời ta,
6Đừng lìa bỏ sự khôn ngoan, vì nó sẽ bảo vệ con.
Hãy yêu mến sự khôn ngoan, vì nó sẽ gìn giữ con.
7Khôn ngoan là cần yếu, hãy tìm cầu sự khôn ngoan!
Tận dụng khả năng cho được thông sáng.
8Nếu tôn trọng sự khôn ngoan, nó sẽ đưa con lên cao.
Nắm giữ sự khôn ngoan, nó sẽ đem cho con vinh dự.
9Nó sẽ ban vòng hoa xinh đẹp trên đầu con;
và đội cho con vương miện vinh quang.”
10Con ơi, hãy nghe và tiếp nhận lời ta,
thì con sẽ sống thêm được nhiều năm.
11Ta đã dạy con biết đường khôn ngoan
và dẫn con theo lối ngay thẳng.
12Khi con đi, con sẽ không bị vướng chân;
lúc con chạy, con sẽ không vấp ngã.
13Hãy nắm chặt lời khuyên dạy; đừng bỏ qua điều ta dạy.
Phải nắm giữ, vì là chìa khóa của đời sống con.
14Đừng bước vào đường người ác,
và đừng theo lối bọn gian manh.
15Phải tránh xa; đừng bước ngang qua.
Phải quay lưng, thẳng bước mà đi.
16Khi chưa làm ác, họ không thể chợp mắt.
Họ cố thức để gây vấp ngã cho người.
17Họ ăn bánh gian ác
và uống rượu bạo tàn!
18Nhưng đường người công chính càng thêm sáng sủa,
rực rỡ như mặt trời lúc giữa trưa.
19Đường người ác ngập tràn bóng tối.
Họ vấp ngã cũng chẳng biết vì đâu.
20Con ơi, lưu ý lời ta dạy.
Lắng tai nghe lời ta giải bày.
21Đừng để lời ta xa tầm mắt con.
Nhưng phải giữ chặt trong tâm hồn.
22Vì lời ta đem sinh lực cho ai tìm được nó,
và chữa lành cho toàn thân họ.
23Phải lo giữ tấm lòng con trước hết,
vì là nguồn nước sống tuôn tràn.
24Con hãy tránh xa miệng lưỡi dối trá;
và bỏ cách xa con môi gian tà.
25Mắt con phải nhìn thẳng,
và hướng tầm nhìn về phía trước mặt con.
26Nếu con thận trọng mọi đường lối;
thì bước chân con sẽ vững vàng.
27Đừng quay sang phải hay trái;
phải giữ chân con khỏi chỗ gian tà.
