1Qui aime la connaissance désire être corrigé,
qui déteste les réprimandes n’est qu’un sot.
2L’homme de bien s’attire la faveur de l’Eternel,
mais Dieu condamne celui qui forge des desseins coupables.
3La méchanceté n’affermit la position de personne,
mais celui qui est droit ne sera pas déraciné.
4Une femme de valeur est comme une couronne pour son mari,
mais celle qui lui fait honte est comme une maladie qui ronge les os.
5Les projets des justes sont orientés vers ce qui est droit,
alors que les méchants ne songent qu’à tromper.
6Les paroles des méchants sont des embûches meurtrières,
mais celles des hommes droits les sauvent.
7Qu’on renverse les méchants, ils ne sont plus,
mais la maison des justes subsiste.
8Un homme est estimé pour son bon sens,
mais celui dont le cœur est corrompu sera méprisé.
9Mieux vaut être méprisé et avoir un serviteur
que de faire l’homme important et n’avoir rien à manger.
10Le juste veille au bien-être de ses bêtes,
mais le cœur des méchants est cruel envers elles.
11Qui travaille sa terre aura du pain en abondance,
qui court après des futilités est dépourvu de sens.
12Le méchant convoite la proie de ceux qui font le mal,
mais la racine des justes donne du fruit.
13Le méchant est pris au piège de ses propos coupables,
mais le juste échappe à ces difficultés.
14Par ses paroles, on peut recueillir du bien en abondance,
et l’on reçoit le salaire de ses œuvres.
15L’insensé pense toujours qu’il fait bien,
mais le sage écoute les avis des autres.
16L’insensé manifeste immédiatement son irritation,
mais l’homme avisé sait ravaler un affront.
17Un témoin digne de foi déclare ce qui est juste,
mais le témoin mensonger est trompeur.
18Les paroles des bavards blessent comme des coups d’épée,
tandis que le langage des sages est comme un baume qui guérit.
19La bouche véridique est pour toujours affermie,
mais la langue menteuse ne tient pas longtemps.
20La tromperie imprègne le cœur des artisans du mal,
mais la joie est pour ceux qui donnent des conseils visant à la paix12.20 Autre traduction : dont les projets visent à la paix..
21Aucune calamité n’atteint le juste,
mais les méchants sont accablés de maux.
22Les lèvres menteuses sont en horreur à l’Eternel,
mais ceux qui agissent en hommes fiables lui font plaisir.
23L’homme avisé cache son savoir,
mais l’insensé proclame bien haut sa sottise.
24Ceux qui travaillent avec zèle s’assurent la direction des affaires,
mais les nonchalants seront astreints aux corvées.
25Le souci au fond du cœur déprime un homme,
mais une parole d’encouragement lui rend la joie.
26Le juste sert de guide à ses compagnons,
mais la conduite des méchants les égare.
27Le paresseux ne fait pas rôtir son gibier ;
le bien le plus précieux de l’homme, c’est l’activité.
28La vie se trouve sur le chemin de la justice :
cette voie-là préserve de la mort12.28 Voir 10.11..
1Ang taong tumatanggap ng pagtutuwid sa kanyang pag-uugali ay nagnanais ng karunungan, ngunit ang taong ayaw tumanggap ay hangal.
2Ang mabuting tao ay kinalulugdan ng Panginoon, ngunit ang taong nagpaplano ng masama ay kanyang pinarurusahan.
3Ang taong gumagawa ng masama ay walang katatagan, ngunit ang taong matuwid ay matatag tulad ng isang punongkahoy na malalim ang ugat.
4Ang mabuting maybahay ay kasiyahan at karangalan ng kanyang asawa, ngunit parang kanser sa buto ang nakakahiyang asawa.
5Ang iniisip ng taong matuwid ay tama, ngunit ang mga payo ng taong masama ay pandaraya.
6Ang salita ng taong masama ay nakamamatay, ngunit ang salita ng taong matuwid ay nakapagliligtas.
7Mapapahamak at maglalaho ang mga taong masama, ngunit mananatili ang lahi ng mga taong matuwid.
8Pinararangalan ang taong may karunungan, ngunit hinahamak ang taong masama ang kaisipan.
9Mas mabuti ang taong simple pero kayang magbayad ng katulong kaysa sa taong nagkukunwaring mayaman ngunit kahit makain ay wala naman.
10Ang taong matuwid ay mabait sa kanyang mga alagang hayop, ngunit ang taong masama ay malupit at walang awa sa kanyang mga hayop.
11Ang magsasakang masipag ay laging sagana sa pagkain, ngunit ang walang sapat na pang-unawa ay nagsasayang ng oras sa mga walang kabuluhang gawain.
12Ang taong masama ay laging kasamaan ang ginagawa, kaya hindi matatag ang kanyang kalagayan; ngunit ang taong matuwid ay matatag gaya ng punongkahoy na malalim ang ugat.
13Ang kasamaang sinasabi ng taong masama ay nagdudulot sa kanya ng gulo, ngunit ang taong matuwid ay umiiwas sa gulo.
14Ang bawat isa ay tatanggap ng gantimpala ayon sa kanyang sinabi o ginawa.
15Ang akala ng hangal ay palagi siyang tama, ngunit ang taong marunong ay nakikinig sa payo.
16Ang hangal ay madaling magalit kapag iniinsulto, ngunit ang taong may karunungan ay hindi pinapansin ang pang-iinsulto sa kanya.
17Ang tapat na saksi ay nagsasabi ng katotohanan, ngunit ang hindi tapat na saksi ay nagsasabi ng kasinungalingan.
18Ang pabigla-biglang salita ay nakakasugat ng damdamin, ngunit ang magandang salita ay nagpapagaling.
19Ang katotohanan ay mananatili kailanman, ngunit hindi magtatagal ang kasinungalingan.
20Pandaraya ang nasa puso ng mga taong nagbabalak ng masama, ngunit kagalakan ang nasa puso ng mga taong nagbabalak ng mabuti.
21Walang mangyayaring masama sa taong matuwid, ngunit sa masama, pawang kaguluhan ang mararanasan.
22Nasusuklam ang Panginoon sa mga nagsasabi ng kasinungalingan, ngunit nalulugod siya sa nagsasabi ng katotohanan.
23Hindi ipinagyayabang ng taong marunong ang kanyang nalalaman, ngunit ang hangal ay ibinibida ang kanyang kahangalan.
24Ang taong masipag ay magiging pinuno, ngunit ang tamad ay magiging alipin.
25Nakapagpapalungkot sa tao ang kabalisahan, ngunit ang magandang pananalita ay kaaliwan.
26Ginagabayan ng taong matuwid ang kanyang kaibigan, ngunit ililigaw ka ng taong masama.
27Hindi makakamit ng taong tamad ang kanyang hinahangad, ngunit ang taong masipag maganda ang hinaharap.
28Ang matuwid na pamumuhay ay patungo sa buhay, at maililigtas ka nito sa kamatayan.
